Cần phân cấp tối đa cho địa phương thực hiện phát triển văn hóa

Phân cấp tối đa cho địa phương thực hiện

Trình bày tờ trình, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Trịnh Thị Thủy cho biết, qua rà soát nội dung và căn cứ ý kiến của Quốc hội tại kỳ họp thứ bảy, Chính phủ tiếp thu các nội dung Quốc hội đã thống nhất cao: Tên gọi của chương trình là “Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025-2035”; không chuyển dự án số 6 thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030 vào Chương trình.

Về thời gian thực hiện Chương trình, Chính phủ đề nghị Quốc hội chấp thuận thời gian thực hiện Chương trình là 2025-2035.

Về thống nhất quản lý các Chương trình, dự án liên quan đến phát triển văn hóa đã được phê duyệt, Chính phủ đề nghị Quốc hội cho phép các chương trình, dự án đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt được nêu tại báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư nhưng chưa được bố trí kinh phí hoặc chưa có kế hoạch triển khai cụ thể trong giai đoạn 2026-2030 sẽ được thực hiện thống nhất trong Chương trình này để tập trung cao nhất các nguồn lực hướng tới hiệu quả đầu tư tốt hơn và sớm đạt được mục tiêu đề ra.

Đối với nội dung chưa được quy định trong Luật Đầu tư công, Chính phủ xin ý kiến Quốc hội về nhiệm vụ đầu tư xây dựng một số trung tâm văn hóa Việt Nam tại nước ngoài, do nội dung này nằm ngoài phạm vi quy định của Luật Đầu tư công.

Báo cáo thẩm tra về nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa - Giáo dục của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh nhận thấy, hồ sơ Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025-2035 cơ bản đáp ứng yêu cầu theo quy định của pháp luật, đủ điều kiện trình Quốc hội.

Ủy ban Văn hóa - Giáo dục của Quốc hội nhận thấy, Chính phủ đã tiếp thu, hoàn thiện cơ chế, quản lý điều hành Chương trình theo nguyên tắc thu hẹp đầu mối quản lý; ban hành văn bản quy phạm pháp luật phù hợp hướng dẫn chung cho Chương trình.

“Quan điểm chung của Đảng, Nhà nước là phân cấp tối đa cho địa phương. Do đó, đề nghị Chính phủ chỉ đạo thực hiện đúng nguyên tắc này trong quá trình xây dựng báo cáo nghiên cứu khả thi và tổ chức triển khai thực hiện chương trình”, ông Nguyễn Đắc Vinh nói.

Băn khoăn việc bố trí các nguồn lực thực hiện chương trình

Thảo luận tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội Lê Quang Mạnh cho rằng, tổng mức đầu tư của chương trình là rất lớn (tổng các nguồn lực huy động để thực hiện chương trình giai đoạn 2025-2035 dự kiến là 256.250 tỷ đồng); cần nghiên cứu, đánh giá kỹ quy mô, cơ cấu, khả năng huy động, bố trí các nguồn lực thực hiện chương trình bảo đảm tính khả thi, phù hợp với khả năng đáp ứng của nguồn lực quốc gia, sử dụng hiệu quả ngân sách.

Về khả năng huy động nguồn lực để thực hiện, ông Lê Quang Mạnh đề nghị tiếp tục rà soát để xác định nguồn lực thực hiện chương trình bảo đảm tính khả thi trong bối cảnh giai đoạn tới đất nước dự kiến sẽ thực hiện nhiều công trình, dự án quan trọng như đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam…

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định bày tỏ lo ngại kế hoạch bố trí 400 tỷ đồng vốn đầu tư công của chương trình trong năm 2025. “Nếu Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ tám, vậy chỉ còn 1 tháng của năm 2024 chuẩn bị đầu tư, xây dựng khung chính sách để thực hiện chương trình từ đầu năm 2025 là rất khó, chưa khả thi”, Phó Chủ tịch Quốc hội nói và cho rằng nhiệm vụ chương trình còn dàn trải.

Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội Vũ Hải Hà nhất trí với chủ trương xây dựng một số trung tâm văn hóa Việt Nam tại nước ngoài.

Ông Vũ Hải Hà cho biết, hiện đã có 2 trung tâm văn hóa Việt Nam ở Pháp và Lào, bước đầu các trung tâm hoạt động hiệu quả, tuy nhiên còn hạn chế, bất cập liên quan đến chính sách đầu tư công. Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội cho rằng, cần có cơ chế đặc thù thực hiện khác quy định của Luật Đầu tư công nhằm bảo đảm cơ sở pháp lý, bảo đảm thống nhất quy định nội dung này trong dự thảo Nghị quyết.

Phát biểu tại phiên họp, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho rằng, mục tiêu cuối cùng của chương trình phải bảo đảm khả thi, hiệu quả. Do đó, cần nghiên cứu thời gian chuẩn bị đầu tư, xây dựng khung chính sách để đưa vào kế hoạch đầu tư công trong năm 2025, tiến hành thực hiện từ năm 2026.

“Chính phủ cần báo cáo rõ hơn khả năng huy động, bố trí nguồn lực thực hiện chương trình phù hợp với khả năng đáp ứng của nguồn lực quốc gia, đặt trong tổng thể chương trình đầu tư công trung hạn giai đoạn 2025-2030”, đồng chí Trần Thanh Mẫn nói.

Nhấn mạnh tinh thần chỉ đạo của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm về đẩy mạnh phân cấp, phân quyền cho địa phương theo phương châm “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”, Chủ tịch Quốc hội cũng nhấn mạnh cần phân cấp, phân quyền tối đa cho địa phương thực hiện; bảo đảm tính khả thi, đồng bộ của chương trình.