Cảnh báo sốt xuất huyết nguy hiểm ở người béo phì

Điều trị lâu, phức tạp

Theo ghi nhận của phóng viên Báo Hànộimới tại Bệnh viện Đa khoa Đức Giang, từ tháng 10-2022 đến nay, số lượng bệnh nhân sốt xuất huyết phải nhập viện điều trị nội trú mỗi ngày luôn dao động từ 120 người đến 150 người, trong đó ca bệnh nặng chiếm khoảng 40%. Trong số những ca bệnh nặng, các bác sĩ vừa cứu chữa thành công một trường hợp thừa cân, béo phì.

Bệnh nhân này là nữ (19 tuổi ở Hà Nội), nặng tới gần 160kg, nhập viện trong tình trạng sốt cao, lơ mơ, hôn mê, khó thở tím môi, chỉ số bão hòa oxy mao mạch SpO2 là 75%… Kết quả xét nghiệm cho thấy, bệnh nhân mắc sốt xuất huyết kèm suy hô hấp và nhiễm khuẩn huyết tụ cầu. Tiến sĩ Trần Thị Oanh, Phó Giám đốc Bệnh viện Đa khoa Đức Giang cho biết, thể trạng bệnh nhân quá béo, lớp mỡ dày làm hạn chế co giãn lồng ngực, hạn chế thông khí phổi, tăng sức cản trở đường thở làm đẩy nhanh tình trạng suy hô hấp. Dù vậy, với trường hợp này, nếu đặt ống nội khí quản thì tiên lượng cai thở máy sẽ rất khó khăn. Bởi, cách đây một năm, bệnh nhân từng bị viêm phổi, phải thở máy và điều trị kéo dài 3 tháng. Do đó, sau khi cân nhắc, bệnh nhân được chỉ định thở ô xy qua mặt nạ (mask) và điều trị bằng kháng sinh. May mắn, cơ thể bệnh nhân đáp ứng tốt với kháng sinh và phác đồ điều trị. Kết quả, sau 10 ngày được điều trị tích cực, sức khỏe bệnh nhân đã ổn định.

Tương tự, tại Bệnh viện Nhi trung ương cũng tiếp nhận điều trị nữ bệnh nhân (16 tuổi ở Tuyên Quang) mắc sốt xuất huyết với thể trạng thừa cân, béo phì với cân nặng hơn 60kg. Bệnh nhân được chuyển đến Bệnh viện Nhi trung ương trong tình trạng phù nề, tiểu cầu giảm, suy thận… Hiện, bệnh nhân đã tỉnh táo, được cai máy thở...

Tiến sĩ Đỗ Thiện Hải, Phó Giám đốc Trung tâm Bệnh nhiệt đới (Bệnh viện Nhi trung ương) thông tin, tại đây đang điều trị cho 24 bệnh nhi mắc sốt xuất huyết, đều là những trường hợp nặng hoặc cảnh báo nặng với các biểu hiện, như: Nôn, buồn nôn, không đáp ứng với thuốc hạ sốt. Đáng chú ý, khác với mọi năm, năm nay trẻ thừa cân, béo phì mắc sốt xuất huyết tăng hơn. Nếu mọi năm chỉ có 1 hoặc 2 trẻ béo phì nhập viện, thì năm nay, trung tâm đã tiếp nhận điều trị gần chục trẻ. Béo phì là yếu tố tiên lượng nặng khi mắc sốt xuất huyết.

Tiến sĩ Trần Thị Oanh lưu ý, ở những người béo phì mắc sốt xuất huyết dễ dẫn đến biến chứng nặng. Người béo phì thuộc nhóm miễn dịch kém hơn và thường đi kèm các bệnh nền khác như: Tăng huyết áp, tim mạch, đái tháo đường..., dễ dẫn đến bội nhiễm, bệnh tiến triển nặng hơn, nên thời gian điều trị sẽ lâu, phức tạp hơn so với người bình thường.

Không tự ý điều trị tại nhà

Theo các chuyên gia y tế, tỷ lệ sốc do sốt xuất huyết ở trẻ có cân nặng bình thường khoảng 4,6%, thì ở trẻ béo phì lên đến gần 15%. Nguyên nhân là trẻ béo phì bị rối loạn về nhiều mặt, như rối loạn chuyển hóa mỡ, đạm, đường, điện giải, rối loạn nhịp thở, rối loạn miễn dịch... Chính vì vậy, tất cả những trường hợp trẻ béo phì bị sốt xuất huyết phải được nhập viện theo dõi. Bởi, nếu sốc sốt xuất huyết thì việc điều trị rất khó khăn, trẻ dễ tử vong.

Bên cạnh đó, với trường hợp thừa cân, béo phì dễ bị rối loạn chuyển hóa, dẫn đến nhiều biến chứng nặng, như: Suy hô hấp, rối loạn đông máu, xuất huyết tiêu hóa, tổn thương gan, thận. Ngoài ra, người béo phì khó có thể lấy ven, các kỹ thuật cấp cứu, hồi sức khác khó thực hiện hơn. Khó khăn nhất trong điều trị cho nhóm này là điều chỉnh lượng dịch truyền phù hợp với thể trạng.

Theo thạc sĩ Đỗ Thị Thúy Hậu, Điều dưỡng Trưởng Trung tâm Bệnh nhiệt đới trẻ em (Bệnh viện Nhi trung ương), khi truyền dịch cho bệnh nhân, bác sĩ tính liều lượng rất sát sao, còn điều dưỡng theo dõi quá trình truyền dịch. Các chỉ số được điều dưỡng ghi chép rất chi tiết từ liều lượng, huyết áp, nhịp thở đến số lượng nước tiểu… để cân đối lượng dịch ra và vào của bệnh nhân. Tuy nhiên, nếu tự truyền dịch tại nhà, bệnh nhân sẽ không tính được những yếu tố nói trên.

Trước tình hình dịch sốt xuất huyết đang “nóng” lên tại miền Bắc, ngoài việc áp dụng các biện pháp phòng, chống, mỗi người cần áp dụng chế độ dinh dưỡng phù hợp, tăng cường tập luyện để kiểm soát cân nặng. Ngoài ra, khi mắc bệnh, người dân không nên tự ý điều trị, tự ý truyền dịch tại nhà, mà cần đến bệnh viện để được khám và điều trị kịp thời.