Đà phục hồi của thị trường trái phiếu doanh nghiệp sẽ tiếp diễn?

Các chuyên gia cho rằng, đó là bởi lãi suất thấp và tín dụng khởi sắc. Từ nay đến cuối năm 2025, dự báo đà phục hồi của thị trường trái phiếu doanh nghiệp nhiều khả năng sẽ tiếp diễn.

Nhóm ngân hàng chiếm 75% tổng giá trị phát hành

Theo số liệu từ Công ty cổ phần Chứng khoán MB (MBS), thị trường trái phiếu doanh nghiệp trong tháng 6-2025 ghi nhận sự sôi động với 106 đợt phát hành mới, tổng giá trị ước tính khoảng 123,7 nghìn tỷ đồng, tăng tới 87% so với cùng kỳ năm trước, là giá trị phát hành theo tháng cao nhất kể từ trước đến nay. Trong đó nhóm ngân hàng tiếp tục là đầu kéo với hơn 98,5 nghìn tỷ đồng, tăng 103% so với tháng liền trước và tăng tới 91% so với cùng kỳ năm trước, chiếm 80% tổng giá trị phát hành.

Lũy kế 6 tháng đầu năm 2025, tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp phát hành đạt hơn 265,8 nghìn tỷ đồng, tăng 91,3% so với cùng kỳ năm trước. Lãi suất trái phiếu doanh nghiệp bình quân gia quyền đạt khoảng 6,8%, thấp hơn so với mức trung bình 7,2% của năm 2024. Ngân hàng là nhóm ngành có giá trị phát hành cao nhất (chiếm 75% tổng giá trị phát hành) với gần 198,5 nghìn tỷ đồng, tăng 131% so với cùng kỳ năm trước, tương đương 67% tổng giá trị phát hành của cả năm 2024.

Lãi suất bình quân gia quyền ở mức 5,6%/năm, kỳ hạn bình quân 4,4 năm. Các ngân hàng có giá trị phát hành lớn nhất từ đầu năm đến nay bao gồm TCB (37 nghìn tỷ đồng), ACB (29,2 nghìn tỷ đồng), và BIDV (17,8 nghìn tỷ đồng). Nhóm bất động sản chiếm tỷ trọng 15% với tổng giá trị phát hành 40,2 nghìn tỷ đồng, tăng 24%. Lãi suất bình quân gia quyền ở mức 10,5%/năm, kỳ hạn bình quân là 2,5 năm.

Chuyên gia Nguyễn Phương Anh (Công ty cổ phần Chứng khoán MB) cho rằng, xu hướng đẩy mạnh hoạt động phát hành của các tổ chức tín dụng cho thấy nhu cầu gia tăng vốn trung và dài hạn, đặc biệt trong bối cảnh tăng trưởng tín dụng bất ngờ tăng tốc trong tháng cuối quý II-2025 lên mức 9,9% trong khi lãi suất huy động vẫn giữ mặt bằng thấp.

Đồng quan điểm, chuyên gia Công ty cổ phần Xếp hạng tín nhiệm FiinRatings nhìn nhận, tín dụng trong 6 tháng đầu năm 2025 tăng trưởng 9,9% và tăng trưởng huy động tiền gửi tăng mạnh làm tăng nhu cầu tăng vốn cấp 2 của các ngân hàng thương mại. Kênh vốn trái phiếu doanh nghiệp cũng hưởng lợi từ môi trường lãi suất thấp. Điều này cũng giúp giảm áp lực lên huy động tiền gửi và tạo điều kiện duy trì lãi suất huy động ở mức thấp.

Theo chuyên gia Công ty cổ phần Xếp hạng tín nhiệm S&I (S&I Ratings), hoạt động mua lại trước hạn diễn ra mạnh mẽ vào quý II-2025 với giá trị hơn 96 nghìn tỷ đồng - mức cao nhất theo quý từ trước tới nay. Lũy kế 6 tháng đầu năm, tổng giá trị mua lại ước đạt 123 nghìn tỷ đồng, tăng 59% so với cùng kỳ năm trước. Diễn biến này phản ánh nỗ lực tái cơ cấu nợ của các tổ chức phát hành khi thị trường có phần khởi sắc trở lại và mặt bằng lãi suất duy trì ở mức khá hấp dẫn.

Áp lực tài chính của các doanh nghiệp bất động sản

Trong nửa đầu năm 2025, khối lượng trái phiếu đáo hạn ở mức tương đối thấp, đạt khoảng 56 nghìn tỷ đồng và tập trung chủ yếu ở nhóm bất động sản (chiếm 45%). Tuy nhiên, theo ước tính, giá trị đáo hạn sẽ tăng mạnh trong những tháng còn lại của năm 2025 với tổng giá trị hơn 149 nghìn tỷ đồng; trong đó, quý III là 77,5 nghìn tỷ đồng, quý IV khoảng 71,7 nghìn tỷ đồng. Trong số trên có 18,4 nghìn tỷ trái phiếu đã thực hiện gia hạn kỳ hạn trước đó.

Chuyên gia S&I Ratings cho biết, ngành bất động sản chiếm gần một nửa lượng đáo hạn, tương đương 73 nghìn tỷ đồng. Bên cạnh áp lực đáo hạn, giá trị trái phiếu bất động sản chậm thanh toán gốc, lãi trong 6 tháng đầu năm ước tính khoảng 16 nghìn tỷ đồng. Ngoài ra, tổng giá trị đáo hạn của nhóm bất động sản trong năm 2026 vẫn tăng cao, lên tới hơn 143 nghìn tỷ đồng trước khi bắt đầu giảm dần từ năm 2027. Diễn biến này cho thấy áp lực tài chính lên các doanh nghiệp bất động sản vẫn còn trong 12-18 tháng tới.

Ở chiều tích cực, việc Chính phủ đẩy mạnh tháo gỡ vướng mắc pháp lý cho các dự án bất động sản trong thời gian gần đây sẽ tạo điều kiện để các doanh nghiệp khôi phục triển khai dự án và cải thiện dòng tiền. Đồng thời, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp sớm mở bán và có phương án tài chính để trả nợ cho trái chủ. Cùng với xu hướng tăng phát hành của nhóm ngân hàng nhằm bổ sung vốn trung dài hạn, đà phục hồi của thị trường trái phiếu doanh nghiệp nhiều khả năng sẽ tiếp diễn trong nửa cuối năm 2025.

Quốc hội đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Doanh nghiệp có hiệu lực từ ngày 1-7-2025, trong đó doanh nghiệp phát hành trái phiếu riêng lẻ phải đáp ứng điều kiện có nợ phải trả không vượt quá 5 lần vốn chủ sở hữu. Tuy nhiên, quy định này loại trừ một số tổ chức phát hành đặc thù, trong đó có tổ chức tín dụng và doanh nghiệp bất động sản - hai nhóm thống lĩnh gần như tổng giá trị phát hành thị trường trong các năm qua. Động thái này là bước đầu nhằm nâng cao chất lượng thị trường trái phiếu doanh nghiệp, hướng đến việc kiểm soát rủi ro tài chính, đặc biệt ở nhóm doanh nghiệp có năng lực yếu.