Biến chủng Omicron của SARS-CoV-2: Mối đe dọa mới đối với nhân loại

Nam Phi - quốc gia đầu tiên phát hiện chủng B.1.1.529, hiện ghi nhận 2.500 ca nhiễm mới mỗi ngày, tăng mạnh so với mức trung bình 580 ca/ngày một tuần trước đó. Các xét nghiệm cho thấy, phần lớn những ca bệnh này đều do biến chủng mới Omicron gây ra. Giám đốc Trung tâm Đổi mới và Ứng phó dịch tễ Nam Phi Tulio de Oliveira cho biết, protein gai giúp vi rút “mở khóa” xâm nhập vào các tế bào của cơ thể con người và chủng B.1.1.529 có tới 32 đột biến nhóm này. Biến chủng mới cũng có 10 đột biến ở vùng liên kết thụ thể, đó là phần vi rút tiếp xúc đầu tiên với tế bào người. So với biến chủng Delta chỉ có 2 đột biến, vi rút này nguy hiểm hơn nhiều bởi tốc độ lây lan nhanh khủng khiếp.

Giáo sư Christina Pagel, Giám đốc đơn vị nghiên cứu lâm sàng tại Đại học Hoàng gia London (Anh) nhận định, biến chủng B.1.1.529 là “sát thủ giấu mặt” có khả năng né tránh hệ miễn dịch trên người. Trước những quan ngại của giới khoa học, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã tổ chức họp khẩn, quyết định đưa B.1.1.529 vào nhóm “biến chủng đáng quan ngại” (VOC), đồng thời đặt lại tên là Omicron.

Kể từ ca bệnh đầu tiên tại tỉnh Gauteng (Nam Phi), tới sáng 28-11, biến chủng mới đã lây lan nhanh chóng và được ghi nhận tại Anh, Italia, Hà Lan, Hồng Kông (Trung Quốc). Thực tế này khiến nhiều quốc gia phải tạm ngừng các hoạt động vận tải hàng không đến và đi từ Nam Phi, Nam châu Phi. Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen kêu gọi tạm ngừng vận tải hàng không giữa Liên minh châu Âu (EU) và các nước có ca nhiễm Omicron trong lúc chờ đánh giá nguy cơ của biến chủng này.

Từ 4h sáng 28-11, Anh bổ sung Malawi, Mozambique, Zambia và Angola vào “danh sách đỏ”, đồng nghĩa các chuyến bay đến và đi từ 4 quốc gia này bị tạm dừng. Người nhập cảnh đến từ các quốc gia này phải làm xét nghiệm PCR và cách ly ít nhất 10 ngày. Mỹ, Canada cũng đã ban hành hạn chế đi lại với nhiều nước châu Phi. Động thái tương tự cũng được nhiều nước ở châu Âu và châu Á triển khai, đồng thời áp đặt trở lại các biện pháp giãn cách xã hội. Người đứng đầu Hiệp hội Nghiên cứu cấu trúc gen của Vương quốc Anh Sharon Peacock cho biết, các nỗ lực “câu giờ” và cắt đứt chuỗi lây nhiễm của biến chủng Omicron lúc này là hết sức cần thiết.

Nhằm nỗ lực ngăn chặn Omicron, các hãng dược phẩm hàng đầu thế giới cũng đang khẩn trương đánh giá hiệu quả của các loại vắc xin phòng Covid-19 hiện có đối với biến chủng mới này. Hiện nay, AstraZeneca đang tiến hành các nghiên cứu tại Botswana và Eswatini nhằm thu thập đầy đủ các dữ liệu về hiệu quả của vắc xin đối với biến chủng Omicron; song song thử nghiệm kháng thể đơn dòng AZD7442 với hy vọng loại thuốc này sẽ duy trì được hiệu quả trong việc chống lại biến chủng mới. Về phần mình, Hãng dược Pfizer và đối tác BioNTech đang nghiên cứu, tính đến khả năng “né” vắc xin của biến chủng Omicron. Trong trường hợp biến chủng mới có thể lẩn tránh “lá chắn” miễn dịch do vắc xin hiện nay tạo ra, Hãng dược Pfizer và đối tác BioNTech cam kết sẽ có điều chỉnh phù hợp trong thời gian 6 tuần. Trong khi đó, Moderna cũng nỗ lực cải thiện liều vắc xin tăng cường tập trung vào xử lý ngăn chặn Omicron.

Trong bối cảnh biến chủng Omicron đang tạo ra mối đe dọa mới, WHO nhấn mạnh, việc bảo đảm tiêm đủ vắc xin giờ đây là rất quan trọng. Tổ chức này kêu gọi mọi người dân hãy coi vắc xin là biện pháp tự bảo vệ bản thân tốt nhất trước sự xuất hiện của các biến chủng mới, trong đó có Omicron.

Hãy cài đặt Ứng dụng phòng, chống dịch Covid-19 Quốc gia (PC-Covid) để khai báo y tế, bảo vệ mình và bảo vệ mọi người:

Bước 1: Truy cập vào trang https://pccovid.gov.vn/ hoặc tải trực tiếp từ App Store hay CH Play.

Bước 2: Sau khi tải về ứng dụng sẽ yêu cầu nhập số điện thoại để nhận mã OTP kích hoạt. Nếu chưa mở Bluetooth, hãy kéo thanh thông báo trạng thái và bật Bluetooth; hoặc vào Cài đặt, chọn Bluetooth và bật lên.

Bước 3: Sau khi cài đặt xong, bấm Quét xung quanh. Nếu có người ở gần bạn dưới 2 mét đã sử dụng PC-Covid, ứng dụng sẽ tự động nhận diện những người dùng này và xếp vào danh sách đã tiếp xúc. Khai báo y tế khi có các dấu hiệu như ho, sốt, mất vị giác… hoặc có liên quan, tiếp xúc người nghi nhiễm Covid-19. Luôn luôn quét mã QR nơi bạn đến.