Sáng 27-3, tại Nhà Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ tiếp Thượng Nghị sĩ Kirsten Gillibrand, Chủ tịch Tiểu ban các mối đe dọa mới nổi, Ủy ban Quân vụ Thượng viện Hoa Kỳ và Đoàn.
Thay mặt Quốc hội Việt Nam, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ hoan nghênh bà Kirsten Gillibrand, các Thượng Nghị sĩ, Hạ Nghị sĩ Hoa Kỳ... thăm, làm việc tại Việt Nam. Đây là chuyến thăm thứ hai của các Nghị sĩ Quốc hội Hoa Kỳ tới Việt Nam trong năm 2024 sau khi hai nước nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược toàn diện.
Chủ tịch Quốc hội bày tỏ tin tưởng rằng, chuyến thăm Việt Nam lần này của đoàn sẽ góp phần tăng cường hiểu biết và tin cậy lẫn nhau, đưa quan hệ giữa hai Quốc hội cũng như hợp tác giữa hai nước phát triển sâu sắc và thực chất hơn.
Bà Kirsten Gillibrand cảm ơn Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ dành sự đón tiếp nồng hậu; bày tỏ vui mừng quan hệ hai nước đã được nâng cấp lên Đối tác chiến lược toàn diện, điều này cho thấy Việt Nam là đối tác hàng đầu của Hoa Kỳ trong khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.
Thượng Nghị sĩ cảm ơn Chính phủ, người dân Việt Nam đã hợp tác trong giải quyết hậu quả chiến tranh, tìm kiếm hài cốt quân nhân Hoa Kỳ, hài cốt liệt sĩ Việt Nam, hỗ trợ người khuyết tật; tiếp tục thực hiện cam kết trong giải quyết hậu quả chiến tranh; mong muốn thúc đẩy hợp tác trong những lĩnh vực Hoa Kỳ có thế mạnh như trí tuệ nhân tạo, bán dẫn, thú y; thúc đẩy giao lưu nhân dân thông qua hợp tác giáo dục…
Tại cuộc tiếp, các Thượng Nghị sĩ, Hạ Nghị sĩ đến từ một số tiểu bang của Hoa Kỳ bày tỏ vui mừng trở lại đất nước Việt Nam tươi đẹp, khẳng định mong muốn thúc đẩy quan hệ hai nước trong các lĩnh vực mà Hoa Kỳ có thế mạnh như: năng lượng, cao tốc, khí tự nhiên hóa lỏng, nhiên liệu sạch, chế biến than thành vật liệu xây dựng, chuyển dịch năng lượng xanh, lĩnh vực bán dẫn, môi trường, thể thao thành tích cao…
Trong không khí chân thành, cởi mở, Chủ tịch Quốc hội cảm ơn Thượng Nghị sĩ Kirsten Gillibrand và các đại biểu trong đoàn đã thể hiện tình cảm tốt đẹp đối với đất nước, con người Việt Nam. Hoan nghênh các ý kiến phát biểu đã khái quát về quan hệ hai nước, các lĩnh vực hợp tác cũng như ở cấp địa phương với nhau, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, Việt Nam coi Hoa Kỳ là đối tác có tầm quan trọng chiến lược, đánh giá cao chủ trương nhất quán của Hoa Kỳ ủng hộ một Việt Nam mạnh, độc lập, tự cường và thịnh vượng. Việt Nam sẵn sàng cùng Hoa Kỳ thúc đẩy quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện theo hướng ngày càng thực chất, đi vào chiều sâu, ổn định trên cơ sở tôn trọng độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và thể chế chính trị của nhau, phù hợp với lợi ích của nhân dân hai nước và đóng góp cho hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển ở khu vực.
Việc hai bên nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược toàn diện đã tạo động lực và mở ra không gian mới để hai nước tăng cường hợp tác trên tất cả các kênh (Đảng, Nhà nước, Quốc hội và nhân dân); trên tất cả lĩnh vực, trong đó có các lĩnh vực truyền thống và lĩnh vực mang tính đột phá như: Đổi mới sáng tạo, trí tuệ nhân tạo, đào tạo nguồn nhân lực, hợp tác trong lĩnh vực bán dẫn, chuỗi cung ứng, chuyển đổi năng lượng, kể cả lĩnh vực thể thao, nhất là thể thao thành tích cao hiện Việt Nam rất cần hợp tác quốc tế…
Việt Nam hoan nghênh Hoa Kỳ tăng cường hợp tác có trách nhiệm với khu vực châu Á - Thái Bình Dương, mong Hoa Kỳ, thông qua Chiến lược Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương và các sáng kiến khu vực, tiếp tục thể hiện mạnh mẽ cam kết ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN, quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện ASEAN - Hoa Kỳ và quan hệ Đối tác Mekong - Hoa Kỳ, đóng góp tích cực cho hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển tại khu vực.
