Đình Thanh Dương xuống cấp trầm trọng

Lối kiến trúc nghệ thuật điêu khắc trong đình mang phong cách thời Lê, đã được sửa chữa lớn vào thời Nguyễn (khoảng những năm đầu thế kỷ XIX). Những bức cốn, đầu dư, đầu bẩy, cửa võng, hoành phi, câu đối có hình ngư long, tứ linh, cây hoa lá… thể hiện nghệ thuật điêu khắc điêu luyện, kỹ thuật chạm trổ công phu. Đình lưu giữ thần phả cùng 20 đạo sắc phong (đạo sắc phong sớm nhất vào năm 1601) và nhiều đồ đồng, gỗ, đá quý hiếm. Năm 1991, đình được công nhận là Di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia.

Trải qua nhiều biến động, đình Thanh Dương hiện xuống cấp nghiêm trọng. Toàn bộ khung gỗ của tòa đại đình bị mối mọt. Kết cấu cột, cối giang, xà nách, dui, mè bị gãy, mục, mất liên kết. Các đầu mộng bị mọt ăn cụt, hở hoác, phải chống gãy, sập bằng hàng chục cột gỗ bạch đàn, sắt... Hệ thống tường đình nứt nẻ, bong tróc, thấm, ẩm, rêu mốc loang lổ. Mái đình bị võng, xiêu vẹo nên ngói xô lệch dẫn đến dột nước, ảnh hưởng tới việc bảo quản các đồ vật cổ trong đình.

Cụ Nguyễn Minh Châu (người cao tuổi thôn Giang Làng) cho biết: Năm 1997, do các kết cấu gỗ trong đình bị hỏng nặng vì mục ruỗng nên người dân trong thôn đã tự nguyện đóng góp 170 triệu đồng để thay ruột của 8 cột cái bằng xi măng, giữ nguyên vỏ gỗ; thay thế các hoành, dui mè bị mối mọt và làm lại toàn bộ cửa bức bàn thành cửa song… Năm 2013, UBND huyện Ứng Hòa đã kiểm tra, đánh giá đình Thanh Dương là một trong số 14 hạng mục di tích lịch sử trên địa bàn huyện cần được tu bổ, tôn tạo, với kinh phí ước tính khoảng 11 tỷ đồng. Thế nhưng, việc tôn tạo, tu bổ đình Thanh Dương vẫn chỉ nằm ở giai đoạn khảo sát, thống kê tình trạng xuống cấp của các di tích. Trong khi hiện tại, số cột gỗ còn lại của đình tiếp tục bị hư hỏng, xiêu vẹo, mái trũng, võng, khiến cho đình có nguy cơ sập bất cứ lúc nào. Người dân thôn Giang Làng, xã Đồng Tiến rất mong được UBND thành phố và các sở, ngành chức năng quan tâm, đầu tư kinh phí tu bổ, tôn tạo đình Thanh Dương để bảo tồn di tích lịch sử - văn hóa quốc gia cho thế hệ mai sau.