Bí ẩn về loài “động vật vũ trụ”

(HNM) - Người, vượn và chó đều có thể sống được trong vũ trụ mà không cần bất cứ phương tiện bảo hiểm nào. Tuy nhiên, chỉ sau vài phút, không khí ở trong phổi của những loại động vật này bắt đầu nở ra, thể khí trong máu bắt đầu biến thành bong bóng, nước bọt ở miệng cũng bắt đầu sôi lên và cái chết ập đến trong tích tắc.

Nhằm tìm hiểu khả năng tồn tại của động vật trong môi trường chân không và bức xạ mặt trời lớn, hàng chục năm nay, các nhà khoa học đã cất công tìm kiếm và gần đây đã phát hiện một loài động vật không xương sống đáp ứng được những điều kiện trên. Đó chính là gấu nước.

Gọi là gấu vì bề ngoài khi phóng đại trông giống loài gấu, kỳ thực, loại động vật này quá nhỏ so với những chú gấu thực thụ. Bởi một con gấu nước khi trưởng thành cũng chỉ dài khoảng 1,5cm (gấp 3 lần lúc mới sinh ra). Loài vật tí xíu, thường sống trong rong rêu, địa y, đất, đỉnh núi và cả ở độ sâu khoảng 4.000m dưới đáy biển này là bà con của họ chân đốt, có 8 chân mũm mĩm và cái đầu luôn lúi húi cúi xuống như thể đang tìm kiếm cái gì. Tuy nhiên, gấu nước được biết đến không phải vì ngoại hình "không giống ai" mà chính là khả năng chịu đựng phi thường của chúng. Gấu nước vẫn sống ngay cả khi bị đun sôi, sấy khô hay đóng băng. Đặc biệt, chúng vẫn duy trì được các cấu trúc tế bào trong tình trạng khô kiệt nhiều năm liền cho đến khi có nước thì thức tỉnh, hồi sinh trở lại như thể chẳng có gì xảy ra.

Tháng 9-2007, nhà sinh thái học In-ghe-ma Giôn-sơn thuộc Trường Đại học Crít-ti-an-xtát của Thụy Điển đã chủ trì một cuộc thí nghiệm với sự tài trợ của Cơ quan Hàng không vũ trụ châu Âu. Khoảng 3.000 con gấu nước và noãn của nó được đặt vào khoang thí nghiệm vũ trụ không người lái Phô-tông - 3, phóng lên quỹ đạo cách trái đất 258km. Trong chuyến du hành vũ trụ kéo dài 10 ngày này, những con gấu nước trên hoàn toàn không có một phương tiện bảo vệ nào. Kết quả, chúng vẫn sống khỏe mạnh trong vũ trụ, không có sự khác biệt nhiều so với khi ở trái đất. Tuy nhiên, đối với những con gấu nước chịu cả hai tác động là môi trường chân không và bức xạ mặt trời lớn thì tỉ lệ sống sót sau khi quay trở lại môi trường nước là rất thấp (chỉ khoảng 10%). Nhưng dẫu sao, đây cũng là lần đầu tiên các nhà khoa học phát hiện được một loài động vật tồn tại được cả trong môi trường chân không lẫn sự khắc nghiệt của bức xạ mặt trời trong vũ trụ (lớn gấp 1.000 lần so với ở trái đất). Trong một thí nghiệm trước đó, người ta thấy gấu nước vẫn sống trong môi trường áp suất lớn hơn 6.000 lần so với áp suất khí quyển và tỏ ra vững vàng trước tia X-quang và nhiệt độ được cho là lạnh nhất: âm 273,15 độ C.

Gấu nước không chỉ giúp các nhà khoa học trả lời câu hỏi có hay không một loài vật trên trái đất có thể tồn tại lâu dài trong vũ trụ, mà còn đem đến niềm hy vọng mới cho việc nghiên cứu việc điều trị ung thư. Theo Giáo sư In-ghe-ma Giôn-sơn, hạn chế của liệu pháp xạ trị ung thư ngày nay là các tế bào lành cũng bị tổn hại trước ảnh hưởng của tia phóng xạ. Nếu tìm ra những phân tử đặc trưng tham gia vào quá trình phục hồi ADN ở các loài động vật đa bào như gấu nước thì chúng ta có thể khắc phục được hạn chế của liệu pháp xạ trị.

Minh Thànhtổng hợp