Đề nghị phê chuẩn bội chi ngân sách nhà nước năm 2015 là 263.135 tỷ đồng

Cho ý kiến về các nội dung trên, Chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Đức Hải đánh giá công tác thực hiện quyết toán NSNN năm 2015 đã tuân thủ quy trình, thủ tục theo luật định.

Về thu ngân sách nhà nước, theo báo cáo của Chính phủ, tổng thu cân đối NSNN năm 2015 là 1.291.342 tỷ đồng, trong đó các khoản thu theo dự toán được Quốc hội quyết định là 998.217 tỷ đồng, tăng 9,6% (87.117 tỷ đồng) so với dự toán.

Bên cạnh kết quả đạt được, Uỷ ban Tài chính Ngân sách nêu ra một số vấn đề như một số khoản thu không đạt dự toán được giao, nguồn thu chưa thực sự ổn định, vững chắc; công tác quản lý thu thuế vẫn có mặt hạn chế, chưa có giải pháp hữu hiệu để khắc phục tình trạng trốn thuế, thất thu và nợ đọng thuế còn lớn và việc hoàn thuế giá trị gia tăng (GTGT) chưa kịp thời, dẫn đến quyết toán chưa phản ánh chính xác số thu và bội chi NSNN.

Theo báo cáo của Chính phủ, trong năm 2015 thực hiện hoàn thuế gía trị gia tăng (GTGT) theo chế độ là 92.452 tỷ đồng. Kết quả kiểm toán cho thấy, ngoài số hoàn thuế 92.452 tỷ đồng, còn phải chuyển sang năm 2016 tiếp tục hoàn thuế đối với các Quyết định hoàn thuế năm 2015 do thiếu nguồn 5.847 tỷ đồng.

Uỷ ban Tài chính ngân sách cho rằng, việc chưa chi trả số tiền 5.847 tỷ đồng cho người nộp thuế theo các quyết định hoàn thuế năm 2015 là không bảo đảm tính kịp thời theo quy định, ảnh hưởng đến quyền và lợi ích của người nộp thuế. Do đó, trong những năm này, Chính phủ chỉ đạo Bộ Tài chính cần phải cân đối, điều hành để không xảy ra tình trạng chuyển số hoàn thuế GTGT đã có quyết định hoàn thuế sang năm sau thực hiện, bảo đảm phản ánh đúng thực chất số thu NSNN.

Về chi ngân sách nhà nước, quyết toán chi cân đối NSNN năm 2015 là 1.502.189 tỷ đồng, trong đó chi theo dự toán được Quốc hội quyết định là 1.265.625 tỷ đồng, tăng 7,5% so với dự toán. Công tác quản lý, chấp hành dự toán chi NSNN năm 2015 có tiến bộ, bám sát chủ trương thực hành tiết kiệm, chống lãng phí; công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm soát chi NSNN được tăng cường, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực tài chính công.

Bên cạnh những kết quả đạt được, các tồn tại được chỉ ra như chi thường xuyên vẫn còn tình trạng lãng phí, chi sai chế độ quy định, không đúng mục đích; một số khoản chi quan trọng không đạt dự toán. Hầu hết các bộ, cơ quan trung ương và địa phương được kiểm toán vẫn còn một số khoản chi không đúng chế độ, tiêu chuẩn, định mức.

Một số khoản chi quan trọng lại thực hiện thấp hơn dự toán được Quốc hội quyết định, ảnh hưởng đến thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội và hiệu quả sử dụng NSNN, như: chi giáo dục đào tạo và dạy nghề, chi sự nghiệp y tế, dân số và kế hoạch hoá gia đình, chi sự nghiệp khoa học, công nghệ, chi lương hưu và bảo đảm xã hội.

