Có một nước Nga giữa lòng Hà Nội

(HNMĐT) - Một nước Nga của bây giờ và một Liên Xô trong ký ức luôn gắn bó với hình ảnh cây sồi, hàng Bạch Dương, Búp Bê gỗ, Lật đật…trong nó, chứa đựng sự tài hoa và tình cảm của con người Nga. Người đã đi Nga rồi ngỡ như sẽ khó gặp lại một nét gì “rất Nga” hay nhữngngười chỉ biết về đất nước thanh bình ấy qua vần thơ, câu chuyện…chợt mừng vui khi gặp lại một “chút gì” rất Nga giữa lòng thủ đô. Đâu đấy trên các con phố Hà Nội người ta thấy xuất hiện nhiều “tâm hồn Nga” đến vậy.

Có những góc nhỏ giữa Hà Nội, nơi người ta có thể thấy những hình ảnh về một nước Nga thân thiết với những con người Nga đôn hậu...bước vào đó ai cũng dễ có cảm giác choáng ngợp trước một không gian đậm chất Nga không lẫn vào đâu được.

Trung tâm Khoa học và Văn hoá Nga nằm trên đường Kim Mã, giờ đây đã trở thành “địa chỉ Văn hoá” thu hút không chỉ những người đã từng sống ở Nga mà còn cả nhữg người chưa từng đến Nga, thậm chí không sõi tiếng Nga nhưng lại dành nhiều tình cảm cho mảnh đất này. Họ chọn nơi đây là điểm gặp gỡ, giao lưu giữa cộng đồng người Việt với những chuyên gia, sinh viên Nga đang công tác và học tập tại Hà Nội.

Mọi người đến đây để được ôn lại những kỷ niệm một thời với nước Nga xa xôi mà thân thiết, đựơc sinh hoạt trong các câu lạc bộ “lời khuyên của Ana”, “ẩm thực”, “nghệ thuật trang điểm” vào các buổi tối thứ 5 hàng tuần do chuyên gia người Nga trực tiếp giảng dạy. Đồng thời hàng tháng Trung tâm còn tổ chức các buổi “làm quen với nước Nga” qua các câu chuyện về nhà văn, nhà thơ của nước Nga, hay tham gia vào các buổi chiếu phim, lễ hội các ca khúc Nga ở đại sảnh lớn vào các dịp kỷ niệm những ngày lễ lớn hay như ngày sinh của các nhà thơ, nhà văn ….

Có những điều đặc biệt khác thu hút đông người đến với địa chỉ này còn là một thư viện lớn với nhiều đầu sách về văn hoá con người, nền khoa học nước Nga anh em, đây là nơi mà dân học tiếng Nga ở các trường ĐH Ngoại Ngữ, dân Tự Nhiên và Văn học thường hay lui tới để tìm hiểu thêm về ngành học và cũng còn vì tình yêu với nước Nga. Nhóm bạn khoa Nga trường ĐHNN Thanh Xuân Hà Nội cho biết: Tụi em ở bên Thanh Xuân nhưng cũng hay tranh thủ bắt xe buýt qua đây vào những ngày cuối tuần hoặc vào những lúc Trung Tâm tổ chức các CLB. Thực sự là thích chị ạ, ở đây chúng em biết thêm được rất nhiều điều mà sách vở trong trường chưa nói hết được, đặc biệt là được tiếp xúc với người Nga “chính hiệu” có cơ hội được thực hành tiếng nhiều hơn.

Bên cạnh thư viện sách làẩm thực Nga quán mang tên Hải Âu, khác với “Giấc mơ nhỏ” (Số 9 Phạm Sư Mạnh) mà nhiều người cũng đã từng ghé qua, nhà hàng Hải Âu không có hàng Bạch Dương mà thay vào đó là những đồ dùng mây tre Việt Nam, bởi theo lý giải của ông giám đốc Trung tâm Lavờlennhốp-Alêchxây-Uinhievíc thì ông muốn rằng mọi người sẽ nhận ra phong cách ẩm thực Nga bằng chính những đặc trưng của nó và một lý do nữa là ông muốn được hoà đồng với các bạn VN “Tôi là người Nga nhưng khi sang Việt Nam tôi muốn dùng chính những đồ vật gắn liền với hình ảnh VN mà như tôi được biết đó là mây, tre…”

Rất đơn giản trong trang trí nhưng khi bước vào đây rồi thì không khí Nga thực sự đã đến. Với những món Salát, bánh mì đen, cá khô A –stra - khan,Salực (thịt nướng)…về đồ uống tất nhiên rượu Vốtka vẫn là chủ đạo với đủ loại như: Stolichnaia, Smirnov…Ngoài ra, có cả những loại nước giải khát đặc trưng của Nga như Kvat, Smetala…Thực khách vừa thưởng thức những món ăn mang phọng vị Nga, vừa được thưởng thứcnhững bài hát Nga quen thuộc “Đôi bờ”, “Chiều Matxcơva”,“Cây bạch Dương”, ăn xong rồi khách có thể nhâm nhi tách trà nóng rót từ chiếc ấm Xamôva truyền thống…Anh Văn Hiệp, một trong những thực khách quen thuộc của Hải Âu cho biết: Tôi đi Nga từ năm 1988, ăn cơm Nga, ở nhà Nga một thời gian khá dài, trở về nước nghĩ rằng mình sẽ khó gặp lại những gì đã một thời gắn bó, qua một người bạn, tôi biết đến Trung tâm này và coi nó như một chỗ tâm giao với những người bạn cũng một thời sẻ chia bên Nga"

