Để giảm thiểu úng ngập khi mưa bão

Công ty TNHH một thành viên Thoát nước Hà Nội, đơn vị chủ lực quản lý vận hành hệ thống thoát nước của Thủ đô, đã sẵn sàng kế hoạch bảo đảm thoát nước, chống úng ngập khu vực nội thành khi có mưa lớn bất thường.

Áp lực gia tăng ở điểm úng ngập

Thống kê của Công ty TNHH một thành viên Thoát nước Hà Nội cho thấy, năm 2023, lượng mưa trung bình trên địa bàn nội thành đạt 1.759,3mm với 124 ngày mưa và trên địa bàn các huyện đạt 1.637,7mm với 140 ngày mưa. Đây cũng là năm ghi nhận thời tiết diễn biến phức tạp với nhiều trận mưa cực đoan, cường độ lớn tập trung trong thời gian ngắn, vượt quá khả năng thoát nước của dự án thoát nước Hà Nội (310mm/2 ngày). Một số trận mưa lớn “kỷ lục” vào ngày 31-7, lượng mưa đạt 228,3mm và ngày 11-8 đạt 193,4mm khiến nhiều tuyến đường Hà Nội chìm sâu trong nước.

Phó Tổng Giám đốc Công ty TNHH một thành viên Thoát nước Hà Nội Trịnh Ngọc Sơn cho biết, tính đến thời điểm hiện tại, nội thành Hà Nội còn tồn tại 11 trọng điểm úng ngập, đều bởi cao độ nền thấp hơn khu vực xung quanh nên khi mưa lớn, nước dồn về, gây ra úng ngập cục bộ. Mặt khác, do hệ thống thoát nước vận hành theo nguyên lý tự chảy nhưng các trạm bơm đầu mối hiện nay chưa hoàn thiện đồng bộ theo quy hoạch nên việc tiêu thoát nước ra nguồn xả còn hạn chế.

Trong đó, các phố Nguyễn Chính, Hoa Bằng, Minh Khai, Mạc Thị Bưởi, Nguyễn Khuyến, Đỗ Đức Dục, Phan Văn Trường, Hoàng Như Tiếp, Cao Bá Quát, Ngọc Lâm đã giảm thiểu tình trạng úng ngập, chỉ bị đọng nước hoặc ngập úng khi trời đổ mưa lớn và rút ngay sau đó chừng 10-20 phút. Ba điểm khác tại ngã năm Đường Thành - Bát Đàn - Nhà Hỏa; Ngã tư Phan Bội Châu - Lý Thường Kiệt và điểm Thụy Khuê, đoạn dốc La Pho cũng đang được triển khai các dự án cải tạo thoát nước.

“Công tác quản lý, duy trì hệ thống thoát nước trên địa bàn Thủ đô đang được thực hiện theo hình thức đấu thầu. Hệ thống thoát nước được chia thành nhiều gói thầu, nhiều chủ đầu tư, nhiều đơn vị thoát nước cùng thực hiện đan xen khiến việc vận hành của hệ thống không bảo đảm tính đồng bộ, liên tục, xuyên suốt. Nhiều dự án đã hoàn thành thi công nhưng chưa được thanh thải, bàn giao, tiếp nhận đưa vào quản lý khai thác sử dụng nên chưa phát huy hiệu quả”, ông Trịnh Ngọc Sơn nêu về vướng mắc chính, ảnh hưởng đến công tác thoát nước hiện nay.

Bên cạnh đó, hệ thống thoát nước tại các khu vực phố cổ, phố cũ có từ những năm 1954. Đến nay, sau hơn 50 năm vận hành, đã có dấu hiệu xuống cấp, sụt lún gây mất an toàn. Các hồ điều hòa trong khu đô thị do các chủ đầu tư khác quản lý vận hành chưa liên kết với hệ thống thoát nước của khu vực nên chưa thể hiện được vai trò điều tiết chung. Các công trình hạ tầng kỹ thuật như trạm bơm đầu mối, các hồ trong khu đô thị chưa được đầu tư xây dựng theo quy hoạch cũng tạo áp lực cho hệ thống thoát nước hiện có.

Chủ động ứng phó với mưa lớn bất thường

Trước những diễn biến phức tạp, khó lường sẽ xảy ra khi mùa mưa đến gần, Công ty TNHH một thành viên Thoát nước Hà Nội dự báo: Các trận mưa có lượng mưa dưới 50-70 mm/giờ sẽ tồn tại 11 điểm úng ngập và phát sinh thêm 19 điểm nếu lượng mưa trên 70mm/giờ.

Là đơn vị chủ lực quản lý vận hành hệ thống thoát nước với khối lượng địa bàn quản lý lớn nhất, khoảng 80% hệ thống của thành phố, ngay từ đầu năm 2024, công ty đã chủ động xây dựng kế hoạch, tổ chức kiểm tra thực hiện các phương án phòng chống, ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai và các sự cố khẩn cấp khác để bảo đảm thoát nước, chống úng ngập mùa mưa; phân công nhiệm vụ cụ thể tới từng đơn vị, cá nhân.

Bên cạnh đó, công ty cũng chủ động đầu tư xây dựng "Trung tâm điều hành hệ thống thoát nước" với các trang thiết bị, công nghệ hiện đại như bản đồ số quản lý các điểm úng ngập nhằm dự báo, cảnh báo các tình huống có thể xảy ra trước khi mưa và điều hành, điều tiết hệ thống thoát nước thành phố. Hàng ngàn trang thiết bị máy móc và các phương tiện cơ giới chuyên ngành hiện đại, cùng đội ngũ hơn 2.000 cán bộ công nhân viên có trình độ, lành nghề luôn sẵn sàng thực hiện phương án ứng trực tại các điểm úng ngập tồn tại nhiều năm và các điểm đọng nước khi mưa lớn, xử lý trong thời gian nhanh nhất, giảm thiểu thời gian và mức độ úng ngập.

Ngoài ra, công ty cũng đã tổ chức họp với chủ đầu tư các dự án ảnh hưởng đến hệ thống thoát nước để thống nhất các biện pháp phối hợp thi công nhằm giảm thiểu khả năng úng ngập khi có mưa. Ban lãnh đạo công ty cũng họp giao ban định kỳ về tình hình thực hiện kế hoạch bảo đảm thoát nước, chống úng ngập khu vực nội thành Hà Nội mùa mưa năm 2024 để rà soát, điều chỉnh và phối hợp giải quyết những vướng mắc, khó khăn của các đơn vị về nhiệm vụ bảo đảm thoát nước, chống úng ngập.