Chương trình hỗ trợ 2% lãi suất cần được triển khai nhanh

Tạo điều kiện cho doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn chi phí thấp

Nghị định 31/2022/NĐ-CP được Chính phủ ban hành ngày 20-5-2022 về hỗ trợ lãi suất từ ngân sách nhà nước đối với khoản vay của doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh. Cùng ngày, Thông tư 03/2022/TT-NHNN được ban hành hướng dẫn ngân hàng thương mại thực hiện hỗ trợ lãi suất theo Nghị định số 31/2022/NĐ-CP. Hội nghị trực tuyến ngày 27-5 được Ngân hàng Nhà nước tổ chức nhằm triển khai gói hỗ trợ 2% lãi suất, hướng dẫn toàn hệ thống ngân hàng thương mại và tới từng địa phương nhằm sớm đưa chính sách vào thực tiễn, góp phần hỗ trợ doanh nghiệp và phục hồi kinh tế.

Theo Thông tư 03/2022/TT-NHNN, ngân hàng thương mại lựa chọn thực hiện hỗ trợ lãi suất đối với khách hàng theo một trong hai phương thức là giảm trừ trực tiếp số lãi tiền vay phải trả của khách hàng bằng với số tiền vay được hỗ trợ lãi suất; hoặc ngân hàng có thể thực hiện thu của khách hàng toàn bộ lãi tiền vay trong kỳ và hoàn trả khách hàng số tiền lãi vay được hỗ trợ lãi suất trong cùng ngày thu lãi.

Về xác định hạn mức hỗ trợ lãi suất, các ngân hàng thương mại đăng ký kế hoạch hỗ trợ từ ngân sách nhà nước cho cả 2 năm 2022 và 2023. Trường hợp tổng số tiền hỗ trợ lãi suất theo đăng ký kế hoạch của các ngân hàng thương mại trong 2 năm 2022 và 2023 nhỏ hơn hoặc bằng 40.000 tỷ đồng, Ngân hàng Nhà nước xác định hạn mức hỗ trợ lãi suất đối với từng ngân hàng thương mại theo đăng ký. Trường hợp tổng số tiền hỗ trợ lãi suất theo đăng ký kế hoạch của các ngân hàng thương mại trong 2 năm 2022 và 2023 lớn hơn 40.000 tỷ đồng, Ngân hàng Nhà nước xác định hạn mức hỗ trợ lãi suất đối với từng ngân hàng thương mại.

Phó Thống đốc Thường trực Ngân hàng Nhà nước Đào Minh Tú cho biết, hơn 2 năm qua, trong bối cảnh dịch Covid-19 tác động tiêu cực tới nhiều ngành, lĩnh vực, ngành Ngân hàng đã chủ động triển khai nhiều giải pháp về tiền tệ, tín dụng, lãi suất, thanh toán, cũng như các chính sách về cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn, giảm lãi, phí, giữ nguyên nhóm nợ… bằng chính nguồn lực của mình, nhằm tháo gỡ khó khăn cho người dân, doanh nghiệp, nền kinh tế.

Tính đến ngày 20-5, tín dụng toàn ngành kinh tế tăng 7,66%, tăng cao hơn nhiều so với cùng thời điểm năm 2021. Tín dụng tăng đều vào tất cả lĩnh vực của nền kinh tế chứ không phải dồn vào một vài lĩnh vực, thậm chí, một số lĩnh vực gặp khó khăn thời gian qua lại có mức tăng trưởng tín dụng cao: Tín dụng vận tải, du lịch, dịch vụ, vận tải tăng 8,25%, tín dụng công nghiệp phụ trợ tăng trên 7,6%...

Dòng vốn tín dụng tăng trưởng tốt và được điều hướng tích cực đã bù đắp đáng kể sự thiếu hụt vốn cho doanh nghiệp trong bối cảnh thị trường trái phiếu doanh nghiệp và chứng khoán gặp khó khăn, tạo điều kiện cho doanh nghiệp phục hồi.

Phó Thống đốc Đào Minh Tú khẳng định: “Việc triển khai chính sách hỗ trợ lãi suất 2% sẽ tạo hiệu ứng tích cực hơn cho việc tăng trưởng của doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp mạnh dạn hơn trong triển khai kế hoạch sản xuất, kinh doanh. Tất nhiên, việc triển khai chính sách này cũng đặt thêm trách nhiệm cho các tổ chức tín dụng trong bảo đảm nguồn cung ứng vốn”.

Đây là chính sách hỗ trợ lãi suất đầu tiên sử dụng ngân sách nhà nước có quy mô lớn được triển khai qua hệ thống ngân hàng thương mại. Do đó, ngay từ trong quá trình dự thảo, Ngân hàng Nhà nước đã tích cực, chủ động phối hợp, bàn bạc rất kỹ lưỡng với các bộ, ngành, các ngân hàng thương mại thông qua rất nhiều cuộc họp cũng như lấy ý kiến bằng văn bản để xây dựng, hoàn thiện Nghị định và Thông tư hướng dẫn nhằm sớm đưa chính sách hỗ trợ vào thực tiễn, với mục tiêu giúp các doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh được tiếp cận nguồn vốn ngân hàng với lãi suất thấp hơn để vượt qua khó khăn, ổn định và phát triển sản xuất, kinh doanh, tạo nền tảng và động lực phát triển nền kinh tế; đồng thời, bảo đảm nguyên tắc công bằng, công khai, minh bạch, xác định đúng đối tượng cần hỗ trợ, hạn chế tối đa các sai phạm trong quá trình triển khai, quyết toán hỗ trợ lãi suất.

