Câu ca xưa “Cần Thơ gạo trắng nước trong, ai đi tới đó lòng không muốn về” phần nào nói về một vùng đất trù phú, sầm uất, được gọi là Tây Đô từ cuối thế kỷ XIX. Ngày nay, thành phố Cần Thơ đã là đô thị loại II và là thành phố cửa ngõ của cả vùng hạ lưu sông Mê Kông; là trung tâm kinh tế, văn hóa, đầu mối quan trọng về giao thông vận tải nội vùng và liên vận quốc tế của vùng Đồng bằng sông Cửu Long.
Chợ nổi trên sông Cần Thơ
Cần Thơ cũng như nhiều tỉnh, thành phố khác ở Đồng bằng sông Cửu Long có đặc điểm nhiều kênh rạch với những rặng dừa xanh tỏa bóng. Đặc biệt, dòng sông Hậu hiền hòa như ưu đãi riêng mảnh đất này đã tạo nên những cánh đồng thẳng cánh cò bay, cho những hạt gạo thơm ngon, dòng nước mát ngọt. Chẳng thế mà từ xa xưa, người ta đã phải thốt lênCần Thơ gạo trắng nước trong/ Ai đi đến đó lòng không muốn về...
Đến Cần Thơ, dù vội đến mấy chắc chắn mỗi người không thể không tới bến Ninh Kiều bên bờ sông Hậu, thả mình vào cuộc hành trình sông nước. Và thông thường, cuộc hành trình ấy được bắt đầu bằng việc đón bình minh trên chợ nổi. Chợ nổi, nơi hội tụ không chỉ sản vật từ mọi miền quê, mà hội tụ cả những nét sinh hoạt cộng đồng độc đáo có từbao đời nay. Càng thú vị hơn nếu bạn vẫy gọi một trong những chiếc đò nhỏ bán đồ ăn sáng đang luồn lách giữa cả một “hạm đội” hàng trăm chiếc thuyền lớn nhỏ. Cô lái đò duyên dáng trong bộ bà ba, đưa những món điểm tâm đến cho khách. Từ đây, du khách có thể tiếp tục cuộc hành trình về các cù lao, cồn, xóm, len lỏi qua những miệt vườn trĩu nặng hoa trái, những vuông tôm, bè cá, qua những cánh đồng lúa vàng thẳng cánh cò bay. Tất cả là quà tặng hào phóng của thiên nhiên và thành quả của sức lao động bền bỉ từ bao thế hệ người dân đất phương Nam.
Không chỉ có thế, đến Cần Thơ bây giờ, người ta còn thấy những khu dân cư mới mang dáng dấp của hiện đại với nền văn minh thành phố như Bình An, Hưng Phú, Phú An, khu biệt thự Cồn Khương. Rồi khu công nghiệp Trà Nóc I hiện đã phủ kín 100% diện tích, Trà Nóc II cũng đã đạt trên 65%. Tính đến nay, các khu công nghiệp tại Cần Thơ đã thu hút hàng trăm dự ánvới tổng số vốn đầu tư lên tới gần 400 triệu USD, giải quyết 16.450 lao động. Bốn huyện ngoại thành của Cần Thơ là Thốt Nốt, Cờ Đỏ, Phong Điền và Vĩnh Thạnh hằng năm vẫn cung cấp cho thị trường hơn 1 triệu tấn lúa cùng hàng trăm ngàn tấn trái cây, rau xanh và thủy sản. Nhiều làng nghề truyền thống như chế biến nông sản, đóng tàu thuyền, đan lát vẫn phát triển mạnh mẽ và cũng là những điểm du lịch sinh thái hấp dẫn. Dự án xây cầu Cần Thơ (lớn nhất Đồng bằng sông Cửu Long), nâng cấp sân bay Trà Nóc, cải tạo cụm cảng Cái Cui đã tạo bước đột phá, thu hút mạnh hơn đầu tư trong nước và nước ngoài, đồng thời phát triển giao thông và du lịch với toàn khu vực.
Theo quy hoạch, diện mạo của Cần Thơ trong những năm tới sẽ là một đô thị xanh đa trung tâm với đặc thù kiến trúc riêng, cảnh quan chủ đạo là sông nước và cây xanh, tỷ lệ đô thị hóa đạt khoảng 70% với 1,4 - 2 triệu dân... Trung tâm Ninh Kiều sẽ được đầu tư để trở thành đô thị loại I; hình thành khu đô thị cảng công nghiệp Cái Răng; khu công nghiệp Bình Thủy; khu đô thị công nghệ Ô Môn; khu đô thị dịch vụcông nghiệp Thốt Nốt; khu đô thị sinh thái Phong Điền đạt chuẩn đô thị loại III.
Để làm được điều đó, Cần Thơ chủ trương không chỉ đầu tư cho cơ sở vật chất mà còn chú trọng đầu tư con người. Trong đó, đặc biệt coi trọng công tác đào tạo từ cán bộ quản lý đến đội ngũ trí thức và công nhân lành nghề, đồng thời có nhiều chính sách thu hút nhân tài để đáp ứng công cuộc phát triển của tỉnh. Đại học Cần Thơ, nơi có 10 khoa đào tạo 49 chuyên ngành, 3 viện nghiên cứu và 9 trung tâm nghiên cứu ứng dụng khoa học công nghệ vào hoạt động sản xuất. Những năm qua trường đã đào tạo hàng chục ngàn kỹ sư, bác sĩ, cử nhân, giáo viên, tham gia xây dựng mạng lưới khuyến nông, phổ biến kỹ thuật tới nhiều tỉnh thuộc Đồng bằng sông Cửu Long. Đồng hành với Đại học Cần Thơ là Viện Lúa Đồng bằng sông Cửu Long, nơi sản xuất, cung ứng các loại giống lúa chất lượng cao, có nhiều dự án hợp tác quốc tế về nông học, là nơi thực tập của sinh viên và nghiên cứu sinh. Viện đã đáp ứng 80% giống lúa cho năng suất và chất lượng cao, trình độ công nghệ không thua kém bất kỳ một cơ sở nghiên cứu khoa học nào về cây lúa trên thế giới. là một trong những yếu tố đưa Việt Nam trở thành quốc gia đứng thứ hai thế giới về xuất khẩu gạo.
Những thành tích đó đã giúp Cần Thơ đạt được tốc độ tăng trưởng kinh tế khá cao, bình quân 5 năm (2001 - 2005) tăng 13,5%/năm. Riêng trong 2 năm (2004 - 2005) tăng bình quân hơn 15%/năm. Cơ cấu kinh tế chuyển dần theo hướng công nghiệp hóa. Sản xuất công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp phát triển nhanh, các khu công nghiệp thu hút được nhiều dự án với tổng vốn đăng ký ngày một tăng. Sản xuất nông nghiệp đang chuyển dần sang hình thái nông nghiệp đô thị, chất lượng cao, nhiều hộ nông dân đạt giá trị sản xuất trên 50 triệu đồng /ha/năm, cá biệt có hộ đạt trên 100 triệu đồng /ha/năm.
Với những gì đã làm được trong những năm qua, Cần Thơ đang vươn lên để trở thành đô thị loại I trước năm 2010, xứng danh là thủ phủ của vùng đất miền Tây.
Khánh Hạ
(*) Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Hànộimới.