Đồ chơi Việt: Bao giờ lên ngôi?

Nhiều loại đồ chơi trẻ em không rõ nguồn gốc xuất xứ được bày bán tràn lan trên thị trường. Ảnh: Linh Ngọc

Theo cảnh báo của ngành chức năng, không ít đồ chơi có xuất xứ từ Trung Quốc và các loại đồ chơi không rõ nguồn gốc đang được bày bán trên thị trường đều sử dụng nhựa PVC (loại nhựa cấm sử dụng để sản xuất đồ chơi cho trẻ em). Các món đồ chơi này có chứa chất độc hại như phụ gia phthalates gây nhiều loại bệnh tật cho trẻ em. Để bảo vệ con em mình, nhiều bậc phụ huynh đã tìm kiếm, chọn lựa đồ chơi an toàn, có ích cho phát triển trí tuệ. Nhờ thế, các loại đồ chơi "học mà chơi, chơi mà học" made in Vietnam có chứng nhận hợp quy đang từng bước tìm được chỗ đứng trên thị trường.

Mấy năm gần đây, một số DN nhận thức rõ xu hướng phát triển của thị trường trong nước, chú trọng nhiều hơn đến việc nghiên cứu, thiết kế, sáng tạo ra những sản phẩm đồ chơi an toàn, bổ ích cho sự phát triển trí tuệ của trẻ, như các công ty CP: Sản xuất Thương mại Nam Hoa, Gỗ Đức Thành, Veesano… Gia nhập thị trường từ năm 2007, Công ty CP Gỗ Đức Thành đã trở thành DN chiếm thị phần lớn trên thị trường đồ chơi gỗ mang thương hiệu Winwintoys tại TP Hồ Chí Minh. Với nhiều kiểu thiết kế hấp dẫn, màu sắc rực rỡ và chất lượng an toàn, các sản phẩm đồ chơi gỗ của nhãn hiệu này đã nhận được sự tin tưởng của các bậc phụ huynh, thực sự hấp dẫn trẻ nhỏ. Năm qua, doanh thu từ đồ chơi gỗ của Đức Thành đạt khoảng 40 tỷ đồng. Trong khi đó, Veesano chiếm lĩnh thị trường đồ chơi gỗ tại Hà Nội. Năm 2006, khi mới đưa đồ chơi gỗ ra thị trường, Veesano đã gặp không ít khó khăn trong việc xây dựng mạng lưới phân phối. Do thời điểm đó, đồ chơi gỗ chưa phổ biến so với đồ chơi nhựa, khó chơi hơn và phải cạnh tranh khốc liệt về giá so với đồ chơi Trung Quốc, chiếm 90% thị trường. Thêm vào đó, đồ chơi gỗ lại không có nhiều tính năng như đồ chơi nhựa (đèn sáng nhấp nháy, nút điều khiển...). Nhưng bù lại đồ chơi gỗ kích thích sự tìm tòi, khám phá, góp phần phát triển trí thông minh, sáng tạo của trẻ. Độ bền và mức độ an toàn cũng cao hơn đồ chơi nhựa. Với những ưu điểm đó, đồ chơi gỗ đã từng bước tìm được chỗ đứng trên thị trường. Đến nay, Veesano đã có hệ thống đại lý tại hơn 50 tỉnh, thành phố. Trong khi đó, Gỗ Đức Thành xây dựng được hơn 870 cửa hàng. Trong nhóm đồ chơi công nghệ, Công ty CP Robot Tosy là DN trong nước duy nhất chú trọng, đầu tư sản xuất đồ chơi công nghệ cao, đạt được nhiều thành công ở cả thị trường trong và ngoài nước, với những sản phẩm độc đáo như đĩa bay AFO Tosy, con quay Tosy. Sau hàng chục phiên bản được nâng cấp và đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe về an toàn kỹ thuật, đến nay các sản phẩm của Tosy đã có mặt tại hơn 30 quốc gia và vùng lãnh thổ.

Trong khi các nhà sản xuất đồ chơi nước ngoài ngày càng quan tâm đến thị trường Việt Nam, từ việc mở đại lý tiêu thụ sản phẩm đến những kế hoạch đầu tư sản xuất, thì nền công nghiệp sản xuất đồ chơi trong nước vẫn chưa có những tên tuổi lớn và chỉ chiếm một thị phần khiêm tốn. Mặt khác, đồ chơi "nội" thường mang trạng thái tĩnh, chưa phong phú, đa dạng về loại hình, thì hàng ngoại nhập lại đáp ứng được phần lớn thị hiếu của khách hàng nhỏ tuổi với những món đồ chơi mang trạng thái động, kỹ thuật hiện đại, màu sắc bắt mắt. Dù sản phẩm đồ chơi gỗ đang ngày càng khẳng định được chỗ đứng trên thị trường, nhưng chủ yếu vẫn hướng tới những khách hàng có thu nhập trung bình khá trở lên. Tại các vùng nông thôn, đồ chơi Trung Quốc vẫn chiếm lĩnh thị trường với ưu thế mẫu mã đa dạng và giá bán rẻ.

Để các sản phẩm đồ chơi Việt làm chủ thị trường, Nhà nước cần có chính sách hỗ trợ phù hợp giúp các DN tham gia nhiều hơn vào mảng thị trường đầy tiềm năng này. Đồng thời, có cơ chế ưu đãi, khuyến khích sự hợp tác giữa các nhà khoa học và DN để thúc đẩy sự phát triển của ngành công nghiệp sản xuất đồ chơi trẻ em. DN cũng cần chủ động, nhạy bén hơn trong việc thiết kế các sản phẩm quần áo, giày dép, các loại bao bì, đồ chơi… với những nhân vật trong các truyện cổ tích, các bộ phim được trẻ em yêu thích, như Pink Panther, Mr. Bean, Angry bird…