Đề xuất bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp bắt buộc với công chứng viên

Chiều 25-10, tiếp tục chương trình kỳ họp thứ tám, Quốc hội thảo luận ở hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật Công chứng (sửa đổi). Tổng Bí thư Tô Lâm tham dự phiên họp.

Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Công chứng (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Quốc hội cho quy định “Giao dịch phải công chứng là giao dịch quan trọng, đòi hỏi mức độ an toàn pháp lý cao và được pháp luật quy định phải công chứng”; đồng thời, giao Chính phủ chỉ đạo rà soát các giao dịch phải công chứng đang được quy định trong các luật, nghị định, thông tư hiện hành để sửa đổi, bổ sung theo thẩm quyền và kiến nghị cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung trong thời hạn 1 năm kể từ ngày Luật có hiệu lực thi hành. Bộ Tư pháp có trách nhiệm rà soát, cập nhật, đăng tải các giao dịch phải công chứng trên Cổng thông tin điện tử của Bộ.

"Phương án này bảo đảm tính ổn định của Luật Công chứng vì không quy định cụ thể các loại giao dịch phải công chứng, đồng thời, kiểm soát chặt chẽ các loại giao dịch này do phải phù hợp với tiêu chí quy định tại Luật Công chứng, bảo đảm công khai, minh bạch, thuận lợi trong việc áp dụng pháp luật", ông Hoàng Thanh Tùng nói.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng đề nghị chỉnh lý dự thảo Luật theo hướng bảo đảm phòng công chứng bình đẳng với văn phòng công chứng về điều kiện thành lập và hoạt động.

Về mô hình tổ chức của văn phòng công chứng, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị đại biểu Quốc hội xem xét, cho phép tiếp thu, chỉnh lý nội dung này theo phương án bên cạnh các văn phòng công chứng được tổ chức theo mô hình công ty hợp danh như Luật hiện hành, tại các địa bàn cấp huyện có mật độ dân số thấp, cơ sở hạ tầng và dịch vụ chưa phát triển và khó khăn trong việc thành lập văn phòng công chứng theo loại hình công ty hợp danh theo quy định của Chính phủ, văn phòng công chứng còn được tổ chức và hoạt động theo loại hình doanh nghiệp tư nhân.

“Trên cơ sở cân nhắc thận trọng, khách quan, toàn diện, quán triệt chủ trương của Đảng về tiếp tục đẩy mạnh thực hiện xã hội hóa hoạt động công chứng và bảo đảm việc triển khai theo lộ trình phù hợp, khả thi, thống nhất, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị không quy định cụ thể lộ trình xã hội hóa hoạt động công chứng trong Luật, mà giao Chính phủ quy định nội dung này phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội và bảo đảm cung ứng dịch vụ công chứng cho người dân”, ông Hoàng Thanh Tùng nói.

Thảo luận tại phiên họp, nhấn mạnh việc xác định công chứng là dịch vụ công cơ bản với mục đích bảo đảm an toàn pháp lý, giảm thiểu rủi ro, phòng ngừa tranh chấp cho các bên tham gia giao dịch, đại biểu Nguyễn Trường Giang (Đoàn Đắk Nông) cho rằng cần bỏ quy định cấm công chứng ngoài trụ sở trong dự thảo Luật. “Công chứng ngoài trụ sở cũng là giải pháp cung cấp dịch vụ công đến với người dân một cách thuận lợi nhất”, đại biểu nói.

Đối với các hành vi bị nghiêm cấm, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (Đoàn Bà Rịa - Vũng Tàu) đề nghị cân nhắc bổ sung cụ thể hơn và nặng hơn mức phạt đối với hành vi sách nhiễu, ép buộc người yêu cầu công chứng và đặc biệt là các hành vi gian lận, nhận lợi ích không chính đáng. Ngoài ra, cần quy định rõ hơn về trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong trường hợp công chứng viên gây tổn thất cho người yêu cầu công chứng.

Các đại biểu Quốc hội cho rằng, việc dự thảo Luật kế thừa Luật hiện hành, bổ sung quy định về bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp bắt buộc của công chứng viên là phù hợp bởi mục đích của hoạt động công chứng là nhằm bảo đảm an toàn pháp lý cho các bên tham gia giao dịch, phòng ngừa tranh chấp, góp phần bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức. Do đó, sản phẩm bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp của công chứng viên sẽ góp phần bảo vệ lợi ích công cộng, cũng như bảo vệ tốt hơn quyền lợi của công chứng viên trong việc hành nghề công chứng.

Bên cạnh đó, đại biểu Thạch Phước Bình (Đoàn Trà Vinh) đề nghị, có chế tài xử phạt đối với tổ chức hành nghề công chứng không kịp thời thông báo và gửi bản sao hợp đồng bảo hiểm, hợp đồng thay đổi, gia hạn hợp đồng bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp của công chứng viên cho Sở Tư pháp.

Đại biểu Dương Văn Phước (Đoàn Quảng Nam) cho rằng, việc dự thảo Luật quy định giới hạn độ tuổi hành nghề công chứng viên dưới 70 tuổi sẽ bị “vênh” với độ tuổi của các chức danh tư pháp khác như luật sư, giám định viên, tư vấn pháp luật… Trong khi đó, trên thực tế, số công chứng viên đang hành nghề trên 70 tuổi không nhiều, trong đó có những công chứng viên nhiều kinh nghiệm vẫn đủ sức khỏe hành nghề và đã xây dựng được các thương hiệu công chứng lớn, có uy tín.