Chạy đua thu hút nhân tài

Trước đó, cũng chính Meta đã đầu tư tới 14,3 tỷ USD vào Scale AI cốt để mời bằng được tỷ phú Alexandr Wang, nhà sáng lập kiêm CEO startup, gia nhập đội ngũ của mình. Không chỉ Meta, các “ông lớn” công nghệ thế giới, nhiều quốc gia phát triển cũng đang chạy đua để “giành giật”, giữ chân nhân tài.

Đảng, Nhà nước ta cũng đã có những quyết sách rất kịp thời, phù hợp với thời cuộc, tiêu biểu như Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về “Đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia” và sau đó là chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm yêu cầu thu hút ít nhất 100 chuyên gia hàng đầu về nước làm việc.

Hiện nay, nhằm cụ thể hóa chủ trương của Trung ương, Bộ Khoa học và Công nghệ đang gấp rút xây dựng cơ chế thu hút nhân tài khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, trong đó có ưu đãi như cấp nhà ở, trao mức lương vượt khung.

Trong bối cảnh hội nhập sâu rộng và cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 đang diễn ra mạnh mẽ, khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đã trở thành động lực chính, quyết định sự phát triển đột phá của mỗi quốc gia. Việt Nam cũng không phải là ngoại lệ, nhất là với quyết tâm tăng trưởng 2 con số và trở thành nước phát triển.

Để thu hút nhân tài, đặc biệt là những người đã thành danh hoặc đang làm việc tại nước ngoài, mức độ đãi ngộ tài chính phải tương xứng và có sức cạnh tranh với khu vực và thế giới. Thay vì coi đãi ngộ tài chính là một khoản chi phí, cần xem đó là một khoản đầu tư chiến lược. Mỗi đồng chi ra để thu hút hay giữ chân một nhà khoa học tài năng sẽ mang lại giá trị gấp nhiều lần trong tương lai, thông qua những phát minh, sáng chế, hay những giải pháp công nghệ đột phá, tạo ra những ngành nghề mới, nâng cao năng suất lao động và giá trị kinh tế...

Bên cạnh đó, cần thấu hiểu rằng, chỉ ưu đãi tài chính thôi là chưa đủ. Các nhà khoa học và chuyên gia không chỉ tìm kiếm một mức lương cao, một ngôi nhà mới, mà họ còn cần một môi trường làm việc lý tưởng để phát triển, cống hiến. Đó là một môi trường nghiên cứu chuyên nghiệp, là nơi các nhà khoa học được tự do sáng tạo, được cung cấp đầy đủ cơ sở vật chất, trang thiết bị hiện đại và được làm việc với những đồng nghiệp giỏi. Văn hóa làm việc cởi mở, khuyến khích sự chia sẻ, hợp tác và chấp nhận rủi ro cũng là cơ sở tạo ra đột phá. Họ còn cần được trao cơ hội để tham gia, thậm chí là dẫn dắt các dự án lớn, các hội thảo quốc tế nhằm nâng cao năng lực chuyên môn, tạo dựng, củng cố uy tín cá nhân, phát triển sự nghiệp.

Mặt khác, cứ nhìn vào cách thế giới đang chạy đua để thu hút nhân tài thì có lẽ bên cạnh nguồn lực và sự đãi ngộ của nhà nước, cần phát huy vai trò và nguồn lực của các doanh nghiệp, trong đó có doanh nghiệp tư nhân trong thu hút nhân tài.

Để làm được điều này, trước hết, phải thực hiện thật tốt Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 4/5/2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân. Một khi được tạo điều kiện thuận lợi, các doanh nghiệp tư nhân sẽ ngày càng lớn mạnh, có đủ tiềm lực tài chính, tầm nhìn chiến lược để đầu tư vào nghiên cứu, phát triển (R&D) và thu hút những nhân tài hàng đầu.

Các doanh nghiệp tư nhân, với tính linh hoạt và hiệu quả cao, có thể đưa ra những chính sách đãi ngộ tài chính vượt trội, tạo ra những môi trường làm việc năng động, sáng tạo. Hơn nữa, với sự nhạy bén thị trường, họ có thể nắm bắt nhanh chóng các xu hướng công nghệ, từ đó tạo ra những cơ hội nghề nghiệp hấp dẫn, cho phép nhân tài được làm việc trên các dự án có tính ứng dụng cao, tạo ra giá trị kinh tế trực tiếp.

Trong cuộc chạy đua với thế giới, lựa chọn hướng đi đúng là cơ sở đầu tiên bảo đảm cho thành công.