“Đến nơi rồi” - hồi ký trưởng thành của người con xa xứ

“Đến nơi rồi” là bản tiếng Việt của cuốn “We are here”, được Cát Thảo Nguyễn - một luật sư, nhà hoạt động xã hội người Australia gốc Việt - công bố vào năm 2015. Sinh ra trong một gia đình lao động nhập cư từ Việt Nam sang Australia, tác giả trưởng thành trong một môi trường nhiều im lặng, nơi cha mẹ gồng gánh mưu sinh, con cái học cách lặng lẽ thích nghi. Chính trong bối cảnh đó, câu chuyện của cô trở nên đặc biệt: Không hào nhoáng, không tô vẽ, mà là dòng tự sự mộc mạc nhưng mạnh mẽ về hành trình thoát ra khỏi sự im lặng, tìm kiếm tiếng nói và bản sắc cá nhân.

Tác phẩm gồm 12 chương, mỗi chương là một lát cắt của tuổi trưởng thành. Người đọc được dẫn dắt trở lại tuổi thơ của tác giả, khi cô còn là một cô bé gốc Á sống giữa xã hội phương Tây với cảm giác “không thuộc về đâu cả”. Những vấn đề như khủng hoảng bản sắc, áp lực đồng hóa, mất kết nối với cha mẹ, hay cảm giác cô đơn giữa hai nền văn hóa được thể hiện bằng giọng kể chân thực, đôi lúc sắc lạnh, nhưng luôn giữ được sự nhân hậu.

Lối văn của Cát Thảo Nguyễn mạch lạc, tối giản, tránh dùng những hình ảnh phô trương. Cô không cố làm đẹp câu chữ mà để nội dung tự lên tiếng. Những hình ảnh đời thường như bữa cơm lặng lẽ trong gia đình, ánh mắt tránh né của người cha, sự dè dặt khi phát âm tiếng Anh đã được khắc họa vừa đủ, nhưng vẫn khơi gợi nhiều suy tư về sự thuộc về và xa cách.

“Đến nơi rồi” còn mở ra không gian để độc giả hiểu rõ hơn về thế hệ thứ hai trong cộng đồng người Việt ở hải ngoại. Đây là những người không trực tiếp trải qua chiến tranh hay di cư, nhưng luôn sống trong “di sản của sự im lặng” mà thế hệ trước để lại. Họ vừa gánh vác kỳ vọng của gia đình, vừa phải hòa nhập vào xã hội bản địa. Và đương nhiên, đây chưa từng là một hành trình dễ dàng. Trên con đường ấy luôn hiện diện nỗi lo lạc lõng, hoài nghi và mất phương hướng.

Với độc giả trong nước, cuốn sách là cánh cửa để bước vào một thế giới ít được đề cập trong văn học Việt Nam hiện đại: Thế giới của người Việt xa xứ, đặc biệt là lớp trẻ lớn lên ở phương Tây. Đây không phải những nhân vật lý tưởng hóa, mà là những con người thật, với tổn thương thật, và nỗ lực sống thật. “Đến nơi rồi” vì thế không chỉ để đọc, mà còn để lắng nghe, thấu hiểu và đối thoại.

Trong một thời đại mà khái niệm về bản sắc ngày càng trở nên phức tạp, tác phẩm của Cát Thảo Nguyễn đặt ra những câu hỏi quan trọng: Làm thế nào để thuộc về nhiều hơn một nơi chốn? Làm sao để hàn gắn khoảng cách giữa các thế hệ? Và liệu có thể đi đến sự hòa giải khúc mắc giữa hai bản sắc khác biệt, về nơi đã sinh ra mình và nơi mình đang sinh sống?

“Đến nơi rồi” không khẳng định rằng tác giả đã có câu trả lời trọn vẹn cho tất cả. Nhưng cuốn sách cho thấy quá trình đi tìm câu trả lời ấy với tất cả những chông chênh, dằn vặt và hy vọng. Chính những điều đó đã làm nên một con người trưởng thành trong xã hội luôn thay đổi và phát triển.