“Cá kình” Quách Hoài Nam

Cả thập kỷ 80 và 90 thế kỷ trước, bơi lội Hà Nội quanh đi quẩn lại cũng chỉ có 3 cái tên quen thuộc: Nguyễn Đăng Bình, Phạm Thị Phú và Quách Hoài Nam. ít tuổi hơn cả nhưng thành tích lại không hề kém, Quách Hoài Nam đã để lại dấu ấn sâu đậm trong làng bơi lội Việt Nam cho dù chưa từng đoạt huy chương SEA Games nào. Bây giờ gặp Nam không dễ. Suốt ngày anh bù đầu vào công việc với vai trò là Giám đốc Công viên nước Hồ Tây. Cũng phải hẹn lên hẹn xuống, tôi và Quách Hoài Nam mới có dịp trò chuyện về một thời VĐV, về công việc hiện tại của anh…

Ở tuổi 37, Quách Hoài Nam bây giờ trông khác khá nhiều so với thời VĐV. Đậm người hơn nhưng vẫn giữ được sự săn chắc của một VĐV chuyên nghiệp. “Cũng đã gần chục năm giã từ sự nghiệp VĐV và không liên quan gì đến thể thao thành tích cao rồi còn gì” - Anh bảo.

- Nếu không sinh ra ở làng Yên Phụ, liệu anh có đến với bơi lội không ?

- Cũng không thể đoán được. Nhưng tôi chỉ biết mình có duyên với bơi lội nên mới được sinh ra ở làng Yên Phụ. Như một lẽ tự nhiên tôi biết bơi. Không biết bơi mới là chuyện lạ.

- Nhưng nếu cứ gắn mình với những ngày bơi lội ở hồ Tây chưa chắc anh đã theo nghề VĐV bơi lội ?

- Cũng có thể các HLV sẽ phát hiện tôi ở ngay hồ Tây như cái lần phát hiện ra chị Phạm Thị Phú chẳng hạn. Nhưng có lẽ, cái số tôi là phải trưởng thành ở trường thể thao thiếu niên 10-10. Năm tôi 10 tuổi, bố mẹ xin cho tôi vào tập bơi tại trường 10-10 cho khỏe và không hoàn toàn định hướng cho tôi theo nghề VĐV. Hồi ấy cứ 5 giờ sáng là tôi đi bộ xuống trường 10-10. Bơi lội có sức hút kỳ lạ nên tôi chẳng thấy ngại ngần hay mỏi mệt mỗi khi phải đi bộ đi tập.

- Hồi mới vào tập các thầy đã hướng anh vào bơi ếch ngay hay phải một thời gian sau mới làm chuyện này ?

- Cũng không hiểu sao các thầy đã cho tôi tập bơi ếch ngay. Có lẽ các thầy nhận thấy tôi có đủ tố chất phù hợp với nội dung này.

Cả sự nghiệp VĐV, Quách Hoài Nam chỉ tham gia các cự ly bơi ếch. Chính bơi ếch đã làm nên một Quách Hoài Nam bất khả chiến bại trên đường đua xanh quốc gia suốt từ năm 1986 đến 1997. Nhiều nhà chuyên môn nhận xét, trời cho Nam năng khiếu bơi lội. Đó là thứ mà không tiền nào mua được, giúp VĐV phát triển nhanh về thành tích. Và cái năng khiếu ấy đã không qua được mắt một HLV Hà Nội tên là Nguyễn Trọng Bản…

- HLV Nguyễn Trọng Bản có ảnh hưởng thế nào đến sự nghiệp VĐV của anh ?

- Ông là người phát hiện và đào tạo tôi từ lúc còn là VĐV năng khiếu đến khi kết thúc sự nghiệp VĐV đỉnh cao. Không gặp ông chưa chắc tôi đã theo nghiệp VĐV.

- Lần đầu anh gặp HLV Nguyễn Trọng Bản là khi nào ?

- Năm ấy tôi 14 tuổi, được trường 10-10 cử tham dự Giải bơi lội thiếu niên nhi đồng thành phố ở CLB bơi lội Tăng Bạt Hổ. Nhìn tôi bơi thầy Bản quyết định nhận tôi vào CLB và chịu trách nhiệm huấn luyện. Đoạn đầu tiên con đường VĐV của tôi bắt đầu như thế và có thể nói là thuận lợi bởi thầy Bản có chuyên môn tốt, đã trang bị cho tôi nền tảng cơ bản về kỹ thuật vững vàng.

- Còn những ai có ảnh hưởng tới quyết định đi theo nghiệp VĐV của anh ?

- Cũng phải nói thêm là ở làng Yên Phụ dòng họ Quách nổi tiếng về bơi lội. Dòng họ tôi có các chú như Quách Tá, Quách Biên- những người nổi tiếng qua các giải bơi vượt sông Hồng và đam mê bơi đến kỳ lạ. Tôi cũng bị ảnh hưởng từ sự đam mê của họ lúc nào không hay nên vui vẻ đi theo nghiệp VĐV mà không nghĩ ngợi gì.

- Có một mốc nào đó khiến anh tin rằng mình có thể theo được thể thao đỉnh cao không ?

- Năm 1984, tại Hội khỏe Phù Đổng lần thứ nhất tôi đoạt 2 HCV. Chính việc này làm tôi tự tin hơn vào bản thân và nghĩ rằng mình có khả năng phát triển nếu thi đấu trong môi trường thể thao đỉnh cao. Lúc ấy, các thầy cũng động viên, gia đình phấn khởi nên tôi mừng lắm cứ thế lao vào luyện tập. Nhiều lần khi tập xong tôi đã nôn thốc nôn tháo vì quá sức. Nhưng tuổi trẻ nhanh hồi phục nên hôm sau lại tập như thường.

- Nhờ vậy mà anh đoạt 2 HCV ngay trong lần đầu tiên tham dự Giải vô địch toàn quốc khi mới 16 tuổi - chuyện hiếm thời ấy. Anh có bất ngờ trước sự kiện ấy không ?

- Trước khi dự giải chưa bao giờ tôi tưởng tượng mình có thể đoạt cả 2 HCV bơi ếch của giải. Vậy mà xuống nước là chẳng nghĩ ngợi gì, cứ cắm đầu cắm cổ mà bơi. Đến khi chạm đích còn không tin vào mắt mình.

- Có phải biệt hiệu “cá kình” dành cho anh xuất hiện từ những ngày ấy ?

- Sau đợt ấy, các nhà chuyên môn, báo chí đánh giá tích cực về thành tích của tôi và hình như biệt hiệu “cá kình” xuất hiện từ thời gian ấy. Nhưng ngay từ thời gian ấy các thấy đã cảnh báo tôi rằng đó chỉ là thành công bước đầu, cứ vểnh mũi lên khi nhận lời khen thì chẳng phát triển được nữa. Vì vậy cái biệt hiệu “cá kình” rồi một số biệt hiệu khác nói về sự nổi lên bất ngờ của tôi mà người khác khen tặng cũng chỉ là biết rồi để đấy, để tôi cố gắng hơn trong tập luyện. Thế thôi!

Nguyễn Vũ (Còn nữa)