Cận Tết, càng nan giải

Nhu cầu tăng 40-50%

Gia cầm sống bày bán tại chợ Hà Vỹ (huyện Thường Tín).

Ông Nguyễn Xuân Vui, Chi cục phó Chi cục Thú y Hà Nội cho biết, từ nay đến 30 Tết Nguyên đán, nhu cầu mua bán thịt gia cầm, đặc biệt là gia cầm sống tại các chợ trên địa bàn TP tăng gần 50%. Các lò giết mổ đang hoạt động hết công suất, nhịp độ vận chuyển gia tăng với đủ các loại phương tiện tham gia, từ xe thồ, xe máy đến ô tô, khiến công tác kiểm dịch rất căng thẳng. Cơ quan chức năng nhận định, hiện Hà Nội tiêu thụ 22.000 con gia cầm/ngày, lực lượng chức năng mới kiểm soát được 16.000-17.000 con, còn lại 30% không kiểm soát được. Trong khi đó, số lượng gia cầm sống nhập về Hà Nội khó bảo đảm tất cả đều có nguồn gốc rõ ràng. Tình trạng vận chuyển gia cầm nhập lậu từ Trung Quốc về các tỉnh và tràn về Hà Nội vẫn diễn ra phổ biến mà các ngành chức năng vẫn không thể kiểm soát nổi.

Ông Vũ Văn Dũng, Trạm trưởng Trạm Thú y huyện Thường Tín cho biết, hiện nay địa bàn huyện có hơn 200 hộ giết mổ gia cầm, nhưng chỉ có 2 cơ sở Quảng Đông và Thủy Đức có đủ điều kiện vệ sinh thú y. Còn lại đều nằm rải rác tại các xã, trung bình mỗi xã có khoảng 4-5 hộ, gây khó khăn cho công tác kiểm dịch. Mỗi ngày, chợ gia cầm Hà Vỹ tiêu thụ từ 15.000-20.000 con, vào cận Tết tăng lên 30.000 con. Do lực lượng cán bộ thú y mỏng và thiếu sự phối hợp thường xuyên của chính quyền cơ sở nên Trạm Thường Tín mới kiểm soát được khoảng 40-50% sản phẩm gia cầm tại các chợ. Số còn lại vẫn lén lút lưu thông, là nguyên nhân tiềm ẩn dịch bệnh gia cầm có thể bùng phát bất cứ lúc nào.

Thói quen tiêu dùng

Dạo quanh các chợ ở Hà Nội như chợ Hà Đông, Phùng Khoang, Cầu Giấy... có thể dễ dàng nhận thấy gia cầm sống chưa qua kiểm dịch được bày bán công khai với số lượng lớn và người dân vẫn vô tư mua bán, coi đó là việc bình thường, bỏ qua những cảnh báo về nguy cơ bùng phát dịch bệnh gia cầm. Có mặt tại chợ Hà Đông vào ngày 30-1 (tức ngày 27 tháng Chạp), chúng tôi thấy không khí mua bán ở đây diễn ra tấp nập, đặc biệt là khu vực bán gà sống. Chị Trần Thị Thuận ở phường Văn Quán cho biết, vào những ngày này không ai mua gà thịt sẵn! Đặc biệt vào những ngày Tết, gia đình nào cũng muốn mua một con gà sống đẹp, sau đó thuê người giết mổ ngay tại chợ với giá 10.000 đồng/con để cúng gia tiên. "Cứ thấy con nào khỏe là tôi mua, chẳng cần biết họ mua nguồn gốc từ đâu; mọi người đều mua, bán như vậy có sao đâu!" chị Thuận thản nhiên nói!

Ông Vui cho rằng, xử lý việc buôn bán gia cầm sống ở các chợ tại Hà Nội là điều rất khó khăn đối với ngành thú y. Bởi do người tiêu dùng hiện nay vẫn thích mua gia cầm sống tại các chợ về để cúng vào các ngày lễ Tết. Trung bình tại mỗi chợ ở Hà Nội có từ 4-5 điểm buôn bán gia cầm sống và vào những ngày áp Tết có thể lên tới 10 điểm. Tuy nhiên, trung bình mỗi hộ chỉ bán từ 10-15 con/ngày nên rất khó kiểm soát được số lượng gia cầm này có dịch bệnh hay không.

Để ngăn chặn tình trạng này, các lực lượng chức năng đã tích cực kiểm tra xử phạt nhưng không ăn thua, vì tịch thu nơi này, lại xuất hiện nơi khác. Ông Vui cho rằng, cần có sự phối hợp của các cấp, các ngành, nhất là chính quyền địa phương nơi tập trung nhiều hộ kinh doanh gia cầm; tăng cường công tác quản lý, kiểm soát chặt chẽ số gia cầm vận chuyển ra, vào địa bàn theo đúng quy định. Các đoàn kiểm tra liên ngành cần kiên quyết xử lý nghiêm những trường hợp kinh doanh gia cầm không rõ nguồn gốc. Đẩy mạnh tuyên truyền bằng nhiều hình thức để mọi người không mua, không sử dụng các sản phẩm gia cầm không an toàn, tránh nguy cơ lây lan dịch bệnh. Đặc biệt, lực lượng thú y cơ sở cần tăng cường kiểm tra, kiểm soát công tác chăn nuôi tại địa phương, báo cáo hằng ngày về Chi cục Thú y Hà Nội, nếu phát hiện gia cầm ốm bất thường cần khoanh vùng xử lý tại chỗ, không để xuất ra thị trường.