Thỏa thuận kết thúc xung đột Nga - Ukraine chưa được đưa ra, nhưng cuộc gặp Thượng đỉnh giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Căn cứ Liên hợp quân sự Elmendorf-Richardson ở Anchorage thuộc bang Alaska (Mỹ) hôm 15-8 được cả hai bên đánh giá là có nhiều tiến triển tích cực.
Trong khi đó, giới quan sát nhận định, hai nhà lãnh đạo đã tìm được điểm chung và bước đầu tạo dựng nền tảng cho tiến trình đối thoại tiếp theo, mở ra hy vọng mới cho hòa bình ở Ukraine.
Đây là cuộc gặp trực tiếp đầu tiên giữa Tổng thống của hai cường quốc quân sự kể từ năm 2019, nhằm tìm kiếm một con đường hướng tới lệnh ngừng bắn ở Ukraine.
Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt cho biết, kế hoạch ban đầu là cuộc gặp riêng giữa Tổng thống Donald Trump và người đồng cấp Vladimir Putin, nhưng đã được thay đổi vào phút chót để có sự tham gia của Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ Marco Rubio, Đặc phái viên Steve Witkoff cũng như Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov và Cố vấn về chính sách đối ngoại Yuri Ushakov. Làm việc thẳng thắn, thực chất, hai bên đã đạt được một số tiến bộ, có nhiều tiến triển tích cực và thống nhất duy trì đối thoại trong thời gian tới.
Phát biểu tại họp báo ngắn sau cuộc gặp, Tổng thống Vladimir Putin nhấn mạnh tính biểu tượng của việc lựa chọn Alaska, vùng đất từng gắn bó lịch sử hai nước và là nơi yên nghỉ của nhiều phi công Liên Xô trong Thế chiến II.
Người đứng đầu nước Nga cho biết, hai bên đã đạt được sự hiểu biết nhất định về một số vấn đề then chốt, kỳ vọng sẽ mở ra con đường hướng tới hòa bình tại Ukraine.
Tổng thống Vladimir Putin nhấn mạnh: “Nga mong rằng những kết quả này sẽ được đón nhận ở Kiev và các thủ đô châu Âu một cách xây dựng, không bị cản trở bởi các hành động khiêu khích hay âm mưu hậu trường. Đối với Nga, những gì đang diễn ra là một bi kịch lớn, bởi nhân dân Ukraine là dân tộc anh em. Nga thực sự quan tâm tới việc hòa bình sớm được thiết lập”.
Trong khi đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho rằng, hai bên đã đạt được “một cơ hội không nhỏ để hướng tới hòa bình”, nhưng “về điểm quan trọng nhất liên quan đến Ukraine” vẫn còn bất đồng và “chưa có thỏa thuận cuối cùng”. Nhà lãnh đạo Mỹ khẳng định sẽ tiếp tục thảo luận với các đồng minh châu Âu và Ukraine.
Dù cuộc gặp kết thúc sớm hơn dự kiến, giới quan sát nhận định rằng, hai nhà lãnh đạo đã tìm được điểm chung và bước đầu tạo dựng nền tảng cho tiến trình đối thoại tiếp theo, mở ra hy vọng mới cho hòa bình ở Ukraine.
Cuộc gặp Thượng đỉnh Mỹ - Nga ở Alaska mang tính biểu tượng nhiều hơn là thực chất, song cả hai nhà lãnh đạo đều có thể tuyên bố đạt được lợi ích. Cuộc gặp này không chỉ xác định hướng đi của xung đột, mà còn mở đường cho các cuộc đàm phán ba bên trong tương lai giữa Mỹ, Nga và Ukraine.
"Mặc dù kết quả cuộc gặp thượng đỉnh chưa được công bố, nhưng cả Tổng thống Donald Trump và Tổng thống Vladimir Putin đều đã đưa ra dấu hiệu cho một bản phác thảo thỏa thuận khung nhằm chấm dứt chiến tranh ở Ukraine và cải thiện đáng kể quan hệ Mỹ - Nga", Giám đốc Chương trình Chiến lược tổng thể của Viện Quincy (Mỹ) George Beebe cho biết.
Ngoài vấn đề Ukraine, hội nghị thượng đỉnh ở Alaska còn mở ra khả năng giải quyết các bất đồng giữa hai cường quốc kéo dài nhiều năm. Sau khi phát động chiến dịch quân sự đặc biệt vào Ukraine hồi năm 2022, nhà lãnh đạo Nga đã bị áp đặt các lệnh trừng phạt và không được chào đón ở nhiều quốc gia phương Tây.
Tình thế cô lập của Tổng thống Vladimir Putin dường như đã chấm dứt khi máy bay của ông hạ cánh xuống Anchorage, Alaska. Cách chào đón đặc biệt của Tổng thống Mỹ Donald Trump và thái độ thân thiện của hai nhà lãnh đạo được truyền hình Nhà nước Nga ca ngợi là một "cái bắt tay lịch sử".
Phó Giám đốc Khoa Nghiên cứu Mỹ tại Viện Nghiên cứu quốc tế Trung Quốc Su Xiaohui nhận định, cả Mỹ và Nga đều đạt được lợi ích từ cuộc gặp Thượng đỉnh vì sự kiện này là cơ hội quan trọng để mỗi bên phá vỡ bế tắc ngoại giao trong quan hệ song phương.
Theo các nhà phân tích quốc tế, vẫn tồn tại sự chia rẽ sâu sắc liên quan đến cuộc xung đột ở Ukraine và một cuộc gặp Thượng đỉnh không thể giải quyết được mọi vấn đề. Tuy nhiên, sự ổn định chiến lược là hoàn toàn cần thiết đối với hai cường quốc quân sự Mỹ - Nga.
Vì vậy, việc khôi phục đối thoại chiến lược, nhằm giảm thiểu nguy cơ xung đột và tạo điều kiện cho đàm phán giải quyết hòa bình các vấn đề tồn đọng, trong đó có tình hình Ukraine là tín hiệu tích cực, góp phần củng cố niềm tin giữa các bên liên quan và cộng đồng quốc tế.
(Theo CGTN, TASS, Time, CNN)
(*) Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Hànộimới.