“Cú hích” và hành động của doanh nghiệp Việt

Việc một "đại bàng" công nghệ Mỹ như HP quyết định đầu tư lớn hơn vào Việt Nam là kết quả sau những nỗ lực của Chính phủ trong việc cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, quyết liệt cải cách thủ tục hành chính, tạo ra một hành lang pháp lý ngày càng minh bạch và thông thoáng.

Điều này dẫn đến một thực tế đang dần hình thành: Việt Nam không chỉ là “công xưởng” giá rẻ, mà đang dần trở thành “trạm trung chuyển đổi mới”, nơi mà những doanh nghiệp công nghệ không chỉ sản xuất, mà còn tìm thấy đối tác về trí tuệ, về chính sách và tầm nhìn dài hạn.

Đây là minh chứng sống động cho thấy, Việt Nam đang đi đúng hướng trong chiến lược thu hút FDI có chọn lọc, ưu tiên các dự án công nghệ cao, có giá trị gia tăng lớn và có tính lan tỏa. Làn sóng dịch chuyển đầu tư, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ, không còn là dự báo mà đã trở thành một dòng chảy hiện hữu. Vấn đề đặt ra không chỉ là làm sao để đón dòng chảy đó, mà là làm thế nào để thực sự hấp thụ, tận dụng và biến nó thành nội lực cho nền kinh tế.

Vậy, doanh nghiệp Việt cần hành động ra sao để “đón sóng”?

Thứ nhất, cần đầu tư quyết liệt cho công nghệ và quản trị. Để trở thành nhà cung ứng cho HP, Samsung, Apple hay Intel, tiêu chuẩn về chất lượng, độ chính xác và tiến độ là vô cùng khắt khe. Doanh nghiệp phải mạnh dạn đầu tư vào máy móc, trang thiết bị hiện đại, áp dụng các hệ thống quản lý chất lượng quốc tế và tối ưu hóa quy trình sản xuất để đạt được hiệu suất và độ tin cậy cao nhất. Quản trị doanh nghiệp phải chuyên nghiệp, minh bạch, đáp ứng các tiêu chuẩn về lao động và môi trường mà các tập đoàn đa quốc gia yêu cầu.

Thứ hai, cần nâng cao năng lực nghiên cứu và phát triển (R&D). Muốn thoát khỏi phận gia công, doanh nghiệp phải có khả năng tham gia vào quá trình thiết kế, cải tiến sản phẩm. Thay vì chỉ sản xuất theo bản vẽ có sẵn, cần đặt mục tiêu trở thành nhà cung cấp có thể cùng khách hàng nghiên cứu, phát triển linh kiện, vật liệu mới. Đây là con đường duy nhất để tăng hàm lượng chất xám và giá trị gia tăng trong sản phẩm.

Thứ ba, tiếp tục chú trọng đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao. Máy móc hiện đại phải đi đôi với con người có khả năng vận hành và sáng tạo. Doanh nghiệp cần xây dựng chiến lược phát triển nguồn nhân lực bài bản, đặc biệt là đội ngũ kỹ sư, chuyên gia kỹ thuật có trình độ ngoại ngữ, kỹ năng làm việc trong môi trường quốc tế và tư duy đổi mới sáng tạo.

Cuối cùng, các doanh nghiệp trong cùng lĩnh vực cần liên kết lại, hình thành các hiệp hội, cụm liên kết ngành đủ mạnh để tạo ra tiếng nói chung, chia sẻ kinh nghiệm và cùng nhau đầu tư vào những công đoạn mà một doanh nghiệp đơn lẻ không thể đảm đương...

Cùng với đó, Nhà nước tiếp tục khẳng định vai trò kiến tạo. Bên cạnh việc duy trì môi trường vĩ mô ổn định, cần có những chính sách hỗ trợ cụ thể, thực chất hơn để doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ "lớn nhanh, lớn mạnh". Đó có thể là các gói tín dụng ưu đãi cho việc đổi mới công nghệ, các chương trình đào tạo nhân lực theo đặt hàng, hay việc xây dựng các trung tâm nghiên cứu và phát triển dùng chung…

Thành công của Việt Nam trong việc đón làn sóng FDI thế hệ mới không chỉ đo đếm bằng tổng số vốn đăng ký, mà còn bằng mức độ tham gia và hưởng lợi của khu vực kinh tế trong nước. "Cú hích" từ bên ngoài đã có, giờ là lúc cộng đồng doanh nghiệp Việt phải tự tạo ra sức bật từ bên trong bằng các hành động cụ thể.