Cẩn trọng với chế độ ăn giảm cân Keto

Lợi bất cập hại

Theo các chuyên gia dinh dưỡng, Keto được hiểu là chế độ ăn ít carbohydrate (carb), vừa phải protein và nhiều chất béo tốt. Nguyên lý giảm cân của chế độ ăn Keto là khi cắt giảm lượng tinh bột trong khẩu phần ăn hằng ngày và thay thế bằng chất béo, cơ thể sẽ thiếu hụt lượng đường (glucose) để tạo năng lượng. Do đó, cơ thể sẽ sản sinh năng lượng bằng cách phân hủy các chất béo thành các “Ketone”. Quá trình chuyển hóa này khiến cơ thể tăng cường đốt cháy mỡ để sản sinh năng lượng khi bị thiếu hụt carb.

Mặt tích cực của chế độ ăn này, theo Tiến sĩ Trương Hồng Sơn, Viện trưởng Viện Y học ứng dụng Việt Nam, là có thể giúp giảm cân, ngăn ngừa tiểu đường và hỗ trợ điều trị một số rối loạn chức năng não bộ như động kinh, Alzheimer và Parkinson. Tuy nhiên, phương pháp này cũng có mặt trái, bởi thực đơn Keto thường có hàm lượng chất béo cao, làm tăng nguy cơ phát sinh các bệnh lý tim mạch. Ngoài ra, tình trạng thiếu chất dinh dưỡng và táo bón có thể xảy ra vì chế độ Keto ít chất xơ. Với một số người gặp vấn đề về gan hay người bệnh thận mạn tính, việc dung nạp một lượng lớn protein theo chế độ ăn này cũng có thể gây căng thẳng cho gan, quá tải cho thận.

Còn theo bác sĩ Nguyễn Trọng Hưng, Viện Dinh dưỡng, chế độ ăn Keto có thể khiến hệ thống tiêu hóa bị quá tải.

Chế độ ăn Keto có thể làm ảnh hưởng đến não bộ vì não có minh mẫn hay không phụ thuộc khá nhiều vào glucose. Khi loại bỏ phần lớn chất bột đường ra khỏi thực đơn, việc chuyển hóa năng lượng từ chất béo, chất đạm cho não sẽ khó khăn hơn, cơ thể phải lấy glycogen từ trong gan và trong cơ để nuôi não, do đó gây hại cho gan, và tình trạng teo, mất cơ diễn ra nhanh hơn.

Không áp dụng đại trà

Tại Việt Nam, chế độ ăn kiêng Keto ngày càng trở nên phổ biến, đặc biệt là đối với những người có nhu cầu giảm cân. Tuy nhiên, nếu không thật sự hiểu rõ về Keto thì việc áp dụng có thể ảnh hưởng không tốt đối với sức khỏe. Sau 2 tháng thực hiện chế độ ăn Keto, chị Bùi Minh Hoa (quận Thanh Xuân, Hà Nội) vui mừng khoe với bạn bè là chị đã giảm được 8kg, từ 60kg còn 52 kg. Dù vậy, hỏi cặn kẽ hơn mới biết là Hoa đã phải nỗ lực rất nhiều để có thể giảm cân vì cơ thể hay mệt mỏi, kéo theo đó là tình trạng táo bón thường xuyên.

Áp dụng chế độ ăn Keto được 1 tháng, tuy giảm được 3kg nhưng chị Nguyễn Hồng Hạnh (Ba Đình, Hà Nội) buộc phải dừng lại vì không chịu được cảm giác thèm ngọt, thèm cơm. Bên cạnh đó, cơ thể chị thường nôn nao, khó tập trung. Sau đó, vì ăn lại theo chế độ cũ, chỉ số cân nặng của chị lại nhanh chóng trở về mức ban đầu.

Được truyền miệng với những lời lẽ “có cánh” về tác dụng “giảm cân thần thánh” của phương pháp Keto, song thực tế lại cho thấy những hệ quả không tốt. PGS.TS Đồng Văn Hệ, Phó Giám đốc Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức từng chia sẻ về cặp vợ chồng cho con gái 10 tuổi bị u não ăn chế độ Keto. Bé được chẩn đoán bị u tế bào thần kinh đệm (là khối u xảy ra ở não và tủy sống) nên được mổ, nhưng cha mẹ lại xin cho cháu về nhà vì thấy con ổn hơn. Gần hai tháng sau, cháu bé lại nhập viện trong tình trạng suy yếu hơn, giảm 3kg so với lần đầu. Được biết, trong gần 2 tháng về nhà, gia đình cho con gái chữa bệnh theo phương pháp Keto. Kết quả là bệnh nhi sụt cân và tình trạng bệnh nặng hơn, u não to thêm.

Tiến sĩ Trương Hồng Sơn khuyến cáo, chế độ ăn Keto không phù hợp với tất cả mọi người. Mỗi chế độ ăn có thể phù hợp với người này nhưng không phù hợp với người khác, và dù áp dụng bất kỳ chế độ ăn nào, việc luyện tập thể dục thể thao hằng ngày một cách phù hợp với độ tuổi và tình trạng sức khỏe là rất quan trọng.

“Mỗi người có cơ thể thích ứng khác nhau, bởi vậy, người muốn giảm cân cần sự tư vấn từ chuyên gia dinh dưỡng để giảm cân an toàn, giảm từ từ và kiên trì. Nên giảm chỉ 5 - 10% trọng lượng cơ thể chứ không thể giảm ồ ạt, vì như vậy sẽ rất nguy hiểm” - Viện trưởng Viện Y học ứng dụng Việt Nam nêu.

Theo bác sĩ Nguyễn Văn Tiến, Viện Dinh dưỡng, để giảm cân bền vững và mạnh khỏe, phải thực hiện theo nguyên tắc cân bằng năng lượng đầu vào và đầu ra. Năng lượng đầu vào phải giảm và đầu ra tăng lên. Người muốn giảm cân cần nắm rõ mình thừa cân từ nguyên nhân nào, do béo phì hay bệnh lý thì mới có thể giải quyết tận gốc rễ. Mỗi người một ngưỡng thích ứng, một cơ địa khác nhau, nếu mong muốn thực hiện một chế độ ăn vì sức khỏe, người dân nên đến cơ sở y tế để được thực hiện đủ các xét nghiệm, từ đó được tư vấn điều chỉnh chế độ ăn phù hợp, không nên tự tìm hiểu, tự áp dụng, bởi có thể nguy hiểm đến sức khỏe, thậm chí tính mạng.