Cuộc thảm sát tàn khốc

Chập tối 16-3, sau hàng loạt những vụ tấn công dữ dội bằng rocket và bom napan, người dân làng Halabja lại một phen khiếp sợ khi chứng kiến những chiếc máy bay Mig và Mirage thả bom xuống ngôi làng, cách xa một căn cứ quân sự của Irắc. Theo các nhân chứng, từ tối 16-3 cho đến ngày hôm sau, 7 đến 8 chiếc máy bay đã thực hiện đến 14 lượt ném bom mỗi chiếc, ngoài ra máy bay trực thăng cũng hỗ trợ thực hiện vụ tấn công quy mô nhằm vào ngôi làng của người Cuốc này. Nhiều người đã nhìn thấy từng cột khói màu trắng, đen và sau đó là vàng bốc lên cao tới 45m mang theo mùi thơm ngọt dịu của táo nhưng không ai biết rằng đó chính là hương vị của một loại chất độc hóa học tổng hợp có khả năng giết người nhanh chóng. Những cái chết đến đột ngột theo nhiều cách khác nhau, người chết gục, người chết khi còn đang cười trong khi vài nạn nhân khác chết sau vài phút với các triệu chứng ban đầu như bị bỏng, phồng rộp da hoặc ho và nôn mửa... Người ta cho rằng, các chất độc hóa học tổng hợp từ hơi cay đến chất độc thần kinh sarin, tabun, soman, VX và xyanua đã được sử dụng trong vụ này.

Vụ thảm sát người Cuốc trong những ngày cuối cùng của cuộc chiến tranh Iran - Irắc này đã cướp đi sinh mạng của 5.000 người, làm khoảng 10.000 bị thương. Hàng ngàn người khác cũng bị chết vì nhiều loại biến chứng, bệnh tật khác nhau và dị tật bẩm sinh trong nhiều năm sau thảm họa. Không khí tang thương bao trùm làng Halabja trong suốt một thời gian rất dài.

Ban đầu, người ta cáo buộc Iran đã đứng sau vụ thảm sát khủng khiếp, tuy nhiên sau đó một sự thật đã được phơi bày, chính quân đội Irắc dưới sự chỉ đạo của Ali Hassan al-Majid, em họ của cựu Tổng thống Irắc Xátđam Hutxen đã tiến hành vụ việc. Cũng kể từ sau sự kiện Halabja, biệt danh "Ali hóa học" đã gắn liền với nhân vật này.

Sinh năm 1941 tại al-Augia, gần Ticrít trong một gia đình nghèo thuộc dòng tộc Bejat của bộ tộc al-Bu Nasir cùng với người anh họ Xátđam Hútxen, "Ali hóa học" không theo đuổi con đường học vấn, từng làm lái xe trong quân đội Irắc cho đến khi đảng Baath cầm quyền tại nước này năm 1968. Tuy nhiên, con đường chính trị của ông này chỉ thực sự có dấu ấn từ năm 1987 khi được bổ nhiệm là người đứng đầu khu vực phía Bắc Irắc. "Chiến công" đáng nhớ đầu tiên của "Ali hóa học" là vụ đàn áp cộng đồng người Cuốc mang tên chiến dịch Anfal vào tháng 3 năm này để rồi tiếp sau đó, sự nghiệp thăng tiến nhanh chóng với việc được cử giữ các vị trí quan trọng từ "Thái thú" Côét năm 1990, Bộ trưởng Nội vụ năm 1991 và Bộ trưởng Quốc phòng trong các năm 1991-1995. Tuy rút khỏi chức vụ bộ trưởng, "Ali hóa học" vẫn nắm những vị trí quan trọng trong đảng Baath, là thành viên của Hội đồng Chỉ huy cách mạng và lãnh đạo đảng Baath tại Salah-al-Din, trong đó có quê hương của Xátđam Hútxen, Ticrít.

Cuộc chiến tranh năm 2003 đã đặt dấu chấm hết cho chế độ của cựu Tổng thống Irắc và giống như các quan chức khác của chính quyền này, "Ali hóa học" biến mất trước sự truy lùng của quân đội Mỹ và liên quân. Tháng 4 cùng năm, quân đội Anh tại Irắc thông báo đã tiêu diệt được kẻ thù của người Cuốc này trong một cuộc không kích, song tuyên bố trên không được quân đội Mỹ ủng hộ. Điều này được chứng minh khi Mỹ bắt được "Ali hóa học" vào ngày 21-8-2003. Tuy nhiên, gần 4 năm sau, ngày 24-6-2007, Tòa án Tối cao Irắc mới mở phiên xét xử và tuyên án tử hình đối với cánh tay phải của cựu Tổng thống Xátđam Hútxen. Tiếp sau đó, nhân vật này còn đối mặt với 3 án tử hình nữa và cái chết của cựu quan chức này được thực hiện vào ngày 25-1 vừa qua khép lại một chương đau thương của cộng đồng người Cuốc tại Irắc.