Đại biểu Quốc hội đề nghị "giảm tiền kiểm, tăng hậu kiểm" với phân bón

"Nội dung các quy định về nhập khẩu mua bán phân bón còn khá sơ sài, chưa có cơ sở để giải quyết một số vấn đề thực tiễn đặt ra được dư luận quan tâm như tình trạng nhập khẩu phân bón kém chất lượng, phân bón không đảm bảo vệ sinh môi trường, nhập khẩu phân bón tràn lan phụ thuộc nguồn cung của nước ngoài ảnh hưởng lớn đến nền nông nghiệp của nước ta" -  ĐB Trần Thị Diệu Thúy (TP Hồ Chí Minh) nêu.

Vì vậy, đại biểu đề nghị nghiên cứu bổ sung các quy định về tính nguyên tắc xuất khẩu, nhập khẩu phân bón như kiểm soát chặt chẽ việc nhập khẩu phân bón. Việc nhập khẩu phải đảm bảo chất lượng vệ sinh môi trường; ưu tiên sử dụng phân bón trong nước, chỉ nhập khẩu phân bón khi nguồn cung trong nước không đáp ứng; ưu tiên việc nhập khẩu phân bón hữu cơ.

Đề cập đến khía cạnh khác của phân bón, ĐB Dương Tấn Quân (Bà Rịa-Vũng Tàu) băn khoăn trước quy định phân bón để khảo nghiệm; phân bón làm quà tặng, hàng mẫu; phân bón tham gia hội trợ, triển lãm... không cần kiểm tra nhà nước về chất lượng khi nhập khẩu.

"Nếu với số lượng ít, vài kg để trưng bày thì không sao. Nhưng với số lượng lớn dùng để bón cho cây trồng mà không kiểm tra chất lượng trước khi sử dụng, bón nhầm phân kém chất lượng hay có yếu tố gây hại đến cây trồng, thiệt hại có thể không nhỏ. Phân bón tham gia hội chợ, triểm lãm nhằm giới thiệu, quảng bá sản phẩm để người dân mua về sử dụng. Nếu không kiểm tra chất lượng trước khi tham gia các hội chợ, khi người dân mua về sử dụng phân bón không đạt chuẩn, kém chất lượng, gây ảnh hưởng thì rất khổ cho người dân. Đặc biệt, những người dân ở vùng sâu, vùng xa, trình độ kiến thức có giới hạn, rất khó phân biệt được phân chất lượng hay kém chất lượng" - Đại biểu nêu.

Đại biểu Trần Thị Hằng (Bắc Ninh) cho rằng xuyên suốt dự thảo chưa thấy quy định trách nhiệm của cơ quan chức năng trong quản lý, sử dụng phân bón; chưa có quy định về cơ chế kiểm soát, phối hợp giữa các bộ, ban, ngành địa phương trong quản lý phân bón.

Đại biểu nêu: "Nếu khâu tiền kiểm làm tốt nhưng hậu kiểm chưa sát sao thì liệu có thể quản lý được không? Đề nghị dự thảo quy định rõ cơ chế phối hợp quản lý và kiểm soát phân bón, thực hiện thanh tra, kiểm tra đồng bộ, hiệu quả và có chế tài nghiêm khắc đối với những hành vi vi phạm. Có như vậy, bài toán phân bón giả, phân bón kém chất lượng mới được giải quyết triệt để".

Về quy định khảo nghiệm phân bón tại dự thảo Luật, đại biểu cho rằng sẽ giải quyết được bài toán quản lý chất lượng phân bón. Tuy nhiên, cần tính toán quy định này sao cho phù hợp với sản xuất trong nước và xu hướng phát triển của thế giới bởi nhiều nước trên thế giới đã bỏ quy định này.

"Cần quy định cụ thể và nới rộng phạm vi phân bón, không phải khảo nghiệm theo tiêu chí đối với phân bón có chứa yếu tố gây hại cho cây trồng và môi trường; nhanh chóng hoàn thiện hành lang quy chuẩn kỹ thuật phân bón làm cơ sở quản lý vì thực tế, chúng ta chưa có hàng rào này. Đồng thời thực hiện giảm tiền kiểm, tăng hậu kiểm kèm theo chế tài phạt nghiêm khắc, tạo sân chơi bình đẳng và điều kiện cho doanh nghiệp hoạt động hiệu quả, đóng góp vào sự phát triển kinh tế - xã hội và giải quyết vấn đề môi trường" - Đại biểu kiến nghị.

Đại biểu Mai Sỹ Diến (Thanh Hóa) góp ý với quy định về thời gian, thời hạn của quyết định công nhận phân bón lưu hành tại Việt Nam là 5 năm và được gia hạn. Đại biểu nêu: "Việc gia hạn mấy năm trong Luật, Ban soạn thảo không kiến nghị và giao Chính phủ có quy định, tôi xin đề nghị quy định này được gia hạn không quá 2 năm...".

Đối với điểm a, khoản 2, Điều 38 quy định, đối với trường hợp đã có bằng chứng khoa học mới về phân bón có nguy cơ cao gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe con người, môi trường, cơ quan quản lý Nhà nước có thẩm quyền tổng hợp thông tin, đánh giá và xem xét hủy bỏ quyết định công nhận phân bón lưu hành tại Việt Nam, tổ chức, cá nhân được sản xuất, nhập khẩu phân bón này tối đa 6 tháng, được buôn bán sử dụng tối đa 12 tháng kể từ ngày quyết định công nhận phân bón lưu hành bị hủy bỏ có hiệu lực.

Theo đại biểu, nếu quy định như trên thì mới quan tâm đến sức khỏe của doanh nghiệp vi phạm mà chưa thực sự quan tâm đến sức khỏe của người dân, sức khỏe của môi trường. Do đó, đại biểu đề nghị quy định tổ chức, cá nhân dừng ngay việc sản xuất, nhập khẩu phân bón này, được buôn bán, sử dụng tối đa 12 tháng kể từ ngày quyết định công nhận phân bón lưu hành bị hủy bỏ có hiệu lực.

Phát biểu giải trình, làm rõ các vấn đề đại biểu nêu, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Xuân Cường cho biết, qua phiên thảo luận tại hội trường có 22 ý kiến đóng góp trực tiếp. Đây đều là những đóng góp bổ ích, thể hiện trách nhiệm của các đại biểu Quốc hội. 

Cùng dự thảo Luật, cơ quan soạn thảo đã chuẩn bị 4 nghị định và đã chuyển cho cơ quan thẩm định để trình ra trước Quốc hội.

"4 nghị định gắn với 6 thông tư cùng một loạt tiêu chuẩn, quy chuẩn, sẽ giải quyết được những vấn đề mà một số đại biểu Quốc hội đã nêu" - Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường khẳng định.