Chung cư 37/67 phố Đức Giang (Long Biên) xuống cấp: Ai chịu trách nhiệm?

Đó là hậu quả của suốt quá trình khai thác và sử dụng gần 10 năm nhưng thiếu sự quan tâm bảo trì, bảo dưỡng thường xuyên mà hiện tại trách nhiệm thuộc về ai vẫn là cuộc tranh luận chưa hồi kết giữa chủ đầu tư và người dân chung cư.

Tìm hiểu thực tế, chúng tôi được biết, thực hiện Quyết định số 8443/QĐ-UB ngày 6-12-2002 và Quyết định số 8053/QĐ-UBND ngày 12-12-2005 của UBND TP Hà Nội về việc giao Công ty Dịch vụ đầu tư và du lịch Nghi Tàm, nay là Công ty CP Tập đoàn Đầu tư xây dựng và du lịch Bảo Sơn (gọi tắt là Công ty Bảo Sơn) làm chủ đầu tư dự án xây nhà ở bán tại số 37, ngõ 67 Đức Giang, Gia Lâm (nay là phường Đức Giang, quận Long Biên). Cuối năm 2004, đầu năm 2005, chủ đầu tư đã hoàn thành tòa nhà chung cư 11 tầng và 1 tầng hầm với 139 căn hộ để bàn giao cho các hộ dân sử dụng. Khi đó, đơn giá trung bình tại chung cư này là 3,3 triệu đồng/m2 sàn (đã tính cả diện tích hành lang, cầu thang, lối đi và các diện tích sử dụng chung) nhưng thời điểm này chưa có quy định về tiền phí bảo trì 2% nên không đưa vào giá bán.

Quá trình sinh sống tại CC Đức Giang, người dân chứng kiến sự xuống cấp của tòa nhà, ảnh hưởng nhiều đến sinh hoạt và đời sống thường nhật: hệ thống phòng cháy chữa cháy bị tê liệt hoàn toàn, bình cứu hỏa các tầng đã quá hạn sử dụng; hệ thống cấp thoát nước rò rỉ ở một số căn hộ, chảy xuống tầng hầm tạo thành ao, vũng; cánh cửa nhà chứa rác mục nát, bị tháo rời trống hoác để mùi rác hôi thối phân tán khắp tầng hầm, gây ô nhiễm môi trường. Đặc biệt, tầng hầm cũng là nơi để phương tiện cá nhân nên ít nhất ngày hai lần, người dân phải tiếp xúc trực tiếp với bầu không khí ô nhiễm. Khổ nhất là các nhân viên bảo vệ trông giữ xe, ngày nào cũng phải làm việc nhiều giờ cùng với đống rác lộ thiên bốc mùi rất nặng; bể phốt chung không được bơm hút khiến uế khí sình hơi, đẩy ngược lên bồn cầu của các hộ dân. Hệ thống hút gió ô thoáng tê liệt. Tấm ốp trần tầng 1 vỡ sập thành lỗ thủng lớn có nguy cơ gây tai nạn cho cư dân đi lại và sinh hoạt bên dưới.

Trước những bức xúc của dân cư tòa nhà, ngày 27-9-2012, UBND quận Long Biên đã có quyết định công nhận Ban quản trị (BQT) CC Đức Giang với mong muốn để đại diện người dân chủ động quản lý sử dụng nhà chung cư. Đã nhiều lần người dân CC Đức Giang trao đổi trực tiếp những tồn tại dai dẳng với chủ đầu tư (CĐT) cũng đồng thời kiêm vai trò quản lý tòa nhà nhưng đều không đạt kết quả mong muốn. Gần đây nhất, đại diện BQT CC Đức Giang đã có văn bản gửi Công ty Bảo Sơn đề nghị phối hợp giải quyết hai vấn đề nóng nhất liên quan đến an toàn và tính mạng của dân cư chung cư: Sửa máy phát điện dự phòng lúc mất điện và sửa chữa trần tầng 1 bị hỏng với dự kiến kinh phí 11 triệu đồng. Nhưng trả lời của ông Nguyễn Trường Sơn - Tổng Giám đốc Công ty Bảo Sơn - như gáo nước lạnh dập tắt những nỗ lực của BQT mới hình thành và hoạt động này: "Nhà đã bán từ năm 2004, người dân đã không thực hiện nộp phí theo hợp đồng đã ký. Chủ đầu tư chỉ bảo hành 12 tháng. Sau 12 tháng nếu có hư hỏng, người dân tự bỏ kinh phí để sửa chữa".

