Dạy học 2 buổi/ngày ở cấp THCS, THPT: Bắt buộc hay khuyến khích?

Trong khi nhiều phụ huynh học sinh đồng tình, thì cũng có không ít người băn khoăn, cho rằng việc dạy học 2 buổi/ngày với học sinh từ lớp 6 đến lớp 12 là chưa hợp lý, học sinh cần có thời gian tự lập, tự học và trải nghiệm. Trong khi đó, điều kiện cơ sở vật chất trường lớp ở khu vực thành thị còn hạn chế, có thể ảnh hưởng đến chất lượng dạy học 2 buổi/ngày.

Nhiều băn khoăn

Ngày 5-4, ghi nhận tại một số trường trung học cơ sở, trung học phổ thông trên địa bàn Hà Nội cho thấy, hầu hết học sinh không mấy hào hứng khi được hỏi về việc có muốn học 2 buổi/ngày ở trường hay không. Nhiều học sinh chia sẻ, không muốn học ở trường cả ngày vì sợ áp lực, căng thẳng, mà muốn có thời gian tham gia hoạt động trải nghiệm ngoài nhà trường, tham gia câu lạc bộ năng khiếu thể thao hoặc mỹ thuật, văn nghệ… Lại có em muốn tìm lớp học khiêu vũ thể thao - mà đây là môn nghệ thuật khó tìm kiếm ở trường.

Nguyễn Hoài Linh, học sinh lớp 11 Trường Trung học phổ thông Yên Viên (huyện Gia Lâm) bày tỏ lo lắng: “Sang năm chúng em bước vào kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông. Nếu học 2 buổi/ngày ở trường e rằng áp lực bài vở nhiều hơn, thời gian gò bó. Trong khi đó, chúng em cần thời gian học thêm ở các trung tâm theo sở thích, năng lực để chuẩn bị cho kỳ thi tốt nghiệp và xét tuyển đại học vào ngành nghề mong muốn”.

Là phụ huynh học sinh lớp 9 Trường Trung học cơ sở Lý Thường Kiệt (quận Đống Đa), bà Nguyễn Thị Mai Anh cho rằng, việc bắt buộc học 2 buổi/ngày ở trường có thể ảnh hưởng đến việc học tập của học sinh cuối cấp. Hiện nay, ngoài 1 buổi học chính khóa, học sinh lớp 9 rất cần nhiều thời gian trong ngày để tự học, tự ôn luyện. Không ít học sinh còn đăng ký theo học tại các trung tâm để nâng cao kiến thức, kỹ năng phục vụ việc đăng ký dự tuyển vào các lớp chuyên mà các em yêu thích và có sở trường. Thực tế cho thấy, nếu chỉ học ở trường thì việc tham gia thi tuyển vào các lớp chuyên của nhiều em rất vất vả.

Nhiều học sinh trên địa bàn thành phố Hà Nội chia sẻ, từ ngày 14-2 đến nay, khi Bộ Giáo dục và Đào tạo áp dụng quy định không dạy thêm học thêm có thu phí tại trường, học sinh lớp 10 và 11 chỉ phải học 1 buổi chính khóa, thỉnh thoảng đến trường tham gia ngoại khóa. Để không lỡ nhịp học tập, nhiều học sinh đã đăng ký học thêm ở các trung tâm. Đến nay, lịch học tập đã vào nền nếp, nên nhiều em dự tính sẽ duy trì kế hoạch này đến lớp 12. Ngoài ra, không ít học sinh còn đang học thêm chứng chỉ ngoại ngữ quốc tế và ôn thi đánh giá năng lực để chuẩn bị cho việc xét tuyển đại học vào năm 2026. Vì thế, nếu việc học 2 buổi/ngày là bắt buộc thì sẽ khiến học sinh trung học phổ thông khó xoay xở.

Chưa bắt buộc dạy học 2 buổi/ngày từ lớp 6 đến lớp 12

Trước thông tin gây xôn xao dư luận, ngày 5-4, Vụ trưởng Vụ Giáo dục phổ thông (Bộ Giáo dục và Đào tạo) Thái Văn Tài khẳng định, việc dạy học 2 buổi/ngày ở cấp trung học cơ sở và trung học phổ thông là khuyến khích, chưa bắt buộc. Cụ thể, Bộ Giáo dục và Đào tạo khuyến khích các trường trung học cơ sở, trung học phổ thông tổ chức dạy học 2 buổi/ngày khi có đủ điều kiện về cơ sở vật chất và đội ngũ giáo viên.

Cả nước hiện có hơn 13.700 trường học với gần 9,5 triệu học sinh cấp trung học cơ sở, trung học phổ thông. Trường học có nhiệm vụ tổ chức dạy học nhằm hoàn thành yêu cầu của chương trình giáo dục, đồng thời đáp ứng nhu cầu của học sinh. Thực tế cuộc sống hiện nay đòi hỏi học sinh cần thêm nhiều kiến thức, kỹ năng mà chương trình giáo dục chưa thể đáp ứng và bao quát hết.

Theo ông Thái Văn Thài, chính vì lý do trên, các trường trung học cơ sở, trung học phổ thông cần hướng đến việc tổ chức dạy học buổi 2 khi đủ cơ sở vật chất. Đó là một trong những nhu cầu chính đáng của người học nhằm bảo đảm công bằng trong tiếp cận giáo dục.

Bộ Giáo dục và Đào tạo không yêu cầu bắt buộc các trường trung học cơ sở và trung học phổ thông trên cả nước phải tổ chức dạy học 2 buổi/ngày. Việc "hướng đến" được hiểu theo nghĩa, nơi nào đủ điều kiện thì phải khai thác hiệu quả, hết công năng cơ sở vật chất được nhà nước đầu tư. Trường nào đủ cơ sở vật chất thì mở cửa cả ngày để học sinh đến tự học, tránh việc trường đóng cửa buổi chiều, còn học sinh thì phải chạy đôn đáo tìm nơi để học bổ sung.

Cũng theo Vụ trưởng Vụ Giáo dục phổ thông Thái Văn Tài, việc tổ chức dạy học buổi 2 ở trường trung học cơ sở, trung học phổ thông không phải để dạy thêm. Kết quả khảo sát của Bộ Giáo dục và Đào tạo cho thấy, hiện nay hầu hết các địa phương đều quan tâm đẩy mạnh đầu tư xây dựng cơ sở vật chất trường lớp, số trường trung học cơ sở và trung học phổ thông đủ điều kiện tổ chức dạy học 2 buổi/ngày chiếm tỷ lệ khá nhiều. Tuy nhiên, một số trường còn lúng túng để xác định rành mạch nội dung dạy buổi 2. Vì vậy, thời gian tới, Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ ban hành văn bản hướng dẫn về việc tổ chức dạy học buổi 2 với tinh thần, nội dung dạy học buổi 2 không phải là dạy thêm, học thêm mà là bổ sung kiến thức, kỹ năng để học sinh có thể đáp ứng xu thế phát triển của xã hội.