Di chúc không phải là căn cứ duy nhất xác định quyền thừa kế

Hoàng Mai - Hoàng Thắng

Luật gia Đinh Thị Phương Hằng (Chi hội Luật gia Công ty Luật số 5 Quốc gia, Web: www.luatsuvietnam.vn) trả lời:

Theo quy định tại Điều 669 Bộ luật Dân sự 2005 (BLDS) về trường hợp người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc thì trong một số trường hợp, những người sau vẫn được hưởng một phần di sản thừa kế bằng 2/3 suất của một người thừa kế theo pháp luật nếu không được người lập di chúc cho hưởng di sản hoặc chỉ cho hưởng phần di sản ít hơn 2/3 suất đó: con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng; con đã thành niên mà không có khả năng lao động.

Tuy nhiên, pháp luật cũng quy định đối với những trường hợp sau, người thừa kế không được hưởng di sản: người bị kết án về hành vi cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe hoặc về hành vi ngược đãi nghiêm trọng, hành hạ người để lại di sản, xâm phạm nghiêm trọng danh dự, nhân phẩm của người đó; người vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ nuôi dưỡng người để lại di sản; người bị kết án về hành vi cố ý xâm phạm tính mạng người thừa kế khác nhằm hưởng một phần hoặc toàn bộ phần di sản mà người thừa kế đó có quyền hưởng; người có hành vi lừa dối, cưỡng ép hoặc ngăn cản người để lại di sản trong việc lập di chúc; giả mạo di chúc, sửa chữa di chúc, hủy di chúc nhằm hưởng một phần hoặc toàn bộ di sản trái với ý chí của người để lại di sản.

Như vậy, mẹ và em cháu (tính đến năm 2010 là 12 tuổi, chưa thành niên) sẽ được quyền hưởng một phần di sản bố cháu để lại theo quy định của pháp luật nêu trên mà không phụ thuộc vào nội dung di chúc. Còn đối với cháu (năm 2010 là 21 tuổi, đã thành niên) sẽ được hưởng một phần di sản, nếu không có khả năng lao động và không thuộc các trường hợp không được hưởng di sản như đã nêu ở trên.