Nằm khiêm nhường trên đường Đê La Thành, cách Đại Sứ Quán Nga không xa, số nhà 1135 đã trở nên quá quen thuộc với nhiều chuyên gia Nga và những người đi Nga về. Cửa hàng mạng đậm hương vị ẩm thực Nga. Vẫn là thứ mùi khen khét của thịt hun khói, cá khô A –stra - khan, chân giò hun khói...Chị Toàn, chủ cửa hàng cho biết: Người mua phần lớn là người Nga ở Đại Sứ Quán, họ thích mua nguyên liệu về tự chế biến. Còn người Việt mình, cũng có nhiều người mua nhưng phần đa vẫn là những người đã có thời gắn bó với nước Nga, muốn tìm lại chút hương vị Nga, còn những ai vì tò mò cũng thử khám phá thì chưa biết chế biến và thường là không hợp khẩu vị. Cửa hàng không rộng lắm nhưng đối với gia đình chị Toàn không đơn giản chỉ là “cần câu cơm” mà còn là những tình cảm gắn bó với nước Nga mà một thời đã có. Nhờ một người bạn làm phiên dịch viên, một chuyên gia Nga cho biết: Đây thực sự là điều bất ngờ đối với họ vì không nghĩ rằng sẽ được thưởng thức món ăn quê nhà khi ở nước bạn. Nhưng có điều là mua nguyên liệu ở đây đắt quá, giá như rẻ hơn một chút thì tốt…”

Nhưng có lẽ, điều hút mắt nhiều người nhất vẫn là các sản phẩm thủ công mỹ nghệ của nước Nga, búp bê Matrioshka, khung tranh Bạch Dương, sơn mài Hohloma, ấm Xamova…mà ai đó đã có lần đượcthấy ở sảnh Trung tâm Khoa học và văn hóa Nga hay tại một góc phố nào đó cuả Hà Nội. Gây ấn tượng nhất vẫn là những búp bê gỗ Matrioshka đã trở thành một biểu tượng Nga độc đáo. Những con búp bê xếp lồng vào nhau đủ kích cỡ, bộ 3 con,12 con, thậm chí có bộ có đến 50 con lồng vào nhau, hàng hàng lớp lớp, nhiều tầng, đầy trong các tủ kính...và dễ dàng tách làm đôi. Đó là những cô thôn nữ, những cô gái Nga trong bộ váy áo truyền thống, những bộ áo choàng lông với chiếc khăn quàng đầu, tay cầm những bó hoa tươi tắn, đủ màu sắc. Khi trưng bày chúng gợi hình ảnh của một gia đình đầm ấm, hoà thuậnbên nhau. Giữa Matrioshka còn là những hình vẽ minh họa phong cảnh thiên nhiên tuyệt đẹp của nước Nga “chiều đông”, “thu vàng”…cảnh sinh hoạt hội hè của người nông dân Nga bình dị “Ngày hội tuyết”, “chợ phiên”,mô phỏng nội dungcâu chuyện cổ tích “Truyện cổ Pushkin” hay đơn giản chỉ là những đoá hoa đồng nội đang khoe sắc “bạch cúc”, “sắc màu”, “giai điệu Hohlama”…

Theo chị Nga, giám đốc công ty Hà Ngọc, công ty có 3 địa điểm kinh doanh các sản phẩm thủ công mỹ nghệ của Nga ở Trung tâm khoa học và văn hóa Nga, 43 Lý Thường Kiệt, 110 đại Cồ Việt, người đã có thời gian rất dài học tập và làm việc ở Nga tâm sự: " Mặt hàng này có đặc thù rất riêng và vì vậy nó cũng kén khách mua, phần nhiều vẫn là những người đã từng làm việc, học tập ở Nga, muốn có trong ngôi nhà của mình chút hương sắc và tâm hồn Nga. Chúng tôi bán mặt hàng này không thuần túy để thu tiền, mà còn muốn giới thiệu với khách hàng ý nghĩa văn hóa Nga qua mỗi sản phẩm"

Cũng trong cái góc nhỏ ấy, những người đã từng gắn bó với nước Nga một thời sẽ dễ lặng người trước những bức tranh mùa đông Nga với những rừng thông, những cánh đồng Nga ngập trong tuyết. Đặc biệt, những bức tranh ấy được làm bằng chính vỏ cây bạch dương, biểu tượng và cũng là niềm tự hào của nước Nga. Bên cạnh đó là những bức tranh mùa thu vàng Nga, những cánh rừng mùa thu làm bằng hổ phách - “đá của mặt trời” – thật đẹp. Bên cạnh đó các sản phẩm sơn mài Hohlama có xuất xứ từ một làng quê vùng Nhizhnhi Novgorod, cũng là tên một nghệ thủ công sản xuất các đồ gia dụng như tô quả, bát đĩa, cóc chén, khay, thìa, muỗng…bằng gỗ bặchdương, trên vẽ trang trí cỏ cây hoa lá, chim cá được cách điệu với màu vàng với màu vàng chủ đạo. Rồi còn nhiều nữa những con lật đật xinh xắn, những cô búp bê vải Nga, những bưu ảnh, bưu thiếp và các loại trang sức, đồ lưu niệm...đều toát nên vẻ đẹp của đất nước, con người Nga thật bình dị nhưng cũng rất độc đáo.

Điều làm tôi chú ý là một cụ già cứ đứng mãi ở quầy hàng với vẻ mặt bộc lỗ rõ cảm xúc vừa ngạc nhiên vừa mừng vui, hạnh phúc, cụ cho biết: Tôitừng có nhiều gắn bó với nước Nga, dường như được sống lại một thời ký ức của mình... Đúng là khó tìm đâu ra được những món quà lưu niệm độc đáo như vậy ngay tại đất Hà Nội này. Tôi đang muốn chọn một món quà tặng cho đứa cháu trai chuẩn bị đi học tại chính nơi mà ngày xưa tôi đã từng đến.

Phương Vân