Trao đổi về một số lĩnh vực hợp tác cụ thể, Chủ tịch Quốc hội cảm ơn, đánh giá cao sự ủng hộ của hai chính Đảng trong Quốc hội Hoa Kỳ và các Nghị sĩ của đoàn trong thúc đẩy quan hệ hai nước thời gian qua. Hai bên đã tích cực triển khai quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện và đạt được nhiều kết quả cụ thể. Trao đổi đoàn diễn ra thường xuyên, có nội dung thực chất, duy trì các cơ chế đối thoại thường niên và trao đổi để thiết lập những cơ chế đối thoại mới, hoan nghênh Hoa Kỳ chính thức khởi động xem xét đưa Việt Nam ra khỏi danh sách các nền kinh tế phi thị trường.
Hai bên tiếp tục đẩy mạnh hợp tác trên các lĩnh vực khắc phục hậu quả chiến tranh, hợp tác nhân đạo, nâng cao năng lực; tăng cường phối hợp triển khai Bản ghi nhớ hợp tác (MOU) về bán dẫn.
Theo Chủ tịch Quốc hội, hợp tác giữa Quốc hội hai nước là một cấu thành quan trọng trong tổng thể quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ. Trong năm 2023, hai bên tăng cường các chuyến thăm lẫn nhau. Những chuyến thăm này đã góp phần tăng cường sự hiểu biết và tin cậy giữa hai bên, đồng thời củng cố sự quan tâm và ủng hộ của Hoa Kỳ đối với việc phát triển quan hệ hai nước. Chủ tịch Quốc hội mong các Nghị sĩ Hoa Kỳ tiếp tục đóng góp nhiều hơn nữa để làm sâu sắc hơn quan hệ hai nước và hai Quốc hội trong thời gian tới, tương xứng với quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện; thúc đẩy trao đổi đoàn các cấp, đặc biệt là đoàn lãnh đạo cấp cao giữa hai Quốc hội.
Đã có 5 đoàn Nghị sĩ Hoa Kỳ sang thăm Việt Nam trong năm 2023 và 2 đoàn từ đầu năm đến nay, cho thấy Hoa Kỳ đánh giá cao mối quan hệ với Việt Nam. Quốc hội Việt Nam mong đón Chủ tịch Thượng viện, Chủ tịch Thường trực Thượng viện và Chủ tịch Hạ viện Hoa Kỳ sớm thăm Việt Nam vào thời điểm phù hợp.
Cùng với đó, hai bên nghiên cứu thành lập các cơ chế đối thoại, cơ chế trao đổi, phối hợp giữa hai Quốc hội và các cơ quan của Quốc hội; mở rộng hợp tác dưới nhiều hình thức khác nhau để giúp các Nghị sĩ Hoa Kỳ và Việt Nam hiểu biết thêm về tình hình mỗi nước, đặc biệt giữa các Nghị sĩ trẻ, Nghị sĩ nữ, trợ lý Nghị sĩ...; giúp thúc đẩy việc thành lập Nhóm các Nghị sĩ Hoa Kỳ thân thiện với Việt Nam, giữ vai trò cầu nối quan trọng thúc đẩy, ủng hộ Chính quyền Hoa Kỳ tăng cường hợp tác với Việt Nam phù hợp với điều kiện của hai nước.
Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, hợp tác khắc phục hậu quả chiến tranh tiếp tục là điểm sáng trong quan hệ hai nước, góp phần quan trọng vào quá trình hòa giải, hàn gắn và xây dựng lòng tin giữa hai dân tộc và mở ra thêm nhiều cơ hội hợp tác trong các lĩnh vực trọng yếu khác; đồng thời đề nghị Quốc hội Hoa Kỳ tiếp tục dành ưu tiên cao cho hợp tác khắc phục hậu quả chiến tranh; tăng ngân sách khắc phục các điểm nóng dioxin, rà phá bom mìn, hỗ trợ người khuyết tật và tìm kiếm, định danh hài cốt liệt sĩ Việt Nam. Chủ tịch Quốc hội khẳng định, Việt Nam sẽ tiếp tục hợp tác đầy đủ với phía Hoa Kỳ trong kiểm kê MIA như đã làm trong 50 năm qua, kể cả các hoạt động hỗn hợp và đơn phương.
Về hợp tác kinh tế - thương mại - đầu tư, Việt Nam đã vươn lên trở thành một trong 7 đối tác thương mại lớn nhất của Hoa Kỳ và là một phần quan trọng trong chuỗi cung ứng khu vực. Hoa Kỳ là đối tác thương mại lớn thứ 2 và thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam. Chủ tịch Quốc hội đề nghị Quốc hội Hoa Kỳ ủng hộ việc duy trì quan hệ thương mại ổn định, lâu dài giữa hai nước và khuyến khích tạo môi trường pháp lý thuận lợi đầu tư vào Việt Nam.
