Bia hơi Hà Nội mùa hè: Lập lờ thật... giả!

(HNM) - Vào ngày hè nóng nực, các quán bia hơi ở Hà Nội chật cứng, đến mức nhân viên phục vụ phải len lỏi trong đám thực khách. Không có một cơ quan, đơn vị nào đưa ra được số lượng bia hơi tiêu thụ một ngày ở Hà Nội vì ngoài sản phẩm của các cơ sở sản xuất tên tuổi còn có hàng trăm cơ sở sản xuất thủ công ùn ùn chuyển bia vào thành phố.

Ước tính, mỗi ngày lượng bia tiêu thụ ở Hà Nội tới vài triệu lít. Bây giờ, không chỉ người tuổi "tam thập" trở lên uống bia hơi mà những người trẻ tuổi cũng tham gia vào đội quân này, rồi không chỉ đám mày râu mà nhiều chị em cũng góp vui khiến số lượng người uống bia hơi tăng lên nhanh chóng. Mùa hè, khí hậu nóng bức mà làm vài cốc mát lạnh thì không còn gì thú hơn với cánh đàn ông. Thế nhưng...

Tiền thật, nhưng bia thì chưa chắc...

Nếu cứ nhìnbiển quảng cáo trước các quán thì cái tên xuất hiện nhiều nhất là bia hơi Hà Nội, rồi đến Halida. Thế còn hàng nghìn quán ở trong ngõ sâu, đầu ngách và các vùng quê thơ mộng, họ bán bia gì? Đó là bia không có tên và người ta gọi các loại bia này là bia... cỏ. Gọi là bia cỏ thì cũng đủ biết phẩm cấp của nó, tuy nhiên, người lao động lấy đâu ra tiền để uống bia có giá cao hơn. Bia cỏ được sản xuất ở đâu thì chỉ có người bán bia biết còn người uống cũng không quan tâm. Theo người am hiểu tông tích của nghề nấu bia thì làm bia ngon mới khó còn làm bia cho có vị cay cay và nồng nồng thì... dễ ợt. Còn nhớ năm 2004, khi Quốc hội thảo luận về dự án Luật Thương mại sửa đổi, một đại biểu đã phát biểu rằng, mỗi năm Nhà nước thất thoát gần 200 tỷ đồng tiền thuế vì các cơ sở bia thủ công trốn lậu thuế. Bây giờ, vẫn không ít cơ sở nấu bia thủ công vẫn nhập lậunguyên liệu, vì thế giá một lít bia cỏ xuất xưởng khá rẻ. Song giá bán lại không rẻ chút nào, có nơi 4.000 đồng/cốc, có nơi 5.000đồng/cốc 330ml. Với các quán hoành tráng ghi rõ bán bia hơi do Nhà máy Bia Hà Nội sản xuất cũng không có gì bảo đảm nguyên chất 100%. Cách đây không lâu, một phóng viên VTV đãtheo những người đi giao bia để quay được cảnh họ trộn bia ở đâu và trộnthế nào. Có lẽ họ nắm bắt được quy luật: uống 1 cốc phân biệt được nhưng uống đến khi tê lưỡi thì bia nào cũng giống nhau cả. Mặt khác, các quán cho bia vào hầm đá, uống lạnh buốt lại càng khó phân biệt bia đó có phải do Nhà máy Bia Hà Nội sản xuất không. Thế nhưng giá thì chắc chắn là thật, tùy theo quán, mà 1 cốc có giá 6.000-8.000 đồng. Quán bia nằm ngay sát bể bơi của Câu lạc bộ Quân đội là quán bia độc đáo nhất Hà Nội. Nó độc đáo bởi người ta bán bằng bình nhựa đựng nước, khách hàng tự tìm cốc. Nhân viên không vồn vã, cũng chẳng vội vàng, vì thế cho nên dân uống bia gọi là quán bao cấp. Nếu những ai tự cho mình là thượng đế thì không thể uống được ở quán này. Thế nhưng quán này lúc nào cũng đông, lý do thật đơn giản: bia ở đây 100% là của Nhà máy Bia Hà Nội. Nó không bị pha trộn với bất cứ loại bia nào nên những ai ra đây đều là dân thưởng thức bia đích thực... Trước tình trạng bia bị pha trộn và uống xong nhức đầu, một số người nghiện thứ uống có độ cồn nhẹ này đã không uống bia hơi, họ uống bia chai, đắt hơn một chút nhưng theo họ còn được uống bia thật. Michel là phóng viên ảnh tự do người Mỹ, anh hành nghề chủ yếu ở Thái Lan, Cam-pu-chia, thi thoảng có qua Việt Nam và lần nào dừng chân ở Hà Nội, anh cũng mò vào quán làm vài cốc. Nhưng bây giờ thì Michel chỉ uống bia chai hoặc bia lon vì anh cảm thấy cũng vẫn quán đó nhưng bia không còn ngon như trước nữa.