Ngoài ra, Uỷ ban Tài chính Ngân sách nhận thấy, tình trạng sai phạm, thất thoát, lãng phí trong quản lý đầu tư xây dựng cơ bản vẫn diễn ra khá phổ biến và chưa được khắc phục hữu hiệu, sai phạm vẫn xảy ra ở hầu hết các dự án được kiểm toán và hầu hết các khâu của quá trình đầu tư.

Về bội chi NSNN, theo báo cáo của Chính phủ, báo cáo của Kiểm toán Nhà nước, Uỷ ban Tài chính Ngân sách thống nhất số bội chi NSNN năm 2015 là 263.135 tỷ đồng, bằng 6,28% GDP thực hiện (bội chi NSNN năm 2015 được Quốc hội thông qua là 256.000 tỷ đồng, bằng 5,71% GDP kế hoạch và bằng 6,10% GDP thực hiện).

Về nợ công, các chỉ số dư nợ công, dư nợ nước ngoài của quốc gia vẫn trong giới hạn cho phép nhưng dư nợ Chính phủ đã chạm trần là 50% GDP, nợ công là 61,8% GDP. Công tác quản lý nợ công còn những hạn chế như: không lập báo cáo giám sát nợ công và bản tin nợ công năm 2015; theo dõi thống kê, tổng hợp số liệu nợ công chưa kịp thời, đầy đủ; 14/46 địa phương được kiểm toán có mức dư nợ vượt 30% vốn đầu tư xây dựng ngân sách cấp tỉnh; đã lập chứng từ ghi thu - ghi chi nhưng chưa thực hiện ghi thu - ghi chi và phản ánh vào quyết toán NSNN số tiền 18.123 tỷ đồng khoản vay nước ngoài về cho vay lại của 05 dự án đường bộ cao tốc do Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) làm chủ đầu tư.

"Nếu thực hiện ghi thu - ghi chi, thì khoản vay về cho vay lại sẽ chuyển thành khoản cấp phát từ NSNN. Đề nghị Chính phủ tăng cường quản lý chặt chẽ nợ công, bảo đảm minh bạch, hiệu quả, an toàn tài chính quốc gia và sớm có phương án xử lý đối với 18.123 tỷ đồng nêu trên theo đúng quy định" - đồng chí Nguyễn Đức Hải nêu.

Bên cạnh đó, việc ứng trước dự toán, vay tồn ngân kho bạc còn lớn, chưa xử lý kịp thời, Bộ Tài chính, Kho bạc Nhà nước cần rút kinh nghiệm và có giải pháp khắc phục; đồng thời việc vay tồn ngân kho bạc Nhà nước để bù đắp bội chi NSNN đã thực hiện từ nhiều năm nhưng chưa được thể chế hóa, cần sớm nghiên cứu, hoàn thiện bảo đảm quản lý, sử dụng tồn ngân kho bạc hiệu quả, an toàn.

Trên cơ sở cho rằng, báo cáo quyết toán NSNN năm 2015 của Chính phủ đã được lập, kiểm toán, thẩm tra theo trình tự, thủ tục quy định, Uỷ ban Tài chính Ngân sách đề nghị Quốc hội xem xét, phê chuẩn quyết toán NSNN năm 2015 như sau:

Tổng số thu cân đối ngân sách nhà nước là 1.291.342 tỷ đồng (bao gồm cả chuyển nguồn từ năm 2014 sang năm 2015, thu kết dư ngân sách địa phương năm 2014, thu huy động đầu tư của ngân sách địa phương và thu từ quỹ dự trữ tài chính theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước);

Tổng số chi cân đối ngân sách nhà nước là 1.502.189 tỷ đồng (bao gồm cả chuyển nguồn từ năm 2015 sang năm 2016);

Bội chi ngân sách nhà nước là  263.135 tỷ đồng, bằng 6,28% GDP (không bao gồm kết dư ngân sách địa phương).

Nguồn bù đắp bội chi NSNN: vay trong nước là 195.900 tỷ đồng, vay ngoài nước là 67.235 tỷ đồng.