Cả cuộc đời đam mê khoa học

Hơn 60 năm nghiên cứu và sáng tạo, ông đã làm chủ nhiệm 6 đề tài cấp Nhà nước và 5 dự án triển khai. Tất cả các đề tài và dự án kể trên đã được nghiệm thu và đưa vào ứng dụng triển khai trong thực tế. Nhiều công trình nghiên cứu của GS đã được ứng dụng tại Hà Nội, trong đó, có một công trình đặc biệt có ý nghĩa lịch sử lâu dài là chế tạo keo kết cấu Epoxy để dán đá hoa cương vào Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh (gồm dòng chữ "Chủ tịch Hồ Chí Minh" ở trước lăng; hình cờ Đảng và cờ Tổ quốc phía trong lăng; khung cửa trước và khung cửa sau lăng… với tổng diện tích vài chục mét vuông, được ghép từ trên 4.000 mảnh đá). Gần 40 năm qua, công trình này vẫn vẹn nguyên chưa một lần phải sửa chữa. Ông cũng đã nghiên cứu ra việc sử dụng compozit để chế tạo dải phân cách và lan can phòng hộ. Ưu điểm của việc sử dụng compozit thay cho bê tông là sản phẩm bền, nhẹ, dễ dàng vận chuyển và quan trọng nhất là hạn chế thương tích nặng nề của các vụ tai nạn giao thông. Hà Nội đã ứng dụng nghiên cứu này ở đường Thanh Niên, Cửa Nam, Đoàn Trần Nghiệp, hành lang an toàn đường Nghi Tàm… Một công trình nữa có ý nghĩa với Thủ đô là GS đã chế tạo ra gối cầu cao su cốt bản thép cho cầu qua sông Kim Ngưu. So với gối cầu thép, gối cầu này bền và êm hơn nên tạo sự êm thuận trong quá trình các phương tiện đi trên cầu. Ngoài ra, còn phải kể đến các công trình có giá trị thực tiễn lâu dài khác như: chế tạo vòm bảo vệ máy bay, chế tạo sơn bảo vệ bồn chứa rượu vang của Công ty Vang Thăng Long...

Trong công tác giảng dạy tại ĐH Bách khoa Hà Nội, GS. Trần Vĩnh Diệu luôn đặt ra 3 tiêu chí theo thứ tự quan trọng để các em say mê và gắn bó được với nghề: kỹ năng làm việc, tinh thần trách nhiệm và trình độ. Hàng trăm sinh viên, học viên và nghiên cứu sinh được ông hướng dẫn làm đồ án tốt nghiệp ĐH, bảo vệ thành công luận án thạc sĩ, tiến sĩ. Ông đã xuất bản 5 cuốn sách chuyên ngành cho ĐH và sau ĐH; đồng thời, luôn sẵn sàng hướng dẫn các đơn vị giải quyết những vướng mắc trong quá trình nghiên cứu.

Với những đóng góp của mình, Giáo sư Trần Vĩnh Diệu đã được Nhà nước trao tặng nhiều danh hiệu, giải thưởng cao quý: Anh hùng lao động thời kỳ đổi mới và danh hiệu Nhà giáo nhân dân; giải Nhất VIFOTEC (1995); giải thưởng Sáng tạo khoa học - công nghệ do Hội Kỹ sư châu Á tặng (1996). Ông là một trong 10 người vừa được Hội đồng Thi đua-Khen thưởng TP Hà Nội lựa chọn để trình UBND TP trao tặng danh hiệu "Công dân Thủ đô ưu tú" năm 2011.