Việt Nam đã trải qua gần 40 năm Đổi mới, tham gia 19 Hiệp định thương mại tự do (FTA) song phương và đa phương với hầu hết các nền kinh tế trên thế giới, trong đó có 16/19 FTA đã có hiệu lực với hơn 60 đối tác. Hàng trăm doanh nghiệp Hoa Kỳ đang kinh doanh, đầu tư tại Việt Nam, hiện một số nước, trong đó có Anh, Nhật Bản, Hàn Quốc, Australia đã công nhận thực tế Việt Nam có nền kinh tế thị trường. Do đó, việc xem xét đưa Việt Nam ra khỏi danh sách các nền kinh tế phi thị trường cũng là sự ủng hộ nguyện vọng chính đáng của Việt Nam.
Chủ tịch Quốc hội cho biết, Việt Nam đã ban hành Quy hoạch điện VIII, mong muốn hợp tác trong lĩnh vực khí hóa lỏng, năng lượng tái tạo, điện gió, điện mặt trời; khẳng định quyết tâm chuyển đổi năng lượng, thực hiện cam kết tại COP26, Việt Nam mong muốn hợp tác quốc tế, trong đó có Hoa Kỳ, trong xây dựng thể chế chính sách, vốn, công nghệ để giảm dần sử dụng điện than, tăng cường sử dụng điện sạch, năng lượng tái tạo.
Nhân dịp này, Chủ tịch Quốc hội khẳng định, Quốc hội cùng Chính phủ Việt Nam luôn nỗ lực hoàn thiện khung khổ pháp luật, cải thiện môi trường đầu tư, nâng cao năng lực cạnh tranh, tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp, trong đó có doanh nghiệp Hoa Kỳ, hợp tác kinh doanh, đầu tư tại Việt Nam; đề nghị các Nghị sĩ tiếp tục quan tâm tạo điều kiện để cộng đồng người Việt Nam tại Hoa Kỳ hội nhập, lớn mạnh, đóng góp cho quan hệ hai nước.
Trao đổi các vấn đề quốc tế và khu vực cùng quan tâm, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, Việt Nam đánh giá cao quan hệ Đối tác Mekong - Hoa Kỳ (MUSP), cảm ơn phía Hoa Kỳ tăng cường hợp tác, hỗ trợ khu vực những năm qua cũng như Hoa Kỳ ủng hộ lập trường của Việt Nam và ASEAN liên quan đến Biển Đông.
Tại cuộc tiếp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Thượng Nghị sĩ Kirsten Gillibrand, các đại biểu Hoa Kỳ đã nhấn mạnh vai trò quan trọng của kinh tế thị trường; đánh giá cao khi kim ngạch thương mại hai nước đã vượt ngưỡng 100 tỷ USD/năm; cho rằng hai bên cần tiếp tục tăng cường giao thương các sản phẩm hàng hóa có chất lượng của mỗi nước sang thị trường của nhau. Các đại biểu Hoa Kỳ cũng bày tỏ sự quan tâm về khuôn khổ pháp lý trong thúc đẩy đổi mới sáng tạo, hợp tác trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo nguồn lực phát triển ngành công nghiệp bán dẫn...
Chủ tịch Quốc hội chia sẻ, sau chiến tranh đến nay, Việt Nam mới có khoảng 40 năm có không gian và thời gian phát triển kinh tế, xã hội. Là nước đi sau nên Việt Nam cần đi nhanh hơn để rút ngắn khoảng cách phát triển, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, công nghiệp là ưu tiên chiến lược, gắn với giáo dục và đào tạo. Với mục tiêu phấn đấu đến năm 2025, kinh tế số chiếm 20% GDP, năm 2030 khoảng 30%, hiện nay mới đạt 16% trong GDP, vì vậy Quốc hội, Chính phủ đang tiếp tục nỗ lực đổi mới thể chế kiến tạo phát triển, tạo nền tảng đổi mới sáng tạo, lan tỏa khát vọng khởi nghiệp; khuyến khích các tập đoàn lớn đầu tư, thành lập trung tâm đổi mới sáng tạo ở Việt Nam...
Chủ tịch Quốc hội mong Quốc hội, lưỡng viện Hoa Kỳ ủng hộ Việt Nam trong việc thực hiện cam kết tại COP26, Cơ chế chuyển dịch năng lượng công bằng (JETP). Hoa Kỳ cùng các nước G7 hợp tác về công nghệ, cung cấp nguồn lực tài chính xanh... để Việt Nam thực hiện mục tiêu phát triển bền vững xuất phát từ lợi ích của chính Việt Nam.
Thượng Nghị sĩ Kirsten Gillibrand đánh giá cao những chia sẻ, trao đổi của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ và cho biết, những chia sẻ này sẽ được đoàn nghiên cứu để có thể hợp tác vì giá trị và mục tiêu chung giữa hai đất nước.
(*) Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Hànộimới.