Cấm đăng ký trụ sở kinh doanh tại chung cư: Quan trọng là hậu kiểm

Cấm vẫn… nhộn nhịp

Theo quy định của Luật Nhà ở năm 2014, có hiệu lực từ ngày 1-7-2015, một trong những hành vi bị nghiêm cấm là sử dụng căn hộ chung cư vào mục đích không phải để ở. Đặc biệt, theo Nghị định 99/2015/NĐ-CP, của Chính phủ, quy định chi tiết một số điều của Luật Nhà ở, có hiệu lực từ 10-12-2015, quy định, trường hợp doanh nghiệp (DN) đã sử dụng căn hộ chung cư làm địa điểm bán hàng trước ngày Luật Nhà ở có hiệu lực, thì phải chuyển sang địa điểm khác. Thời hạn chuyển đổi là 6 tháng, kể từ ngày Nghị định 99 có hiệu lực. Như vậy, từ tháng 6-2016, các DN đã phải chuyển đổi địa điểm kinh doanh.

Nhưng trên thực tế, tại các khu đô thị như Trung Hòa - Nhân Chính (Cầu Giấy), Linh Đàm (Hoàng Mai), Văn Phú (Hà Đông) hay Sài Đồng, Việt Hưng (Long Biên)… hiện đều có rất nhiều DN vẫn đang duy trì văn phòng. Cụ thể, tại tòa CT34, T1, 29T2, Khu đô thị Trung Hòa - Nhân Chính vẫn thấy hàng chục bảng tên của các DN thuê căn hộ làm văn phòng. Với địa thế khá thuận lợi, Khu đô thị Việt Hưng cũng được không ít DN, hộ kinh doanh thuê làm địa điểm kinh doanh.

Chị Nguyễn Thu Phương, chủ một tiệm spa tại Khu đô thị Việt Hưng cho biết, mức giá thuê các căn hộ chung cư chỉ khoảng 4-5 triệu đồng/tháng, phù hợp để mở salon tóc hay dịch vụ chăm sóc da. Lượng khách ở khu chung cư lại ổn định nên thu nhập của các salon ở đây khá đều đặn. Theo anh Nguyễn Hữu Tuyến, chủ một DN nhỏ có trụ sở tại Khu đô thị Trung Hòa - Nhân Chính, chỉ cần nhân viên tuân thủ nghiêm các quy định về an ninh trật tự, tự lo chỗ để xe thì ban quản lý tòa nhà cũng “giơ cao, đánh khẽ”, không cấm hoạt động. Như vậy, mặc dù lệnh cấm có hiệu lực đã gần 5 tháng song việc sử dụng căn hộ chung cư làm văn phòng, địa điểm kinh doanh vẫn khá... nhộn nhịp.

Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Nguyễn Trần Nam phân tích, tiêu chuẩn thiết kế các tòa nhà chung cư để ở khác so với các trung tâm thương mại hay tòa nhà văn phòng cho thuê, đặc biệt về hệ thống thoát hiểm, điện, nước, thang máy, phòng cháy - chữa cháy. Khi căn hộ được sử dụng làm văn phòng cho thuê, lượng người sử dụng tòa nhà tăng lên, dễ dẫn đến quá tải điện, nước, thang máy... có thể gây chập điện, cháy, nổ.

Kiểm tra, xử lý nghiêm sai phạm

Theo Phó Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nội Nguyễn Tiến Học, Sở đã có thông báo ngừng việc đăng ký đặt trụ sở chính, chi nhánh, văn phòng đại diện, địa điểm kinh doanh tại các căn hộ trong nhà chung cư. Trường hợp DN, hộ kinh doanh đã đăng ký địa điểm kinh doanh tại các căn hộ trong nhà chung cư thì phải thực hiện đăng ký thay đổi trụ sở sang địa điểm khác theo quy định. Các trường hợp vi phạm sẽ được các cơ quan liên quan kiểm tra và xử lý theo quy định.

Tuy nhiên, theo luật sư Nguyễn Vân Nga, Đoàn Luật sư Hà Nội, nếu chỉ quy định hành vi cấm sử dụng nhà chung cư làm địa điểm kinh doanh mà không có quy định về việc xử phạt thì chẳng khác gì lệnh cấm trên... giấy. Cần có những chế tài cụ thể để ban quản trị chung cư và các cơ quan chức năng có thẩm quyền áp dụng, thay vì chỉ nhắc nhở như hiện nay. Ngoài ra, các phòng quản lý đô thị quận, huyện, UBND phường, xã cần phối hợp chặt chẽ với Thanh tra của Sở Kế hoạch và Đầu tư để thực hiện hậu kiểm, nếu vi phạm sẽ xử phạt nghiêm.

Dưới góc nhìn của một thành viên Ban soạn thảo Luật Nhà ở, ông Nguyễn Trần Nam cho rằng, chủ trương ban đầu là chỉ cấm sử dụng chung cư làm trụ sở kinh doanh với mục đích sử dụng như kho chứa hàng độc hại, dễ cháy nổ hay với các DN có quá đông nhân viên… Tuy nhiên, cũng nên có sự linh hoạt khi áp dụng; với những văn phòng đại diện, DN quy mô nhỏ, ít người và tính chất công việc văn phòng thuần túy thì nên tạo điều kiện, để người dân có thể cho thuê căn hộ nếu chưa có nhu cầu sử dụng. Điều này không chỉ bảo đảm quyền sở hữu của người dân mà còn có tác dụng phân tán bớt trụ sở DN, hộ kinh doanh khỏi khu vực nội đô...

Chị Hoàng Thúy Hạnh, chủ DN nhỏ kinh doanh sữa và quần áo trẻ em nhập khẩu tại chung cư Khu đô thị Sài Đồng cũng cho rằng, nhiều người ở chung cư vẫn kinh doanh nhỏ qua facebook và giao hàng tận nơi cho khách. Khách hàng không cần phải đến chung cư để giao dịch và không gây ra bất kỳ ảnh hưởng nào tới cộng đồng cư dân. Chúng tôi mong muốn sẽ có sự linh hoạt hơn về việc sử dụng căn hộ chung cư vào mục đích kinh doanh, để tạo điều kiện cho người dân phát triển kinh tế.