Dấu xưa trên “nhà thờ đổ” Hải Lý

Nhà thờ họ Trái tim Chúa được xây dựng từ năm 1877, xưa kia thuộc làng chài Xương Điền. Vùng đất này là kết quả của công cuộc quai đê lấn biển mà nhân dân Hải Hậu tiến hành từ những năm đầu thế kỷ XVIII, từng được gọi là “Cồn cát bể”. Ban đầu, nhà thờ được xây dựng rất đơn sơ, có diện tích 252m2, dài 14m, rộng 7m và được lợp bằng cỏ bổi. Từ thập kỷ thứ hai của thế kỷ XX, khu “Cồn cát bể” bị biển xâm thực nhanh chóng. Nhà thờ Trái tim Chúa được di chuyển vào sâu phía trong, cách khoảng 3.000m so với vị trí cũ.

Năm 1917, nhà thờ họ Trái tim Chúa được xây dựng lần thứ 2 theo thiết kế của kiến trúc sư người Pháp tại vị trí hiện nay. Nhà thờ được hoàn thành vào năm 1927 với khuôn viên rộng 9.330m2, dài 47m, rộng 15m. Tháp chuông cao 27m, vòm thánh giá cao 15m với kiến trúc cửa vòm, nhiều hoa văn trang trí theo phong cách châu Âu rất công phu, đẹp mắt. Ngoài ra, nhà thờ còn có nhà quán dài 29m, rộng 6,4m, cao 4,5m. Nhưng với sự xâm lấn không ngừng của biển và sự khắc nghiệt của thời tiết, nhà thờ Trái tim Chúa cùng một số nhà thờ khác lại phải di chuyển vào sâu trong đất liền và được xây dựng lần thứ ba.

Năm 2005, cơn bão số 7 với sức tàn phá khủng khiếp đã phá hủy toàn bộ tuyến đê bao bên ngoài, “xóa sổ” ngôi làng chài dọc bãi biển Xương Điền - Văn Lý đồng thời “cuốn” theo cả các nhà thờ ven biển khác. Chỉ còn lại duy nhất nhà thờ họ Trái tim Chúa vẫn giữ được tháp chuông, nền và một phần tường phía Bắc như hiện nay. Để bảo vệ những dấu tích cuối cùng của nhà thờ, tỉnh Nam Định đã xây dựng hệ thống kè chắn sóng, tôn nền cùng hệ thống tường rào bảo vệ xung quanh di tích nhằm bảo đảm an toàn cho du khách.

Đến thăm “nhà thờ đổ” hay nhà thờ Trái tim Chúa, du khách không chỉ được ngắm nhìn và tìm hiểu những dấu tích kiến trúc đặc biệt mà còn có thể tìm hiểu về cuộc sống và nghề đi biển của ngư dân xã Hải Lý. Với vẻ đẹp hoang sơ, kỳ bí, “nhà thờ đổ” xã Hải Lý hiện thu hút hàng trăm nghìn lượt khách mỗi năm và là một trong những điểm đến hấp dẫn của tỉnh Nam Định.