Để không là bệnh hình thức

Ông Trần Văn Vinh, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Tiêu chuẩn - Đo lường - Chất lượng (TCĐLCL) cho biết, tính đến hết ngày 10-4-2013, Tổng cục đã cấp giấy xác nhận thẻ chuyên gia cho 3 cơ sở đào tạo, 32 tổ chức tư vấn (gồm 153 chuyên gia được cấp thẻ chuyên gia tư vấn), 13 chuyên gia tư vấn độc lập, 11 tổ chức chứng nhận (gồm 99 chuyên gia được cấp thẻ chuyên gia đánh giá). Đã có 3.654 cơ quan hành chính nhà nước được cấp Giấy chứng nhận hệ thống quản lý chất lượng. Ông Lương Việt Cương, Phó GĐ Trung tâm Đào tạo nghiệp vụ (TTĐTNV) của Tổng cục TCĐLCL cho biết, tính đến nay, trung tâm đã và đang tiếp tục triển khai hoạt động tư vấn cho hơn 130 cơ quan hành chính nhà nước, chủ yếu ở các địa phương.

Nhiều bộ cũng đã công bố mô hình khung hệ thống quản lý chất lượng. Theo đại diện Bộ Kế hoạch và Đầu tư, kể từ khi triển khai, hoạt động quản lý tài liệu, hồ sơ được thực hiện nền nếp, quy củ. Các hồ sơ công việc được nhận biết và quản lý, thuận tiện cho quá trình truy cập và sử dụng. Hồ sơ lưu được nhận biết và bảo quản đúng quy cách, tránh tình trạng mất, hỏng. Công tác bảo mật tài liệu quan trọng được chú trọng, cơ chế mượn trả hồ sơ được thiết lập rõ ràng đã góp phần gìn giữ các hồ sơ, tài liệu có giá trị phục vụ công tác quản lý hiện tại và trong tương lai.

Ỷ lại vào tư vấn

Tuy nhiên, có nhiều khó khăn đang tồn tại khiến cho việc triển khai thực hiện còn chưa có kết quả cao như mong đợi. Có thể kể đến là, nhận thức về các yêu cầu tiêu chuẩn ISO của một bộ phận cán bộ công chức hạn chế nên còn lúng túng trong quá trình triển khai thực hiện. Hoạt động đánh giá nội bộ thiếu chuyên nghiệp, chưa am hiểu nên kết quả chưa phản ánh đầy đủ nội dung công việc.

Tại Hải Phòng, đơn vị được ghi nhận có nhiều bước tiến trong công tác áp dụng hệ thống quản lý chất lượng vào các cơ quan hành chính cũng phải thừa nhận rằng, lãnh đạo tại một số đơn vị chưa thực sự quan tâm đến việc chỉ đạo, kiểm tra việc áp dụng tiêu chuẩn ISO tại đơn vị mình, còn khoán cho cán bộ theo dõi. Đa số lãnh đạo chưa sắp xếp thời gian để làm việc với đơn vị tư vấn và đánh giá dẫn đến hiệu quả của việc xây dựng và áp dụng hệ thống tại một số đơn vị chưa cao.

Đồng tình với ý kiến trên, ông Lương Việt Cương cũng chia sẻ, lãnh đạo cao nhất cơ quan hành chính ít quan tâm, không tham gia đào tạo, không nắm bắt được yêu cầu của hệ thống nên chỉ đạo triển khai không sát, chưa quyết liệt. Bản thân các cán bộ, công chức trong cơ quan chưa thực sự xem việc xây dựng và áp dụng hệ thống quản lý chất lượng là nhiệm vụ, thường ỷ lại vào tư vấn. Vì vậy, nhiều nơi áp dụng luôn một hệ thống có sẵn do bên tư vấn đưa ra, không phù hợp với đơn vị mình. Bên cạnh đó là việc kiểm tra, giám sát của một số Ban chỉ đạo ISO tỉnh chưa thường xuyên, tần suất ít, nội dung kiểm tra chưa sát, mang tính hình thức.

Nhiều ý kiến của đại diện các địa phương và bộ, ngành đều cho rằng, việc áp dụng hệ thống quản lý chất lượng là một chủ trương đúng đắn, nhưng cần một sự quan tâm hơn từ các nhà lãnh đạo, để việc áp dụng hệ thống quản lý chất lượng không chỉ dừng lại ở một tờ giấy chứng nhận phù hợp tiêu chuẩn. Không ít các chuyên gia từ địa phương còn thẳng thắn nêu một trở ngại không nhỏ: Kinh phí cho hoạt động tư vấn, đánh giá còn eo hẹp trong khi đòi hỏi nhiều thời gian để đi thực tế địa phương. Điều này khiến cho các chuyên gia có tâm lý "làm nhanh, làm gộp" nên chất lượng công việc không cao.

Ông Lương Việt Cương cho biết thêm, mỗi tỉnh, thành phố cần có ban chỉ đạo để thống nhất và điều hành công việc mang tính hệ thống, tránh trường hợp phân cấp thẳng xuống cấp quận, huyện, thị xã, thành phố thuộc tỉnh. Đồng thời, Ban chỉ đạo ISO cần quan tâm, chỉ đạo, đôn đốc và kiểm tra thường xuyên các cơ quan áp dụng. Có như vậy, hoạt động áp dụng hệ thống quản lý chất lượng mới đi vào thực chất, tránh áp dụng một cách đối phó, như một hình thức trang trí...