Chuyển đổi số - chiến lược dài hạn, nhiệm vụ then chốt

Theo đó, chuyển đổi số là chiến lược dài hạn, nhiệm vụ then chốt, hàng đầu, hỗ trợ cho công tác điều hành, chỉ đạo, cũng như kết nối, giải quyết thủ tục hành chính cho người dân và doanh nghiệp, góp phần quan trọng phát triển Thủ đô văn minh, hiện đại.

Ưu tiên nguồn lực đầu tư

Với quy mô hơn 10 triệu dân, số lượng đơn vị hành chính lớn (30 quận, huyện, thị xã; 526 xã, phường, thị trấn), trong quá trình xây dựng Luật Thủ đô năm 2024, Quốc hội đặc biệt chú trọng đến vấn đề chuyển đổi số, coi đây là nhiệm vụ then chốt, chiến lược dài hạn để phát triển Thủ đô hiện đại.

Việc phát triển khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số được quy định cụ thể tại Điều 23 của luật này. Cụ thể, Luật Thủ đô năm 2024 đề ra mục tiêu: Phát triển đồng bộ các lĩnh vực khoa học và công nghệ; ưu tiên nguồn lực đầu tư xây dựng Thủ đô trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, nghiên cứu, phát triển, chuyển giao công nghệ hàng đầu của cả nước và khu vực.

Lĩnh vực trọng điểm về khoa học và công nghệ của Thủ đô được xác định bao gồm: Công nghệ số, công nghệ thông tin và truyền thông, công nghệ sinh học, công nghệ vật liệu mới, công nghệ chế tạo - tự động hóa, công nghệ môi trường, giảm phát thải các bon, ứng phó với biến đổi khí hậu và các lĩnh vực khác do HĐND thành phố quyết định.

Tại Điều 23 cũng quy định rõ các chính sách cho các tổ chức, cá nhân thực hiện nhiệm vụ khoa học công nghệ trọng điểm của Thủ đô cũng như hoạt động nghiên cứu khoa học, ứng dụng chuyển giao tiến bộ khoa học và công nghệ… Điểm nhấn là doanh nghiệp, tổ chức khoa học và công nghệ, cơ quan quản lý nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập được nhận chuyển giao không bồi hoàn tài sản, kết quả, sản phẩm hình thành từ nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng ngân sách thành phố khi đáp ứng đủ điều kiện về năng lực ứng dụng, phát triển kết quả, sản phẩm để phục vụ quản lý, phát triển kinh tế - xã hội Thủ đô...

Đặc biệt, luật đưa ra một khái niệm quan trọng, mới là “nhà đầu tư chiến lược”, trong đó có một số lĩnh vực ưu tiên thu hút nhà đầu tư này như đường sắt đô thị, giao thông thông minh, gắn với chuyển đổi số. Doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo trong các lĩnh vực trọng điểm về khoa học và công nghệ của Thủ đô hoạt động trên địa bàn được hỗ trợ chi phí ươm tạo, bao gồm chi phí tổ chức hoạt động tuyển chọn dự án, chi phí thuê chuyên gia, nhân công lao động trực tiếp, dịch vụ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, chi phí sử dụng cơ sở kỹ thuật, cơ sở ươm tạo, khu làm việc chung. Đây là động lực để các doanh nghiệp số, các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo có thêm nhiều sáng kiến đưa doanh nghiệp lớn mạnh qua đó góp phần xây dựng Thủ đô văn minh, hiện đại, xứng tầm trong kỷ nguyên số.

Kế hoạch tổng thể, mục tiêu cụ thể

Nhận định khi biết nắm bắt những điều khoản trên sẽ giúp Hà Nội phát triển bứt phá nhanh hơn trong chuyển đổi số; tiến tới thành phố thông minh, Tiến sĩ Nguyễn Hoàng Hiệp, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Tin học và Kinh tế ứng dụng cho rằng, trong quá trình triển khai Luật Thủ đô năm 2024, cần thiết phải xây dựng được hướng dẫn thực hiện luật với những nội dung cụ thể cũng như có thiết kế tổng thể ban đầu cho chuyển đổi số, khoa học công nghệ.

Phân tích cụ thể hơn, Tiến sĩ Nguyễn Hoàng Hiệp mong muốn Hà Nội tạo ra cơ chế để thực hiện chuyển đổi số, đồng thời, xây dựng kế hoạch chi tiết, cụ thể, rà soát hiện trạng để điều chỉnh, khắc phục cho lộ trình mới. Để thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa quá trình chuyển đổi số ở tất cả các lĩnh vực, Hà Nội cần lập mục tiêu cụ thể cũng như có kế hoạch tổng thể ban đầu cho chuyển đổi số, khoa học công nghệ. Việc quy hoạch không đơn thuần là xây dựng chiến lược phát triển công nghệ thông tin, chuyển đổi số mà phải chi tiết từ cơ sở dữ liệu, tin học, số hóa. Đây là điều quan trọng giống như khi xây dựng ngôi nhà chúng ta phải thiết kế không gian sử dụng.

Cùng với đó, Hà Nội cần có cơ chế sử dụng, đào tạo nhân tài, phải có định hướng phục vụ chung cho chuyển đổi số; bố trí nguồn vốn phù hợp, bởi xây dựng trung tâm quản lý dữ liệu cũng cần nguồn vốn lớn. Khi có nguồn vốn, một phần phục vụ hành chính công, một phần phải ưu tiên doanh nghiệp bởi thực tế, nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ muốn phát triển ứng dụng số nhưng họ không có nguồn vốn, không có chính sách hỗ trợ về vốn... Liên quan đến an toàn, bảo mật thông tin, hiện nay bắt đầu xuất hiện "tin tặc" tấn công hệ thống thông tin, vì thế phải cụ thể hóa khâu bảo mật, an toàn thông tin.

Ngoài ra, để thể chế hóa Luật Thủ đô, cần có chính sách quy định cụ thể cho hạ tầng internet vì đây là lĩnh vực ảnh hưởng đến hệ thống dịch vụ công. Hạ tầng tốt thì đáp ứng tốt tiến độ thực hiện các dịch vụ công trên địa bàn... Giải quyết đồng bộ, triệt để tất cả những nội dung nêu trên sẽ là cú hích cho Hà Nội chuyển đổi số mạnh mẽ trong thời gian tới.