Ông Trần Trọng Thái - Trưởng BQT CC Đức Giang cho biết: Khi tòa nhà đi vào vận hành, sử dụng, ngoài những khoản chi phí riêng như điện, nước trả theo thực tế sử dụng và phí trông giữ phương tiện tính trên đầu xe, người dân còn đóng góp 30.000 đồng/hộ/tháng cho các nhu cầu sử dụng chung như điện chiếu sáng hành lang, bơm nước, thang máy… Bên cạnh đó, quá trình vận hành sử dụng CC Đức Giang từ năm 2004 đến nay CĐT đã cho thuê gần hết diện tích tại tầng 1 với doanh thu thế nào người dân không được biết. Vậy nên trả lời không có kinh phí bảo trì, bảo dưỡng tòa nhà là không hợp lý. Trong khi đó, các đơn vị thuê mặt bằng tại CC này cũng là một trong những tác nhân gây ô nhiễm môi trường, bụi và tiếng ồn tại khu dân cư. Phần đường bao quanh CC, trước đây thông suốt để người và phương tiện đi lại thuận tiện dễ dàng nay cũng bị CĐT làm cổng sắt ngăn lại lấy chỗ trông giữ ô tô kiếm lợi nhuận.

Được biết, đầu năm 2013, UBND quận Long Biên đã tổ chức cuộc họp giữa BQT và CĐT cùng chính quyền phường Đức Giang nhằm trao đổi những vấn đề liên quan trong việc bàn giao các hạng mục tại tòa nhà. Đông đảo người dân CC Đức Giang cho rằng, đến nay đã vượt quá thời hạn 5 năm thành phố cho phép CĐT được quản lý, sử dụng phần diện tích chung nên CĐT cần bàn giao cơ sở hạ tầng cho người dân kèm theo thiết kế xây dựng để người dân căn cứ tài liệu, tìm ra phương hướng quản lý và sử dụng tòa nhà hợp lý, bảo đảm nhu cầu sinh hoạt an toàn tiện lợi chung.

Phía Công ty Bảo Sơn khẳng định, sẵn sàng bàn giao phần diện tích chung và bãi đỗ xe ở tầng trệt theo quy hoạch được duyệt cho BQT, nhưng cần có ý kiến của UBND TP Hà Nội vì đây đã thuộc tài sản của nhà nước, CĐT không thể tự quyền bàn giao sang cho BQT. Riêng tầng hầm (đang là nơi trông giữ phương tiện cho người dân tòa nhà) sẽ không thể bàn giao vì đây là phần công trình thuộc quyền sở hữu của CĐT, tự bỏ kinh phí đầu tư nhằm mục đích kinh doanh thu hồi vốn.

Để có căn cứ khẳng định việc đầu tư xây dựng và sở hữu tầng hầm là hợp pháp, Công ty Bảo Sơn đã tập hợp các văn bản của Kiến trúc sư trưởng thành phố, bản vẽ thiết kế, quy hoạch tổng mặt bằng bãi đỗ xe ngoài khuôn viên xây dựng chung cư… gửi UBND quận Long Biên và Sở Tài nguyên - Môi trường Hà Nội.

Đến nay, khi chưa có quyết định chính thức của các cấp chính quyền hay cơ quan chức năng về quá trình giao nhận quyền quản lý và sử dụng phần công trình chung tại CC Đức Giang, đại diện BQT vẫn thắc mắc: Nếu CĐT nhận tầng hầm là tài sản riêng của mình sao không làm tốt vai trò quản lý vận hành, để các cửa lấy rác hỏng lâu ngày không sửa gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Không lẽ, người dân vẫn trả đều phí trông giữ xe nhưng lại được hưởng dịch vụ chưa bảo đảm an toàn, vệ sinh?

Sẽ cần nhiều thời gian và thủ tục để đi đến thống nhất quá trình chuyển giao quyền quản lý tại tòa nhà CC Đức Giang, nhưng trước mắt, người dân nơi đây chỉ mong cuộc sống được cải thiện tốt hơn từ vệ sinh môi trường đến các hạng mục phục vụ nhu cầu sinh hoạt tối thiểu của cộng đồng. Điều này phụ thuộc nhiều vào thiện ý hợp tác của CĐT, nhất là sự quan tâm sát sao của các cấp chính quyền địa phương.