Có được giữ bản chính bằng tốt nghiệp đại học của người lao động?

Tôi là người lao động đang làm việc tại một doanh nghiệp theo hợp đồng có thời hạn 3 năm. Khi giao kết hợp đồng lao động, doanh nghiệp này đã giữ bản chính bằng tốt nghiệp đại học của tôi và giữ của tôi một khoản tiền để bảo đảm cho việc thực hiện hợp đồng lao động. Xin hỏi quý báo, doanh nghiệp có quyền giữ bản chính bằng tốt nghiệp đại học và một khoản tiền để bảo đảm việc thực hiện hợp đồng lao động nói trên không?
Nguyễn Văn Tuấn (Quận Thanh Xuân, Hà Nội)

Trả lời:
Điều 20, Bộ luật Lao động 2012 quy định, những hành vi người sử dụng lao động không được làm khi giao kết, thực hiện hợp đồng lao động, gồm có: Giữ bản chính giấy tờ tùy thân, văn bằng, chứng chỉ của người lao động; yêu cầu người lao động phải thực hiện biện pháp bảo đảm bằng tiền hoặc tài sản khác cho việc thực hiện hợp đồng lao động. Do đó, việc doanh nghiệp giữ bản chính bằng tốt nghiệp đại học và một khoản tiền để bảo đảm việc thực hiện hợp đồng lao động là không phù hợp với quy định hiện hành.

Bạn đọc không nêu rõ thời hạn hợp đồng là 3 năm kể từ ngày nào, do đó, nếu hợp đồng lao động bạn giao kết với doanh nghiệp đang còn thời hạn thì theo quy định tại Điều 240, Bộ luật Lao động 2012 thì bộ luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 1-5-2013, kể từ ngày bộ luật này có hiệu lực thi hành, các hợp đồng lao động, thỏa ước lao động tập thể, những thỏa thuận hợp pháp khác đã giao kết và những thỏa thuận có lợi hơn cho người lao động so với quy định của bộ luật này được tiếp tục thực hiện; những thỏa thuận không phù hợp với quy định của bộ luật phải được sửa đổi, bổ sung.

Nếu hợp đồng lao động bạn giao kết với doanh nghiệp đã hết thời hạn, theo quy định tại Điều 47, Bộ luật Lao động 2012 thì khi chấm dứt hợp đồng lao động, doanh nghiệp có các trách nhiệm sau đây: Ít nhất 15 ngày trước ngày hợp đồng lao động xác định thời hạn hết hạn, người sử dụng lao động phải thông báo bằng văn bản cho người lao động biết thời điểm chấm dứt hợp đồng lao động; trong thời hạn 7 ngày làm việc, kể từ ngày chấm dứt hợp đồng lao động, hai bên có trách nhiệm thanh toán đầy đủ các khoản có liên quan đến quyền lợi của mỗi bên; trường hợp đặc biệt, có thể kéo dài nhưng không được quá 30 ngày; người sử dụng lao động có trách nhiệm hoàn thành thủ tục xác nhận và trả lại sổ bảo hiểm xã hội và những giấy tờ khác mà người sử dụng lao động đã giữ lại của người lao động.