Bước tiến vững chắc trên con đường dài

Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Đảng bộ TP vừa diễn ra đã có những số liệu so sánh: 10 năm trước, Hà Nội chỉ có nút giao thông cầu Chương Dương, nhưng sau 10 năm, giao thông chúng ta phát triển như thế nào? Chúng ta có thêm các công trình giao thông trọng điểm như cầu Vĩnh Tuy, cầu Thanh Trì, đường Vành đai 3, đường Kim Liên - Ô Chợ Dừa, đường Lê Văn Lương kéo dài, đường Láng - Hòa Lạc, đường Lạc Long Quân, đường Văn Cao - Hồ Tây, đường ven Hồ Tây... Năm 2000, TP mới có khu đô thị đầu tiên là Đại Kim- Định Công. Mười năm qua, TP đã xây dựng thêm khoảng 10 triệu mét vuông sàn nhà ở với hàng chục khu đô thị mới hiện đại. Bộ mặt đô thị đẹp lên rất nhiều. Năm 2004 bình quân cấp giấy phép xây dựng dưới 40%, bây giờ bình quân cả thành phố là 90%. Hàng loạt việc khác như hạ ngầm đường dây cáp điện, thông tin tại một số tuyến phố tưởng như khó thực hiện nay cũng đã thành hiện thực. TP đã xây thêm một số công viên như Công viên 1-6, Vườn hoa Hàng Trống, Công viên Hòa Bình...

Lắp ráp máy tính tại Công ty TNHH Máy tính CMS. Ảnh: Trần Trang

Đây chỉ là một trong những góc nhìn về những thành tựu phát triển của Thủ đô Hà Nội trong 10 năm qua, nhưng đã rất phong phú, đa dạng và rất đáng trân trọng. Nó cho thấy tầm vóc của Thủ đô hôm nay với những bước tiến dài về mọi mặt, đã khác xa so với 10 năm trước, càng to lớn hơn so với 20, 30 năm về trước.

Năm 2011, Hà Nội vẫn còn rất nhiều vấn đề xã hội phức tạp mà chúng ta thường hay so sánh là những bài toán hóc búa cần lời giải đáp, như ùn tắc giao thông, quy hoạch lộn xộn, kiến trúc đô thị chưa đẹp, trật tự đô thị chưa tốt, ô nhiễm môi trường… Những vấn đề xã hội bức xúc đó dễ khiến chúng ta phủ nhận những thành tựu về phát triển hạ tầng đô thị Hà Nội. Nhưng nếu bình tâm nhìn nhận, chúng ta mới thấy, những gì đạt được thật sự lớn lao và đáng trân trọng. Những bất cập về vấn đề giao thông đô thị vẫn không thể che lấp những thành tựu...

Trong 10 năm qua, dù phải đối mặt với hàng loạt khó khăn gay gắt như tình hình thế giới phức tạp, khủng hoảng kinh tế châu Á năm 1997 mà dư âm còn mãi đến năm 2000-2001; mới đây là khủng hoảng tài chính, suy thoái kinh tế toàn cầu, đến nay vẫn chưa chấm dứt… Hầu như năm nào thiên tai, dịch bệnh cũng xảy ra, gây hệ quả tiêu cực, tác động xã hội mạnh mẽ, như dịch cúm gia cầm, dịch lợn tai xanh, dịch tiêu chảy cấp… Hà Nội còn đảm đương nhiều nhiệm vụ chính trị - xã hội quan trọng, nặng nề như thực hiện Nghị quyết của Quốc hội về mở rộng địa giới hành chính, bảo đảm hậu cần tổ chức các sự kiện trọng đại của đất nước như Đại lễ kỷ niệm 1000 năm Thăng Long - Hà Nội, Đại hội Đảng các cấp, bầu cử Quốc hội và Hội đồng nhân dân các cấp chung một ngày, các sự kiện tầm quốc tế lớn như APEC, ASEM, SEA Games, Indoor Games... Điểm qua như vậy để thấy rằng, trong khó khăn, thử thách, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Thủ đô vẫn hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ, thể hiện sức mạnh đoàn kết, ý chí quyết tâm Hà Nội luôn xứng đáng với tên gọi, vinh danh của bạn bè quốc tế: Thành phố vì hòa bình.

