Cải cách thuế chia rẽ nước Mỹ

Tuy nhiên, nỗ lực trên ngay lập tức vấp phải nhiều ý kiến trái chiều, được nhận định sẽ đối mặt với một "cuộc chiến" khó khăn để được Quốc hội Mỹ chấp thuận. Chính sách mới lấy trọng tâm cắt giảm thuế để tạo đà cho chi tiêu, qua đó thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Các cá nhân sẽ phải đóng thuế theo ba mức, về cơ bản sẽ thấp hơn trước đây gồm: 12% (hiện là 15%), 25% và 35% (hiện là 39,6%). Đề xuất trên đã loại bỏ hầu hết các danh mục được khấu trừ thuế, trừ tiền ủng hộ các quỹ từ thiện và tiền trả thế chấp nhà.

Hiện nay công dân Mỹ đang phải chịu thuế 3,8% trên mức tổng thu nhập từ 200.000 USD/năm đối với các mục đầu tư cá nhân, trong khi những người sở hữu bất động sản trị giá hơn 5,49 triệu USD cũng phải đóng thuế. Tuy nhiên, nếu chính sách thuế mới được áp dụng, cả hai quy định này sẽ đều được xóa bỏ. Những thay đổi như vậy đã khiến nhiều người cho rằng chỉ tầng lớp giàu có (thu nhập từ khoảng 300.000 USD/năm) được hưởng lợi lớn, trong khi những gia đình trung lưu (thu nhập khoảng 70.000 USD/năm trở lên) và người thu nhập thấp (chiếm khoảng 35% dân số Mỹ) sẽ chẳng được hưởng lợi gì đáng kể. Theo nhận định của Cố vấn kinh tế Nhà Trắng Gary Cohn, một gia đình Mỹ điển hình với 2 trẻ em có mức thu nhập trung bình 100.000 USD/năm sẽ chỉ giảm được khoảng 1.000 USD tiền thuế mỗi năm từ đề xuất mới.

Với khối doanh nghiệp, mức giảm của chính sách trên có thể đến 20% cho các tập đoàn, 25% cho người tự kinh doanh, đồng thời cho phép khấu trừ chi phí đầu tư mới, ưu đãi cho các ngành cụ thể... Tài sản ở nước ngoài của các công ty thuộc sở hữu của Mỹ sẽ được ưu đãi nếu "hồi hương" và chỉ bị đánh thuế một lần với mức thấp hơn quy định hiện hành. Mặc dù chưa có con số cụ thể trong kế hoạch, tỷ lệ này có thể vào khoảng 10% nếu Tổng thống D.Trump giữ đúng cam kết khi tranh cử. Như thế, các tập đoàn đa quốc gia hàng đầu như Apple, Microsoft, Nike... với doanh thu hàng nghìn tỷ USD từ ngoài lãnh thổ Mỹ sẽ là đối tượng được hưởng lợi lớn nhất.

Những người ủng hộ cho rằng lợi ích quan trọng nằm ở việc giảm thuế cho doanh nghiệp sẽ giải phóng tăng trưởng kinh tế Mỹ. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cảnh báo điều này sẽ dẫn đến việc trốn thuế hàng loạt tại các quốc gia nhận đầu tư từ các doanh nghiệp của những nước giảm thuế.

Bên cạnh đó, cuộc cải tổ thuế này có thể làm ngân sách chính quyền Mỹ thêm thâm hụt. Ước tính, kế hoạch mới có thể sẽ khiến nguồn thu thuế của Chính phủ Mỹ giảm 5,8 nghìn tỷ USD trong một thập kỷ và có mức chi phí ròng 2,2 nghìn tỷ USD trong thời gian đến năm 2027. Đây là một trong những nguyên nhân chính khiến nhiều nghị sĩ trong Quốc hội Mỹ bày tỏ quan ngại. Với kinh tế toàn cầu, điều chỉnh mới không chỉ giúp giá trị đồng USD tăng lên, mà bản thân dự tính chỉ đánh thuế một lần lên doanh thu với mức thấp hơn cũng được cho là sẽ tạo cơ hội để các công ty Mỹ thu hồi các khoản lợi nhuận mà họ đã tích lũy ở nước ngoài, dẫn tới một giai đoạn thu mua USD đáng kể ở nhiều nước.

Trong bối cảnh đang chỉ chiếm 52-48 ghế trong Thượng viện Mỹ, đảng Cộng hòa sẽ cần sự ủng hộ của một số nghị sĩ Dân chủ để thông qua dự luật thuế mới. Tuy nhiên, với quan điểm rằng kế hoạch cải cách thuế làm tăng thâm hụt ngân sách liên bang để mang lại lợi ích cho người giàu thay vì tầng lớp trung lưu, chắc chắn đề xuất của Tổng thống D.Trump sẽ còn gặp nhiều khó khăn trước khi được đưa vào thực tế.