Con cháu xâm phạm di tích của tổ tiên

Tùy tiện dỡ bỏ di tích
Cụ Lê Ngô Cát (1827-1875) là danh nhân lịch sử của nước ta thế kỷ XIX, tác giả bộ "Đại Nam quốc sử diễn ca" nổi tiếng. Tuy các dấu tích không còn lưu giữ nhiều, nhưng Nhà thờ - Lăng mộ và các bài vị, sắc phong, bia đá tại thôn Phú Bến, xã Thụy Hương... hiện vẫn hội tụ đầy đủ những giá trị văn hóa, khoa học và lịch sử. Do có nhiều công lao với triều đình, nên khi mất, cụ Lê Ngô Cát được Vua Tự Đức sắc phong, ban điền trạch, con cháu đã lập lăng mộ và nhà thờ. Hằng năm, vào ngày lễ hội làng, bài vị của cụ được rước ra đình tế lễ. Năm 2006, UBND tỉnh Hà Tây (cũ) ra Quyết định số 1979, xếp hạng Nhà thờ - Lăng mộ Danh nhân Lê Ngô Cát là Di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh. Trên cơ sở đơn tự nguyện hiến 360m2 của gia đình ông Ngô Thế Sơn (cháu đời thứ 5 của cụ Lê Ngô Cát - người trông nom hương khói nhà thờ), các ngành chức năng thống nhất lập biên bản khoanh vùng bảo vệ: Khu vực 1 (bất khả xâm phạm) rộng 96m2, khu vực 2 (bao quanh, tiếp giáp với di tích) rộng 341m2. Tổng diện tích khoanh vùng bảo vệ của 2 khu vực là 437m2 trên tổng diện tích đất 1.807m2 trong sổ đỏ của gia đình ông Sơn. Năm 2009, Nhà thờ cụ Lê Ngô Cát, di tích tồn tại hơn 100 năm tuổi đã bị gia đình ông Ngô Thế Sơn tự ý dỡ bỏ hoàn toàn để xây nhà mới. Theo ông Ngô Minh Hồng, cũng cháu đời thứ 5 của danh nhân Lê Ngô Cát, ông Sơn còn cắt hơn 200m2 đất thuộc khu di tích bán, lập lại sổ đỏ. Ông Sơn và vợ còn nhiều lần chửi bới, cấm không cho người trong họ vào nhà thờ thắp hương, không cho Ban Quản lý di tích xã và dòng họ Ngô đón bằng di tích Danh nhân Lê Ngô Cát về nhà thờ. Sự việc kéo dài hơn 4 năm nay gây bức xúc, mâu thuẫn trong dòng họ và nhân dân.

Chiều 21-4-2011, phóng viên Báo Hànộimới có mặt tại nhà thờ Danh nhân Lê Ngô Cát. Lý giải về việc ngôi nhà cổ bị biến mất, mà chính quyền không biết, bà Nguyễn Thị Sâm (vợ ông Sơn) cho hay: Do cuối năm 2008 ngập úng, nhà thờ dột nát, gia đình đã bán đất để xây lại mới, nguyên 3 gian; tuy nhiên vẫn dùng lại một số vật liệu gỗ còn tốt. Gia đình nghĩ đơn giản là từ trước đến nay gia đình vẫn hương khói thờ cụ, vừa qua nhà thờ xuống cấp, dột nát quá thì làm lại cho khang trang.

Theo ông Trịnh Văn Ban, Phó phòng Văn hóa - Thông tin huyện Chương Mỹ, Điều 13, Luật Di sản và Quy chế 05 của Bộ VH-TT&DL quy định việc sửa chữa, trùng tu di tích phải báo cáo và được các cấp có thẩm quyền cho phép. Tuy nhiên, gia đình ông Ngô Thế Sơn đã phá dỡ nhà thờ mà không báo cáo gì với các cơ quan chức năng.

Chính quyền sở tại không hay biết
Tại trụ sở UBND xã Thụy Hương, bằng công nhận Di tích Nhà thờ - Lăng mộ Danh nhân Lê Ngô Cát đã được cấp từ năm 2006, hiện đang để trên nóc tủ tài liệu của Ban Văn hóa xã.

Trong khi nhà thờ bị phá dỡ, thì chính quyền cơ sở, nơi gần dân nhất lại không kịp thời phát hiện, có biện pháp ngăn chặn. Trao đổi với chúng tôi, ông Đào Đức Hà, Phó Chủ tịch UBND xã Thụy Hương thừa nhận: "Khi nhà thờ bị tháo dỡ, không ai báo cáo, nên chính quyền địa phương không biết". Ông Hà cũng nghĩ đơn giản: Mặc dù thay thế bằng ngôi nhà mới nhưng vẫn giữ được bia đá ghi công đức cụ Lê Ngô Cát, đạo sắc phong và toàn bộ long ngai, bài vị... Việc gia đình ông Sơn và một số người trong họ Ngô mất đoàn kết, không bàn thống nhất được với nhau về trách nhiệm, nghĩa vụ và quyền lợi trong việc quản lý, thờ cụ Lê Ngô Cát, nên không đón rước bằng di tích về nhà thờ là điều thật xót xa.

Liên quan đến việc cấp sổ đỏ cho gia đình ông Ngô Thế Sơn, ông Tống Văn Dương, Phó phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Chương Mỹ cho rằng: Năm 1997, sau khi huyện rà soát đất ở đã cấp sổ đỏ cho hộ ông Sơn diện tích đất là 1.807m2, gồm 300m2 đất ở và 1.507m2 đất vườn. "Năm 2009, ông Sơn chuyển nhượng quyền sử dụng hơn 200m2 đất cho người khác nằm ngoài khu vực khoanh vùng bảo vệ di tích...

Di tích lịch sử được Nhà nước xếp hạng là niềm vinh dự, tự hào lớn, không phải địa phương nào cũng có được. Thế nhưng ở xã Thụy Hương, chỉ do một số người trong họ Ngô mất đoàn kết đã khiến một di tích quý có nguy cơ mai một và gây phiền toái cho dòng họ, các cấp chính quyền địa phương.

Để tháo gỡ các vướng mắc của nhà thờ Danh nhân Lê Ngô Cát, ông Vũ Văn Đông, Phó Chủ tịch UBND huyện Chương Mỹ cho biết: Các cơ quan chức năng của huyện đang tập trung giải quyết, đồng thời UBND huyện đang thành lập tổ phúc tra thu thập tình hình các bên, để có giải pháp giải quyết dứt điểm...