Kiến trúc

Cận cảnh bên trong tòa nhà Bắc Bộ Phủ

Bài: Hồng Anh Ảnh: Hồng Quân - Quang Ngọc • 19/08/2025 - 18:55

Tòa nhà Bắc Bộ Phủ, số 2 phố Lê Thạch, được tu bổ nâng cấp đặc biệt kỳ công, giữ lại gần như trọn vẹn những di sản một thời nhưng cũng mang những dấu ấn của thời đại, dấu ấn một Việt Nam đang hội nhập thế giới.

ban-sao-cua-nghi-le-cat-bang-ban-giao-bac-bo-phu-1-.jpeg — Tổng Bí thư Tô Lâm, Chủ tịch nước Lương Cường cùng các đại biểu tham dự nghi lễ bàn giao tòa nhà Bắc Bộ Phủ.

Di tích lịch sử quan trọng

Toạ lạc tại số 2 phố Lê Thạch, Hà Nội, toà dinh thự được biết đến là Nhà khách Chính Phủ, được người Pháp khởi công vào năm 1917 và hoàn thành năm 1918.

Thời kỳ đầu, toà nhà có tên gọi Dinh Thống sứ Bắc Kỳ - trung tâm quyền lực cao nhất của chính quyền bảo hộ Pháp tại Bắc Kỳ. Nơi đây từng chứng kiến hàng loạt quyết sách liên quan đến vận mệnh vùng đất Bắc Kỳ dưới ách thực dân.

Ngày 9-3-1945, khi Nhật đảo chính Pháp, chính quyền mới thân Nhật đổi tên công trình thành Phủ Khâm sai Bắc Kỳ, trở thành cơ quan đại diện của Hoàng đế Bảo Đại tại miền Bắc.

14.-dinh-thong-su.jpg — Dinh Thống sứ Bắc Kỳ được người Pháp khởi công vào năm 1917. Ảnh tư liệu

Trong các ngày 19, 20-8-1945, sau cuộc mít-tinh lớn tại Nhà hát Lớn, lực lượng Việt Minh và hàng vạn quần chúng tiến đến chiếm Phủ Khâm sai. Từ đây, tòa nhà được đổi tên thành Bắc Bộ Phủ, trở thành trụ sở của Chủ tịch Hồ Chí Minh và Chính phủ lâm thời, mở đầu kỷ nguyên độc lập của dân tộc.

Không dừng ở vai trò chính trị, Bắc Bộ Phủ còn là chiến địa trong Ngày Toàn quốc kháng chiến cuối năm 1946. Dấu tích đạn pháo trên tường và cổng sắt vẫn còn lưu lại đến hôm nay như chứng tích của tinh thần chiến đấu kiên cường.

Hơn một thế kỷ tồn tại, Bắc Bộ Phủ là nơi chứng kiến nhiều biến động chính trị trọng đại từ thời thuộc địa cho đến ngày độc lập, in dấu các nhân vật và sự kiện đã làm thay đổi vận mệnh đất nước và là di tích lịch sử cách mạng của Thủ đô.

26.-ngay-9-5-1946-cthcm-tiep-dong-bao-thieu-so-ve-tham-thu-do-tai-bac-bo-phu.jpg — Ngày 9-5-1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh tiếp đồng bào thiểu số về thăm Thủ đô tại Bắc Bộ Phủ. Ảnh tư liệu

Sau hơn 100 năm, tòa nhà Bắc Bộ Phủ đã xuống cấp, sau nhiều lần được trùng tu vẫn chưa xứng tầm với vị thế và vai trò lịch sử.

Tháng 2-2025, Quốc hội giao Chính phủ chỉ đạo triển khai dự án cải tạo, sửa chữa, nâng cấp, xây mới trụ sở làm việc cơ quan Chủ tịch nước tại số 2 Lê Thạch, thành phố Hà Nội.

Tập đoàn Sun Group được tin chọn giao nhiệm vụ trùng tu, bảo tồn và nâng cấp Bắc Bộ Phủ nhằm lưu giữ các giá trị truyền thống của đất nước, đồng thời thể hiện đúng vị trí của Nguyên thủ quốc gia với các điều kiện làm việc hiện đại tương xứng với vị thế của đất nước, đáp ứng các hoạt động đối nội, đối ngoại.

