Còn tình trạng bảo kê, tiếp tay cho buôn lậu, gian lận thương mại

Phó Thủ tướng Chính phủ, Trưởng ban Chỉ đạo 389 quốc gia Trần Lưu Quang chủ trì hội nghị. Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội, Trưởng ban Chỉ đạo 389 thành phố Nguyễn Mạnh Quyền tham dự tại điểm cầu UBND thành phố.

Nhiều thủ đoạn tinh vi, phức tạp

Theo Ban Chỉ đạo 389 quốc gia, thời gian qua, hoạt động mua bán, vận chuyển hàng cấm, buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả tuy không phát sinh điểm nóng về buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả nhưng có chiều hướng diễn biến phức tạp hơn. 

Cụ thể, trong quý I-2023, các lực lượng chức năng bắt giữ, xử lý 28.028 vụ việc vi phạm (giảm 11,24% so với cùng kỳ năm 2022). Trong đó, phát hiện, bắt giữ 1.345 vụ mua bán, vận chuyển hàng cấm, hàng lậu (tăng 68,34%); 25.595 vụ gian lận thương mại, gian lận về thuế (giảm 14,54%); 1.088 vụ hàng giả, vi phạm sử hữu trí tuệ (tăng 30,93%); thu nộp ngân sách nhà nước hơn 3.387 tỷ đồng (tăng 76,66%); khởi tố hình sự 278 vụ đối với 679 đối tượng. 

Riêng tại thành phố Hà Nội, trong 4 tháng đầu năm 2023, các lực lượng chức năng đã kiểm tra, xử lý 5.113 vụ vi phạm. Tổng số tiền phạt hành chính là  817,77 tỷ đồng. Khởi tố 9 vụ đối với 11 đối tượng.

Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc, bên cạnh những kết quả được ghi nhận, số vụ việc buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, hàng cấm bị phát hiện, xử lý chưa tương xứng với tình hình thực tế và yêu cầu nhiệm vụ. Vấn đề này xảy ra do ở một số nơi, một số khâu, một số đơn vị vẫn còn hiện tượng cán bộ, công chức, sĩ quan thực thi nhiệm vụ tiếp tay cho buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới. 

Thông tin về những vấn đề nổi cộm trong công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại từ đầu năm đến nay, Tổng cục trưởng Tổng cục Quản lý thị trường Trần Hữu Linh cho biết, sau khi hoạt động xuất nhập khẩu sôi động trở lại, các vụ việc liên quan đến xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ tăng cao, lực lượng quản lý thị trường cả nước đã kiểm tra hơn 4.700 vụ, cá biệt có nhiều vụ liên quan đến sức khỏe của người dân được lực lượng chức năng phát hiện, xử lý. Ngoài ra, chất lượng xăng dầu cũng là vấn đề nổi cộm được các lực lượng tăng cường kiểm tra, xử lý nhiều vụ việc trong thời gian qua. 

Theo đại diện Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu (Bộ Công an), các đối tượng buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới, trong thị trường nội địa hoạt động có tính tổ chức chặt chẽ theo đường dây, trên địa bàn rộng, liên tuyến, liên tỉnh, xuyên quốc gia; với nhiều phương thức, thủ đoạn ngày càng tinh vi, thường xuyên thay đổi, gây khó khăn trong việc phát hiện hành vi vi phạm; hoạt động thương mại điện tử ngày càng phát triển nên việc xác minh, truy tìm gặp nhiều khó khăn. 

"Điểm nóng" kinh doanh trực tuyến

Phát biểu tại hội nghị, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội, Trưởng ban Chỉ đạo 389 thành phố Nguyễn Mạnh Quyền cho biết, Hà Nội với địa bàn rộng, mật độ dân số cao nên việc quản lý, nắm bắt thường xuyên diễn biến hoạt động của các tổ chức, cá nhân trên địa bàn là khó khăn, đặc biệt là trong hoạt động thương mại điện tử. Các đối tượng không có cửa hàng mà thông qua các website, mạng xã hội để quảng bá, giới thiệu bán sản phẩm, sau đó chuyển hàng và thanh toán trực tuyến; đa phần địa điểm hoạt động kinh doanh trực tuyến nằm trong nhà dân nên lực lượng chức năng khó tiếp cận kiểm tra, xử lý.

Cũng trong 4 tháng đầu năm, tình hình buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng cấm, ma túy qua Sân bay quốc tế Nội Bài có xu hướng gia tăng. 

Để công tác đấu tranh chống buôn lậu, hàng giả, gian lận thương mại đạt hiệu quả cao hơn trong thời gian tới, Phó Chủ tịch UBND thành phố Nguyễn Mạnh Quyền đề xuất, lực lượng hải quan sân bay cần tập trung phân tích đánh giá tình hình, thu thập thông tin, chủ động nắm bắt các đối tượng, chuyến bay, chặng bay, phương thức thủ đoạn hoạt động, xây dựng các phương án, kế hoạch điều tra, xác minh, đấu tranh, ngăn chặn các đường dây buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới. Tăng cường phối hợp trao đổi, chia sẻ thông tin về các thủ đoạn, mặt hàng mới nổi để nâng cao kỹ năng phát hiện và đấu tranh phòng ngừa đối với các hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả.

Kịp thời phát hiện những bất cập, chồng chéo để kiến nghị, đề xuất cơ quan có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành mới các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan; đặc biệt đề nghị cơ quan có thẩm quyền hoàn thiện quy định pháp luật theo hướng tăng hình phạt nhằm nâng cao tính răn đe.

Tuyên truyền, phổ biến chính sách pháp luật, nâng cao ý thức của các tổ chức, cá nhân và trách nhiệm của các chủ sở hữu website thương mại điện tử đối với công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong thương mại điện tử; tuyên truyền việc ứng dụng triệt để hóa đơn điện tử có kết nối với cơ quan thuế để có thể tiến hành thẩm tra, xác minh nguồn gốc, xuất xứ của hàng hóa.

Nhanh chóng giảm thiểu các quy định chồng chéo

Đồng tình với các ý kiến đề xuất, kiến nghị của Ban Chỉ đạo các tỉnh, thành phố, các bộ, ngành liên quan, kết luận hội nghị, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang yêu cầu, người đứng đầu các lực lượng, đơn vị cần chú trọng đào tạo cán bộ, công chức, sỹ quan, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, nhận thức, tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, không tham gia tiếp tay, bảo kê cho hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả.

Các lực lượng cần phối hợp tốt hơn trong công tác trao đổi thông tin, tăng cường công tác thông tin, truyền thông về đấu tranh chống buôn lậu; khích lệ người dân trở thành người tiêu dùng thông minh.

Về quy định trách nhiệm đối với từng đơn vị, địa phương, Phó Thủ tướng cho rằng còn nhiều quy định chồng chéo giữa các lực lượng chức năng.

Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang đề nghị, các đơn vị trong vòng 10 ngày tổng hợp các đề xuất chi tiết về các quy định, văn bản, nghị định cần sửa đổi để tham mưu cho Ban Chỉ đạo 389 quốc gia khẩn trương tìm giải pháp xử lý, tháo gỡ, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các lực lượng chức năng trong công tác đấu tranh, chống buôn lậu, hàng giả và gian lận thương mại.