Đến vệ sinh...

Nếu ai từng đến một cơ sở nấu bia thủ công ở một số tỉnh quanh Hà Nội và các lò nấu ở ngoại thành chắc sẽ không dám uống bởi trông nó nhem nhuốc, bẩn thỉu. Các bom đựng bia trống rỗng lấy về từ các quán nhưng người ta chỉ vệ sinh qua loa rồi chiết bia vào, rồi sau đó chuyển lên xe tải nhẹ hay xe máy để tỏa đi các hang cùng, ngõ hẻm. Theo số liệu của Cục Vệ sinh an toàn thực phẩm, năm 2002 có tới 70% các cơ sở sản xuất bia hơi không bảo đảm vệ sinh, 35% các loại bia bán trên thị trường đều có vi sinh vật tồn tại trong bia. Năm 2005, qua kiểm tra tình trạng nói trên cũng không được cải thiện. Còn năm 2009, thì không biết thế nào bởi cơ quan chức năng chưa công bố số liệu. Theo thói quen, gần trưa là khách bắt đầu kéo đến các quán tùy theo sở thích. Và nói chung, quán nào cũng kín khách. Người thì quần chùng áo dài, kẻ thì cởi trần khoe mình ít thịt nạc. Ầm ĩ. Những bộ mặt phừng phừng như Phong Lai trong "Lục Vân Tiên" của cụ Đồ Chiểu. Không chỉ tháng hè mà cả mùa đông giá lạnh, dân nghiện bia cũng không bỏ trận địa. Độ cồn trong bia không cao như rượu nhưng uống nhiều cũng say mềm. Ở những nước tiêu thụ nhiều bia, các quán thường có chỗ nằm cho người say vì để họ về nhà trong lúc không tỉnh táo là vô cùng nguy hiểm, còn ở Hà Nội, say thì ông ra ngoài đường, chúng tôi chỉ bán bia, còn say là chuyện của người uống...

Bác sĩ Keneth Mukamal của Đại học Harvard đã tiến hành nghiên cứu về bia trong 12 thángtrên 38.000 nam giới ở Mỹ, ông đã rút ra kết luận: uống bia thường xuyên sẽ giảm đau tim 8% đối với những người uống 3 ngày/tuần và giảm 16% với người uống 1-2 ngày/tuần. Cũng theo Keneth, uống bia sẽ làm lượng colesterol cao và lượng Fibrinogen (1 loại protein làm đông máu) thấp nhất. Đó là 2 yếu tố ngăn ngừa bệnh động mạch vành, ngăn ngừa hiện tượng tự đông máu, giảm nguy cơ huyết khối. Cũng theo Keneth, 1 lon bia thêm được 9% nhu cầu về vitamin B6, PP và một chút kiềm lân giúp cho điều hòa chuyển hóa; 1 lon bia cung cấp 150 calo. Tuy nhiên, các nghiên cứu của bác sĩ Keneth Mukamal đều dựa trên các mẫu bia bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm cũng như chất lượng bia, trong đó có cả độ cồn. Các lò bia nổi tiếng ở Đức, Hà Lan, Séc... cũng nấu thủ công. Song họtuân thủ nghiêm ngặt về vệ sinh nên bia của họ chẳng khác gì bia nấu theo phương pháp công nghiệp.

Hà Nội là thành phố duy nhất trong vùng có nhiều người uống bia hơi. Không mong đạt được tầm văn hóa bia hơi nhưng quả thật là bia hơi Hà Nội còn nhiều điểm chưa ổn.

Đỗ Ngọc Bính