Nỗ lực giữ gìn di sản

Để trở thành nơi làm việc và tiếp khách quốc tế của Cơ quan Chủ tịch nước, nơi lưu giữ những kỷ vật cấp quốc gia, Bắc Bộ Phủ đã được trùng tu, cải tạo đặc biệt chỉn chu.

Trước khi cải tạo, Tập đoàn Sun Group đã lấy ý kiến của các chuyên gia, nhà sử học, văn hoá, nhà Hà Nội học và sự tham gia của các kiến trúc sư nổi tiếng thế giới, với tâm huyết trân trọng và gìn giữ di sản.

Nội thất Bắc Bộ Phủ được giữ nguyên phong cách cổ điển Pháp và thấm đẫm tinh thần Việt Nam với tấm thảm hoa văn thuỷ ba từ thời Nguyễn.

“Chúng tôi đã trùng tu công trình bằng lòng tôn kính trước một di sản hơn 100 năm tuổi. Nhiệm vụ quan trọng nhất là cố gắng giữ lại những gì có giá trị nhất, có lớp áo thời gian, có dấu ấn lịch sử trên từng chi tiết. Bắc Bộ Phủ đã được dày công cải tạo bằng toàn bộ tâm huyết, tình yêu với Hà Nội và lòng tự hào dân tộc” - ông Trần Minh Sơn, thành viên Hội đồng sáng lập Tập đoàn Sun Group chia sẻ.

cau-thang-sat-trai-qua-100-nam-nhieu-cho-bi-hong-hoc-da-duoc-cac-nghe-nhan-trong-nuoc-phuc-dung-duc-lai-nguyen-ban-lam-sang-bong-cac-hoa-van-tinh-xao.jpeg — Cầu thang trải qua 100 năm, nhiều chỗ bị hỏng hóc đã được các nghệ nhân phục dựng nguyên bản, làm sáng bóng các hoa văn bằng đồng tinh xảo.

buc-tranh-dam-ban-sac-viet-tren-tuong-phong-khanh-tiet.jpeg — Phòng Khánh tiết với bức tranh đậm bản sắc Việt.

Bởi lòng tôn trọng lịch sử và tôn vinh di sản, những chi tiết kiến trúc mang tính nhận diện của Bắc Bộ Phủ như các khung cửa mái vòm, mái hiên kiểu Art Nouveau, bức phù điêu rồng, cầu thang xoắn… đều được cải tạo, sơn sửa với sự cẩn trọng cao nhất để giữ lại gần như nguyên vẹn giá trị.

Các yếu tố nội thất của công trình được giữ lại hình thái kiến trúc nguyên bản, với nội thất hài hoà phong cách cổ điển Pháp và thấm đẫm tinh thần Việt Nam.

Kiến trúc sư Bill Bensley - Kiến trúc sư nổi tiếng thế giới tham gia cố vấn và thiết kế cảnh quan cho dự án cải tạo Bắc Bộ Phủ cho biết: “Điều quan trọng nhất là chúng tôi tôn trọng tối đa những gì đã được kiến thiết vào năm 1919 và chúng tôi mong muốn cải tạo để toà nhà nói lên cùng một câu chuyện, cùng ngôn ngữ thiết kế của thời đó. Bắc Bộ Phủ sẽ không chỉ đẹp, mà còn tiếp tục kể những câu chuyện lịch sử”.

bd8rymofw-kiirijmvpus3djegdaeprfxeizixx2nffkqiox-j21yp48uqchkah5jvxktretlszu564xrrvrewazxw6exonjn3fffegiazqll-wafcvffqyj-_2q.jpg — Sàn gạch cũ được giữ lại, đánh bóng và phục chế toàn bộ hoa văn gốc theo nguyên bản.

Toàn bộ các công đoạn cải tạo Bắc Bộ Phủ đều được làm thủ công tỉ mẩn từng chi tiết nhỏ nhất trong thời gian 7 tháng, bởi hàng trăm nghệ nhân và những người thợ lành nghề cùng tình yêu và lòng tự hào trước một công trình đã chứng kiến những khoảnh khắc mãi mãi đi vào lịch sử dân tộc.

Bắc Bộ Phủ giờ đây không chỉ kể lại một thời lịch sử hào hùng của dân tộc, mà còn viết tiếp những câu chuyện đầy tự hào, về một Việt Nam hùng cường trong kỷ nguyên mới.