Di dời các cơ sở sản xuất gây ô nhiễm khỏi khu dân cư tại quận Long Biên: Vấn đề cấp bách

Ô nhiễm, độc hại

Ghi nhận thực tế của phóng viên Báo Hànộimới tại Khu Công nghiệp Đức Giang cũ nằm trên phố Đức Giang cho thấy có nhiều cơ sở sản xuất đang hoạt động xen kẽ trong khu dân cư. Chỉ một đoạn đường chưa đầy 2km có tới 5 nhà máy, công ty hoạt động gây ô nhiễm, hằng ngày xả khói, bụi, xăng dầu độc hại ra môi trường.

Trong đó, cơ sở của Tổng kho xăng dầu khu vực 1 hoạt động ngày đêm khiến không khí luôn khét lẹt, nồng nặc mùi xăng dầu. Đi sâu vào ngõ 49 phố Đức Giang, phóng viên ghi nhận hơn 10 cửa hàng bán đồ ăn, uống (nằm trong khuôn viên của Tổng kho xăng dầu khu vực 1). Bên trong là hàng chục xe bồn chở xăng dầu nối đuôi nhau đến các cây xăng trên toàn thành phố. Xe đi đến đâu, mùi xăng, thậm chí cả mùi hóa chất, xộc lên đến đó.

Bà Nguyễn Thị Hà, một người dân ở ngõ 49 phố Đức Giang cho biết: "Chúng tôi đã quá quen với mùi độc hại này nhưng đành chấp nhận sống chung từ nhiều năm qua. Nhiều công nhân không chịu được môi trường làm việc như vậy nên đã xin nghỉ sớm để bảo đảm sức khoẻ".

Ngay cạnh Tổng kho xăng dầu khu vực 1 là Tổng kho kim khí số 4 thuộc Công ty cổ phần Kim khí Hà Nội. Hằng ngày, công nhân thực hiện cắt bản mã, khoan lỗ, gia công tại đây. Ngoài tiếng ồn của máy móc, khoan đục là mùi từ sản xuất cơ khí thải ra môi trường. Gần đó, tại ngõ 55 phố Đức Giang, có gần 20 hộ dân sinh sống sát trung tâm bán hàng trực tuyến và các kho hàng, nhà máy của một công ty may. Dù không trực tiếp xả khói ra môi trường nhưng mùi khét liên tục lan tỏa trong không khí, vô cùng ngột ngạt.

Không chỉ ở Khu Công nghiệp Đức Giang, theo khảo sát của phóng viên, tại các Khu công nghiệp Sài Đồng A, Sài Đồng B, vẫn còn nhiều công ty sản xuất kim khí gia dụng, túi xốp, ni lông, in, bao bì…. Mặc dù các công ty này đều có giấy phép về môi trường nhưng do các nhà xưởng sản xuất nằm ngay cạnh khu dân cư nên người dân liên tục kiến nghị về việc các cơ sở xả khói, bụi, chất thải độc hại ra môi trường.

Di dời cơ sở không phù hợp quy hoạch

Trả lời Báo Hànộimới, ông Nguyễn Văn Đắc, Phó Trưởng Phòng Tài nguyên và Môi trường quận Long Biên cho biết, trên địa bàn quận hiện có 4 khu công nghiệp cũ được hình thành từ những năm 1960, gồm Khu Công nghiệp Đài Tư, Sài Đồng A, Sài Đồng B, Đức Giang. Sau nhiều năm hoạt động, các doanh nghiệp đã thực hiện chủ trương chuyển đổi công năng sử dụng nên hoạt động sản xuất xen lẫn trong khu dân cư. Hiện nay, ngoài 4 khu công nghiệp nêu trên, địa bàn quận Long Biên còn nhiều cơ sở sản xuất, nhà xưởng đang hoạt động với 275 cơ sở có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường.

Theo ông Nguyễn Văn Đắc, để kiểm soát các tác động của sản xuất đến môi trường, hằng năm, tổ công tác của UBND quận đã kiểm tra, đánh giá vi phạm và xử lý theo quy định. Năm 2024, UBND quận đã xử phạt 13 công ty với mức phạt gần 200 triệu đồng do vi phạm xả thải ra môi trường.

Kế hoạch trong năm 2025, quận sẽ kiểm tra, xử lý vi phạm đối với 74 cơ sở cấp quận, kiên quyết đình chỉ hoặc dừng hoạt động đối với các cơ sở không đủ điều kiện hoạt động trong khu dân cư, không để phát sinh cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng hoặc cơ sở nhiều lần tái phạm. Trong đó, UBND quận sẽ triển khai lộ trình di dời đối với 2/8 cơ sở không phù hợp quy hoạch nằm trong danh mục di dời của UBND thành phố, trong đó có Tổng kho xăng dầu khu vực 1 và Nhà máy xe lửa Gia Lâm.

Cũng theo ông Nguyễn Văn Đắc, UBND quận tiếp tục đề nghị thành phố ban hành quyết định di dời đối với 6/8 cơ sở không phù hợp quy hoạch. Ngoài ra, quận sẽ phối hợp với Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội rà soát lại 6 cơ sở gây ô nhiễm môi trường, hướng dẫn khắc phục hoặc chuyển đổi mô hình sản xuất kinh doanh hoặc chuyển mục đích sử dụng đất.

Ông Nguyễn Văn Đắc cho biết với những kiến nghị của người dân về hoạt động xả thải, khói bụi, gây ô nhiễm môi trường nêu trên, UBND quận thành lập tổ công tác tiến hành kiểm tra ngay, xác định dấu hiệu vi phạm và sẽ thiết lập hồ sơ để xử phạt theo quy định nếu có.

Cuối năm 2023, UBND thành phố Hà Nội đã ban hành quyết định về danh mục 9 cơ sở sản xuất phải di dời khỏi khu vực nội đô theo quy hoạch trên địa bàn thành phố đợt 1. Trong đó, riêng quận Long Biên có 2/9 cơ sở phải di dời. Tuy nhiên, đến nay, hoạt động này vẫn chưa được thực hiện. Các cơ sở vẫn sản xuất ngay trong khu dân cư, gây mất an toàn về cháy nổ, ô nhiễm môi trường và đặt ra yêu cầu phải cấp bách phải di dời khỏi khu vực nội đô.