Đặc sắc lễ hội Ninh Bình

Lễ hội Kỳ Phúc đình Cam Giá

Đình Cam Giá (phường Ninh Khánh, thành phố Ninh Bình) là nơi thờ các vị: Thừa tướng Lã Gia, quận công Lê Trung Nghĩa, Câu Mang Đại vương và các vị thần khác. Vào ngày 12 tháng Mười hằng năm, tại đây diễn ra lễ hội Kỳ Phúc với phần lễ và phần hội. Phần lễ gồm: Lễ cáo yết, lễ cầu an, lễ dâng hương và lễ tất. Phần hội gồm nhiều trò vui như múa rồng, múa lân, kéo co, cờ người...

Nét đặc sắc nhất của lễ hội Kỳ Phúc là hội thi đâm xôi độc đáo. Theo đó, vào tối hôm trước lễ hội (ngày 11 tháng Mười), người dân các xóm sẽ tập trung tại điếm làng (nay là nhà văn hóa) để tổ chức nấu và đâm xôi. Sau khi đâm xôi cho nhuyễn, người ta đơm vào hai mâm lễ, bên trên là thủ lợn để dâng cúng tại đình làng vào sáng 12 tháng Mười. Ban tổ chức sẽ trao thưởng cho các xóm có mâm xôi đâm ngon nhất. Sau đó, xôi, thịt được chia đều cho các gia đình để mọi người, mọi nhà luôn gặp may mắn.

Lễ hội đền Nguyễn Công Trứ

Đền Nguyễn Công Trứ là một di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia, thuộc địa bàn xã Quang Thiện (huyện Kim Sơn). Lễ hội đền được tổ chức từ ngày 14 đến 16 tháng Mười một hằng năm để ghi nhớ công ơn và tưởng niệm ngày mất của Doanh điền sứ Nguyễn Công Trứ - người có công chiêu dân, khai hoang lấn biển, lập nên huyện Kim Sơn (Ninh Bình) và Tiền Hải (Thái Bình). Trong lễ hội, nhân dân các làng xã thuộc huyện Kim Sơn đều tham gia dâng hương tại đền, không phân biệt tôn giáo. Phần hội có trò chơi đua thuyền trên sông Vạc mang nét đặc trưng của lễ hội cư dân vùng đồng bằng ven biển. Ngoài ra còn có thi hát ca trù - loại hình nghệ thuật truyền thống có lịch sử phát triển gắn với công lao của Nguyễn Công Trứ.

Lễ hội đền La

Lễ hội đền La diễn ra vào ngày 13 đến 15 tháng Giêng hằng năm tại ngôi đền cùng tên nằm trên địa bàn thôn La Phù (xã Yên Thành, huyện Yên Mô) nhằm tưởng nhớ hai vị vua thời hậu Trần là Giản Định Đế và Trùng Quang Đế. Phần lễ trong lễ hội đền La gồm lễ rước vòng quanh đền, lễ dâng hương và lễ tế. Phần hội gồm các trò chơi: Đánh cờ, đánh đu, kéo chữ... Đặc biệt, trong lễ hội có tục dâng xôi Vựng nhằm tri ân công ơn của các bậc tiền nhân. Xôi Vựng được thổi bằng loại gạo nếp trắng thơm ngon và là đặc sản của vùng đất này. Trước khi đồ xôi, gạo nếp được vo, ngâm bằng nước giếng Me của thôn Thượng Phường. Nguồn nước nơi đây nổi tiếng tinh khiết nên khi thổi xôi sẽ dẻo, thơm. Nhiều thôn khác cũng lấy nước ở giếng Me để thổi xôi làm lễ vật và thể hiện tấm lòng thành kính dâng Thánh.