Chung kết Hội khỏe Phù Đổng toàn quốc lần thứ IX: Vẫn còn nhiều băn khoăn

Căn bệnh thành tích xưa nay vẫn luôn là vấn đề nhức nhối ở những giải đấu phong trào. Hội khỏe Phù Đổng cũng không là ngoại lệ, dù năm nay đã được ghi nhận có sự thay đổi mạnh về đối tượng dự giải, để không còn cảnh học sinh tập chuyên nghiệp phải đấu với học sinh phong trào. Ngoài ra, Điều lệ Hội khỏe cũng quy định rõ độ tuổi để tránh chuyện nhập nhằng giữa các khối học. Nhưng rồi sự thúc ép về mặt thành tích vẫn khiến có đoàn đã “ra tay” như trường hợp đội bóng rổ nam THCS Thanh Hóa tại Hội khỏe Phù Đổng toàn quốc, khu vực III diễn ra hồi tháng 4 vừa qua. Ban huấn luyện đội này đã đưa tới 4 cầu thủ học sinh THPT vào thi đấu rồi dễ dàng đăng quang. Sự việc vỡ lở khi HLV đội Nghệ An đưa ý kiến trên mạng xã hội. Đội bóng rổ nam THCS Thanh Hóa bị tước HCV. Chuyện chỉ của một đội nhưng nhiều người tỏ ý băn khoăn về vấn đề gian lận độ tuổi ở Ngày hội thể thao học đường này, nơi tất cả đều đề cao sự trong sáng, trung thực.

Ngay tại VCK này, ở môn bóng rổ - môn thi đấu đầu tiên, cũng đã có chuyện. Trong ngày bốc thăm, các đoàn đã có ý kiến về lực lượng đội nam Bình Thuận khối THPT có tới 4 VĐV đã từng giành HCB giải bóng rổ U17 quốc gia năm 2015 và đội nữ Yên Bái khối THPT cũng có tới 5 VĐV đang hưởng lương từ Ngành Thể thao tỉnh. Trong khi đó, Điều lệ quy định rõ đối tượng không được dự Hội khỏe: “Là VĐV đang được đào tạo tại các trung tâm đào tạo VĐV của tỉnh, thành phố, quốc gia và trường năng khiếu thể thao (do Ngành Thể dục thể thao thành lập); học sinh đã tham gia các giải vô địch quốc gia về các môn thể thao; học sinh đã đoạt huy chương vàng, bạc và đồng tại các giải trẻ quốc gia (từ U17 trở lên) do Tổng cục TDTT và các liên đoàn thể thao quốc gia tổ chức”... Thế nên, Bình Thuận cũng chỉ thi đấu chiếu lệ với Cao Bằng ở 2/4 hiệp đấu trong loạt trận đấu đầu tiên của bảng nam trước khi xin bỏ cuộc. Chắc cũng không khó đoán nguyên nhân.

Ngoài gian lận tuổi, chuyện “lách Điều lệ” cũng được các chuyên gia cảnh báo trong kỳ Hội khỏe này.

Ví như chuyện VĐV tập chuyên nghiệp được gửi vào các trường không phải của Ngành Thể thao từ trước năm học 2015-2016 để đón đầu VCK Hội khỏe. Thế nên VĐV đó có thể thi đấu ở VCK Hội khỏe Phù Đổng toàn quốc mà không sợ bị tố là thi đấu “nhầm sân”. Nhiều người trong ngành cho rằng, cần siết chặt Điều lệ hơn, nếu chỉ cấm các VĐV “đang được đào tạo” không thi đấu tại Hội khỏe thì ít nhiều vẫn tạo ra những khoảng trống để các đội dễ bề “lách Điều lệ”. Chưa biết có hay không những trường hợp “lách Điều lệ” như vậy tại Hội khỏe Phù Đổng lần này, nhưng rõ ràng đây là nguy cơ có thật.

Một băn khoăn nữa là hình thức tổ chức thi đấu được bổ sung so với Điều lệ ban đầu. Theo Điều lệ ban đầu, Hội khỏe Phù Đổng chỉ có hệ phong trào. Điều này đã nhận được sự đồng tình vì như thế Hội khỏe Phù Đổng ít nhiều cũng hướng đến học sinh, để thực sự là Ngày hội của thể thao học đường. Nhưng rồi Điều lệ Hội khỏe Phù Đổng lại được thay đổi khi tổ chức thi đấu 2 hệ (nâng cao và phong trào) đối với 3 môn điền kinh, bơi và cờ vua. Việc bổ sung này cũng kèm theo quy định rõ đối tượng dự từng hệ thi đấu. Nhưng vấn đề là thành tích của hệ nâng cao được tính vào bảng xếp hạng toàn đoàn. Như vậy, phong trào thể thao học đường của từng địa phương liệu có được phản ánh chính xác? Đã vậy, chỉ có 3 môn được tổ chức theo hệ nâng cao trong khi các môn còn lại thì không. Một người trong ngành lâu năm như ông Phan Anh Tú, Phó Giám đốc điều hành Trung tâm Huấn luyện và Thi đấu TDTT Hà Nội cũng phải nói rằng: “Rất khó lý giải về sự thay đổi này”.