Đầu tư chế biến sâu:Mở hướng đi bền vững cho nông sản

Ngành Nông nghiệp Hà Nội đã hỗ trợ các doanh nghiệp trong cải thiện năng lực sản xuất, chế biến, áp dụng chương trình quản lý chất lượng tiên tiến trong các nhà máy, nhằm bảo đảm vệ sinh, an toàn thực phẩm.

Giải quyết tình trạng sản phẩm bị dồn ứ

Theo Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Chế biến thực phẩm Videli (huyện Đông Anh) Tô Tuấn Kiệt, hiện công ty đang sản xuất, chế biến 13 dòng thực phẩm, như: Nem chua rán, dồi sụn, há cảo... trên dây chuyền công nghệ Hàn Quốc, bảo đảm độ tươi, ngon, rút ngắn thời gian chế biến cho người tiêu dùng cũng như an toàn vệ sinh thực phẩm. Mỗi tháng, công ty sản xuất, cung cấp cho thị trường từ 180 đến 200 tấn sản phẩm.

Còn theo Giám đốc Công ty cổ phần Sữa Ba Vì (huyện Ba Vì) Lê Hoàng Vinh, để thu mua sữa tươi cho nông dân, công ty đã đầu tư dây chuyền sản xuất hiện đại, chế biến sữa tươi thành sản phẩm sữa chua, bánh sữa... Công ty cũng triển khai đồng bộ các quy trình an toàn, vệ sinh thực phẩm HACCP, đào tạo và tập huấn kỹ thuật cho công nhân; đồng thời đưa sản phẩm truy xuất nguồn gốc, tem, nhãn theo đúng chuẩn quốc tế.

Chi cục trưởng Chi cục Chất lượng, chế biến và phát triển thị trường Hà Nội (Sở NN&PTNT Hà Nội) Nguyễn Thị Hằng cho biết, trên địa bàn thành phố có hơn 14.081 cơ sở sản xuất, kinh doanh vật tư nông nghiệp và sản phẩm nông, lâm, thủy sản; khoảng 250 doanh nghiệp có năng lực chế biến sâu. Đáng chú ý, trên địa bàn Thủ đô hiện chỉ có 113 kho lạnh; trong đó có 7 kho lớn (quy mô gần 30.000m²) và 106 kho có tổng diện tích chỉ hơn 5.300m². Thời gian qua, ngành Nông nghiệp luôn khuyến khích các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm, nông, lâm, thủy sản đổi mới công nghệ, nâng cấp điều kiện trang thiết bị, nhà xưởng phục vụ sản xuất, kinh doanh thực phẩm an toàn. Cùng với đó, hỗ trợ các cơ sở xây dựng, áp dụng các chương trình quản lý chất lượng tiên tiến trong sản xuất, chế biến thực phẩm, như: VietGAP, HACCP, ISO 22000, nhằm nâng cao chất lượng, bảo đảm an toàn, vệ sinh thực phẩm. Đến nay, ngành Nông nghiệp đã hỗ trợ được 95 cơ sở xây dựng, áp dụng và được cấp chứng nhận chương trình quản lý chất lượng tiên tiến theo HACCP; 45 cơ sở được hướng dẫn, hỗ trợ xây dựng và đăng ký bảo hộ nhãn hiệu tại Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ).

Chế biến sau thu hoạch là khâu rất quan trọng mà ngành Nông nghiệp hiện đại đang hướng tới, bởi làm tăng giá trị sản phẩm nông nghiệp, giảm rủi ro thất thoát trong sản xuất, sơ chế.

Lựa chọn sản phẩm để đầu tư chế biến sâu

Hiện tại, mỗi tháng Hà Nội chỉ sản xuất được khoảng 1.000 tấn thực phẩm chế biến, trong khi nhu cầu tiêu dùng của người dân Thủ đô khoảng 5.350 tấn/tháng, nên mới đáp ứng được khoảng 20% nhu cầu...

Để thu hút các doanh nghiệp vào đầu tư chế biến sâu, bà Dương Chu Kiên, Phòng Kinh doanh, Công ty cổ phần Tập đoàn Minh Tiến (quận Đống Đa) cho rằng, các sở, ngành, địa phương cần hướng dẫn doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn ưu đãi; đồng thời nắm bắt vướng mắc khi triển khai để kịp thời kiến nghị giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp, đơn vị về thủ tục, nguồn vốn. Mặt khác, để có vùng nguyên liệu, chính quyền địa phương phải quy hoạch được vùng trồng, vùng nuôi; áp dụng được công nghệ mới trong các khâu của quá trình sản xuất; bảo đảm sản phẩm xanh, sạch, chất lượng, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp liên kết theo chuỗi để thu mua nông sản cho người dân khi vào vụ thu hoạch.

Còn theo Giám đốc Sở NN&PTNT Hà Nội Nguyễn Xuân Đại, Hà Nội sẽ lựa chọn sản phẩm thế mạnh, có vùng sản xuất lớn để đầu tư chế biến sâu. Đối với nhóm cây ăn quả tập trung vào sản phẩm chuối sấy khô và cam, bưởi ép nước; cây rau tập trung vào nhóm gia vị chế biến hương liệu, sản phẩm thực dưỡng; chăn nuôi tập trung vào chế biến các loại sản phẩm từ thịt lợn… Ngày 4-7-2023, HĐND thành phố Hà Nội đã ban hành Nghị quyết số 08/2023/NQ-HĐND quy định một số chính sách khuyến khích phát triển nông nghiệp, trong đó có chính sách khuyến khích xây dựng cơ sở sơ chế, chế biến; hỗ trợ máy móc, thiết bị để chuyển đổi số… Hiện tại, ngành Nông nghiệp đang phối hợp với các địa phương rà soát nhu cầu, hướng dẫn doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn ưu đãi để đầu tư vào chế biến sâu. Các doanh nghiệp, hợp tác xã năng động, sáng tạo tìm đầu ra cho sản phẩm cũng như tổ chức sản xuất hợp lý, tránh tình trạng dư thừa nông sản.

Để bảo đảm nguồn cung thực phẩm chế biến, về lâu dài, Nhà nước cần tạo điều kiện cho các doanh nghiệp lớn tham gia xây dựng hạ tầng khu sản xuất, dịch vụ nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao. Đặc biệt là đầu tư nâng cấp, xây dựng mới nhà máy giết mổ, sơ chế, chế biến theo hướng hiện đại, nhằm nâng cao chất lượng thực phẩm, từng bước tự chủ nguồn cung nông sản chế biến. Để nắm bắt cơ hội và tăng khả năng cạnh tranh, doanh nghiệp cần đầu tư thiết bị, công nghệ hiện đại, nâng cao năng lực chế biến. Các địa phương cần quy hoạch vùng nguyên liệu tập trung theo hướng tăng liên kết giữa các địa phương, các vùng, giữa nông dân với doanh nghiệp để tạo ra vùng nguyên liệu ổn định phục vụ chế biến sâu, đáp ứng yêu cầu về an toàn thực phẩm phục vụ thị trường trong nước và xuất khẩu.