Tiếp tục tiến lên

Mười năm thực hiện Nghị quyết 15 của Bộ Chính trị, Hà Nội đã đạt tăng trưởng GDP bình quân 10,85%/năm. Các lĩnh vực công nghiệp, dịch vụ, thương mại, nông nghiệp… đều có những thành tựu, bước tiến mới. Nhưng sức cạnh tranh của nền kinh tế vẫn thấp, cùng với hàng loạt những hạn chế khác về năng suất, chất lượng, giá trị sản phẩm… Chỉ riêng việc xác định những sản phẩm chủ lực về công nghiệp của Hà Nội cũng cho thấy việc cần làm còn rất nhiều, vì trong danh sách những sản phẩm chủ lực, chưa thấy có những sản phẩm nổi bật, mang tầm quốc gia, quốc tế.

Kinh tế là vậy, các lĩnh vực khác như xây dựng, đô thị, văn hóa, xã hội… cũng còn rất nhiều vấn đề cần giải quyết mà nói như một vị lãnh đạo TP: "Hằng ngày đi trên đường, chúng ta thấy biết bao nhiêu việc cần phải làm, biết bao nhiêu việc cần giải quyết". Chưa kể những việc cần làm đều là những việc không dễ, nếu không muốn nói là thường phức tạp, khó khăn. Chẳng hạn như xử lý nhà "siêu mỏng, siêu méo", chúng ta cứ tưởng thu hồi mảnh đất 15m2 rất dễ dàng, nhưng làm đúng pháp luật, đúng trình tự thủ tục lại vô cùng phức tạp. Trong khi đó, công cụ để giải quyết những vấn đề như thế lại rất hạn chế. Chẳng hạn như xử lý vi phạm giấy phép xây dựng, một tòa nhà có diện tích sàn hàng trăm mét vuông, nhưng nếu xây cao hơn so với giấy phép 1-2 tầng cũng chỉ bị phạt 50 triệu đồng, tương đương với giá trị thị trường của 1-2m2 chính ngôi nhà đó, thì làm sao ngăn được vi phạm. Một ví dụ khác, 9 tháng đầu năm 2011, Hà Nội có thêm 41.000 ô tô đăng ký mới, nâng tổng số ô tô toàn TP lên trên 400.000 chiếc, chiếm 25% số ô tô cả nước. Nhu cầu tăng nhanh như thế, thì không cơ sở hạ tầng nào kịp "giãn nở" để đáp ứng.

Một trong những bài học cần thiết có thể rút ra sau 10 năm phát triển vừa qua của Hà Nội là không chỉ tập trung xây dựng, phát triển mà còn cần song song giải quyết thật tốt những bất cập hằng ngày. Trong đó, tháo gỡ những vướng mắc về cơ chế có ý nghĩa then chốt. Nhưng vướng mắc về cơ chế không chỉ do các cơ quan TP mà phụ thuộc rất nhiều vào những quyết sách mang tính quốc gia. Hà Nội là Thủ đô, là đô thị đặc biệt không giống với các đô thị và các khu vực khác trong cả nước, nên nhất thiết cần được ứng xử theo một cách đặc biệt. Đây cũng là kinh nghiệm đã được thể nghiệm ở nhiều nước trên thế giới. Điều này cần được chia sẻ rộng rãi trên cả nước để có được sự đồng lòng góp sức xây dựng Thủ đô.

Thủ đô Hà Nội đã kiến nghị Bộ Chính trị (khóa XI) ban hành một nghị quyết riêng về phát triển Thủ đô, trên cơ sở những thành công của Nghị quyết 15. Kiến nghị này thể hiện quyết tâm, cũng như sự tự tin của Đảng bộ, chính quyền TP Hà Nội thực hiện thành công những tư tưởng chỉ đạo lớn của Bộ Chính trị để đưa Thủ đô của chúng ta phát triển lên tầm cao mới.

Hôm nay 10-10 là ngày kỷ niệm 57 năm Giải phóng Thủ đô (1954-2011). Năm 2011 và năm 1954 dù cách xa đến thế, nhưng chúng ta vẫn nhận thấy một tinh thần chung giữa lòng Hà Nội. Đó là tinh thần quật khởi, sức mạnh đoàn kết của người Hà Nội vẫn vô cùng mạnh mẽ, là ngọn nguồn của những thắng lợi, mang đến những thành tựu cho hôm nay và mai sau.