Chính sách hỗ trợ lãi suất 2% là một giải pháp bổ sung, thời gian tới sẽ song hành cùng với các giải pháp mà ngành Ngân hàng đã, đang và sẽ triển khai (bao gồm cả chính sách hỗ trợ lãi suất 2% thông qua Ngân hàng Chính sách xã hội) nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa cho người dân, doanh nghiệp trong tiếp cận nguồn vốn với chi phí thấp, tận dụng thời cơ phát triển hoạt động sản xuất, kinh doanh trong tình hình mới, góp phần kích thích cả phía cung và cầu, tạo nền tảng để tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ theo hướng bền vững hơn.

Sẽ tăng cường thanh tra, giám sát

Đến cuối tháng 4-2022, lũy kế giá trị nợ đã cơ cấu từ khi ban hành Thông tư 01/2020/TT-NHNN (quy định về việc tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn, giảm lãi, phí, giữ nguyên nhóm nợ nhằm hỗ trợ khách hàng chịu ảnh hưởng do dịch Covid-19) là hơn 695 nghìn tỷ đồng cho trên 1,1 triệu khách hàng.

Dư nợ cơ cấu giữ nguyên nhóm nợ hiện còn hơn 198 nghìn đồng của gần 680 nghìn khách hàng; lũy kế giá trị nợ đã được miễn, giảm lãi, phí, giữ nguyên nhóm nợ là gần 91 nghìn tỷ đồng cho gần 490 nghìn khách hàng. Dư nợ miễn giảm lãi giữ nguyên nhóm nợ hiện còn gần 18 nghìn tỷ đồng của hơn 166 nghìn khách hàng.

Tại hội nghị, Ngân hàng Nhà nước yêu cầu các đơn vị trong ngành khẩn trương triển khai các nhiệm vụ, phối hợp với cơ quan, chính quyền địa phương, đơn vị liên quan nhằm bảo đảm thực hiện hỗ trợ lãi suất đúng quy định, đúng đối tượng, đúng mục đích; ngăn chặn các sai phạm, rủi ro, trục lợi chính sách.

Đồng thời, Ngân hàng Nhà nước cũng chỉ đạo các đơn vị thuộc Ngân hàng Nhà nước, Ngân hàng Nhà nước chi nhánh tỉnh, thành phố, Ngân hàng Chính sách xã hội tập trung triển khai có hiệu quả các chương trình, chính sách tín dụng theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, đặc biệt là các chương trình hiện nay Ngân hàng Chính sách xã hội đang thực hiện.

Về phía Ngân hàng Nhà nước sẽ sử dụng các công cụ điều hành, tăng cường thanh tra, giám sát, phối hợp các bộ, ngành, chính quyền địa phương để triển khai chương trình hỗ trợ lãi suất đạt hiệu quả.

Đề nghị nâng hạn mức tín dụng

Ngay sau khi Ngân hàng Nhà nước có quy định chi tiết, Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam (Agribank) đã triển khai chính sách hỗ trợ lãi suất 2%/năm trên lãi suất vay thực tế từ ngân sách nhà nước đối với khoản vay của doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh nhằm hỗ trợ quá trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, tiếp tục tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ khách hàng bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19.

Theo đó, Agribank triển khai chính sách hỗ trợ lãi suất 2%/năm trên lãi suất vay thực tế áp dụng đối với các Thỏa thuận cho vay và giải ngân từ ngày 1-1-2022 đến ngày 31-12-2023 và đối với nghĩa vụ trả nợ lãi tại các kỳ hạn trả nợ lãi mà thời điểm trả nợ phát sinh từ ngày 20-5-2022 đến ngày 31-12-2023. Agribank sẽ dừng hỗ trợ lãi suất sau thời điểm ngày 31-12-2023 hoặc khi hết nguồn kinh phí (hạn mức hỗ trợ lãi suất) được Ngân hàng Nhà nước thông báo, tùy theo thời điểm nào đến trước.

Theo lãnh đạo Agribank, đối tượng khách hàng được hỗ trợ lãi suất là doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh thuộc các ngành hàng không, vận tải kho bãi, du lịch, dịch vụ lưu trú, ăn uống, giáo dục và đào tạo, nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản, công nghiệp chế biến, chế tạo, xuất bản phần mềm… hoặc có mục đích sử dụng vốn vay để thực hiện dự án xây dựng nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân, cải tạo chung cư cũ thuộc danh mục dự án do Bộ Xây dựng tổng hợp, công bố. Lãnh đạo Agribank cũng nhấn mạnh, ngân hàng luôn tiên phong đồng hành cùng Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước, chủ động, nỗ lực, bảo đảm nguồn vốn để các doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh được tiếp cận và thụ hưởng nguồn vốn vay ưu đãi, từ đó vượt qua khó khăn, phục hồi sản xuất và kinh doanh hiệu quả.

Tại hội nghị, đại diện các tổ chức tín dụng cũng khẳng định, nhu cầu tín dụng của doanh nghiệp rất lớn. Chẳng hạn như với Ngân hàng Thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank), tín dụng 4 tháng đầu năm tăng trưởng 9%. Với chính sách này, dự kiến sẽ có thêm khoảng 1 triệu tỷ đồng được đưa ra nền kinh tế.

Do đó, để có thể cho vay hỗ trợ lãi suất kịp thời cho khách hàng, các ngân hàng như: Agribank, Vietcombank, Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV)… đều kiến nghị Ngân hàng Nhà nước xem xét nâng hạn mức tín dụng cho các ngân hàng.