Chưa kịp chính danh đã hành động

Trong số những hành động ấy, đặc biệt nổi bật là việc cảnh báo một số đối tác của Mỹ.

Mới đây nhất, ông Trump nhắc lại ý tưởng có từ nhiệm kỳ cầm quyền trước về việc nước Mỹ phải sở hữu và kiểm soát đảo Greenland hiện do Đan Mạch quản lý. Người này thẳng thừng chứ không vòng vo rằng "vì lợi ích an ninh quốc gia của Mỹ và tự do của thế giới mà sự sở hữu và kiểm soát đảo Greenland là sự cần thiết tuyệt đối đối với nước Mỹ". Chính quyền đảo này đã phản đối và Chính phủ Đan Mạch cho biết đã tăng ngân sách quốc phòng để bảo vệ an ninh cho đảo.

Cách đó mấy ngày, ông Trump dọa sẽ chiếm lại kênh đào Panama với lý do Panama tính phí lưu thông kênh quá cao và để cho bên ngoài thao túng quản lý. Tổng thống Panama đã lên tiếng bác bỏ và dân chúng ở đất nước này cũng đã tổ chức biểu tình phản đối ông Trump.

Trước đấy, ông Trump dọa sẽ áp thuế quan bảo hộ thương mại đối với hàng hóa của Canada, Mexico, Trung Quốc, EU và nhóm BRICS (tổ chức quốc tế gồm Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc, Nam Phi, Ai Cập, Ethiopia, Iran, Ả rập Xê út - Saudi Arabia, Các tiểu vương quốc Arab Thống nhất - UAE) với những cáo buộc khác nhau. Ông Trump dọa vậy để buộc EU phải nhập khẩu nhiều dầu lửa và khí đốt của Mỹ.

Không kể, ông còn đề cập đến việc nâng mức áp thuế quan bảo hộ thương mại đối với EU trong thời gian và với mức độ không hạn định. Nhóm BRICS bị ông Trump dọa áp thuế quan 100% nếu cứ tiếp tục thúc đẩy tiến trình phi đô la hóa. Trung Quốc bị ông Trump dọa áp thuế quan với cáo buộc để xảy ra tình trạng sản xuất khối lượng lớn nhất chất độc gây nghiện Fentanyl nhưng không ngăn chặn độc dược này tuồn vào Mỹ.

Còn đối với Canada và Mexico, lý do được ông Trump đưa ra để biện giải là hai nước láng giềng này của Mỹ không ngăn chặn người tị nạn và di cư nhập cảnh trái phép vào Mỹ, buôn bán ma túy và phạm tội hình sự ở Mỹ. Cộng sự thân cận của ông Trump còn để lộ chủ ý của ông Trump ngay trong ngày cầm quyền đầu tiên sắp tới là sẽ lại rút nước Mỹ ra khỏi Hiệp ước Paris của Liên hợp quốc về bảo vệ khí hậu trái đất và Tổ chức Y tế thế giới (WTO).

Cứ từ sự biểu hiện cá tính lâu nay của ông Trump mà suy thì rồi đây ông sẽ thực hiện những gì đã tuyên bố, nhưng với mức độ nào, theo cách nào và vào thời điểm nào lại là chuyện khác. Cũng có thể nhận thấy, ông Trump rất tự tin vào những chủ định quyết sách của mình và uy quyền, ảnh hưởng của nước Mỹ trên thế giới hiện tại. Ở đó cũng thể hiện cách tiếp cận của ông Trump về hành động theo khẩu hiệu "Nước Mỹ trên hết" và "Nước Mỹ trước hết", cụ thể là quyết tâm bằng mọi cách để đạt được mục tiêu đề ra.

Dù vậy, cứ như những gì đang diễn ra, nước Mỹ đâu có thật sự hùng mạnh và uy lực như ông Trump tin hoặc tưởng. Các nước coi trọng quan hệ với Mỹ nhưng Mỹ cũng lụy các nước trên thế giới. Thực tế đã chỉ ra, không phải Mỹ muốn gì được đó. Thế giới cũng đã đủ thời gian để chuẩn bị sẵn sàng ứng phó mọi quyết sách hay dọa dẫm của ông Trump. Cho nên, khả năng lớn là thực tế rồi sẽ không hẳn như vị Tổng thống tiếp theo của nước Mỹ mong muốn dù đã đưa ra những cảnh báo có thể dẫn tới thay đổi lớn về quan hệ quốc tế giữa Mỹ và các nước khác trên thế giới.