Bầu cử Australia bước vào giai đoạn nước rút:Cạnh tranh ngày càng quyết liệt

Khi ngày bỏ phiếu chính thức (3-5) đến gần, các ứng viên đang đẩy mạnh chiến dịch vận động nhằm tranh thủ sự ủng hộ của cử tri trong bối cảnh kinh tế, biến đổi khí hậu và an ninh quốc gia là những vấn đề nóng.

Kết quả thăm dò dư luận công bố ngày 8-4 cho thấy, sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump nâng mức thuế quan đối với hàng loạt quốc gia, trong đó tỷ lệ thuế áp cho Australia là 10%, số điểm ủng hộ APL của Thủ tướng Anthony Albanese đã tăng lên. Theo Công ty nghiên cứu Roy Morgan, số phiếu bầu của APL đã tăng 0,5% lên 53,5%, trong khi Liên minh Tự do và Quốc gia giảm 0,5% xuống còn 46,5%.

Một số nhà bình luận chính trị cho rằng, uy tín của APL cầm quyền được củng cố nhờ những phản ứng trước các chính sách mới của Mỹ. Trong bối cảnh phải đối mặt với nhiều thách thức, từ cuộc khủng hoảng nhà ở đến kiềm chế lạm phát của Ngân hàng Trung ương Australia (RBA), Bộ trưởng Tài chính Jim Chalmers đã đưa ra một kế hoạch ngân sách được thiết kế để đối phó với những nguy cơ có khả năng xảy ra do ảnh hưởng từ xung đột ở Trung Đông và châu Âu đến những bất ổn chính trị và chia rẽ trên thế giới, đồng thời tăng cường khả năng chống chịu của Australia trước các cú sốc bên ngoài. Ngân sách mới cũng bao gồm gói hỗ trợ chi phí sinh hoạt, gia hạn chương trình trợ cấp hóa đơn tiền điện thêm 6 tháng, với chi phí 1,8 tỷ đô la Australia (tương đương 1,1 tỷ USD).

Nhờ bước đi đúng hướng, nền kinh tế xứ sở Chuột túi đang có bước chuyển tích cực, tăng trưởng phục hồi vững chắc với sự dẫn đầu của khu vực tư nhân. Canberra đã giảm được nợ công và RBA bắt đầu cắt giảm lãi suất lần đầu tiên sau 4 năm vào tháng 2-2025. Australia cũng thành công trong việc giảm lạm phát, tăng tiền lương thực tế và cải thiện thu nhập của người dân. Tỷ lệ thất nghiệp ở mức rất thấp so với lịch sử.

Trong khi đó, Liên minh Tự do và Quốc gia mất điểm khi lãnh đạo Peter Dutton nói rằng, “nơi cư trú” chính của ông với tư cách là Thủ tướng sẽ là Kirribilli House ở Sydney. Sự thay đổi thái độ khi chấm dứt chế độ làm việc tại nhà cho các công chức đã khiến hình ảnh của ông bị ảnh hưởng bởi nhiều cử tri cho rằng, ứng cử viên của liên minh này không chắc chắn về lập trường chính sách.

Tuy nhiên, tỷ lệ bám đuổi giữa APL với Liên minh Tự do và Quốc gia vẫn đang ở khoảng cách gần, có thể sẽ đảo ngược. Bên cạnh đó, các đảng nhỏ như Đảng Xanh và các ứng viên độc lập cũng đang thu hút sự chú ý nhờ lập trường cứng rắn về môi trường và minh bạch trong chính trị. Điều này có thể làm thay đổi cục diện, khiến số phiếu ủng hộ 2 đảng lớn hàng đầu bị giảm bớt, đặc biệt tại các bang có tỷ lệ cạnh tranh cao như Queensland và New South Wales.

Để thành lập chính phủ độc lập, một trong hai chính đảng lớn phải giành được ít nhất 76 trong tổng số 150 ghế tại Hạ viện. Hiến pháp Australia quy định, các khu vực bầu cử sẽ được phân bổ giữa 6 bang gồm New South Wales, Victoria, Queensland, Tây Australia, Nam Australia và Tasmania theo tỷ lệ dân số, với điều kiện mỗi bang phải có ít nhất 5 nghị sĩ tại Hạ viện. Lãnh thổ Vùng thủ đô có 3 nghị sĩ và lãnh thổ Bắc Australia có 2 nghị sĩ. Một ứng cử viên được coi là thắng cử tại khu vực nếu giành được hơn 50% số phiếu. Nếu một đảng giành được đa số quá bán, lãnh đạo đảng đó sẽ đến gặp Toàn quyền Mostyn để được chính thức bổ nhiệm làm Thủ tướng.

Nếu không đảng nào giành được đa số tuyệt đối trong tổng số 150 ghế tại Hạ viện, tình huống được gọi là “quốc hội treo”, đảng giành được nhiều phiếu bầu nhất sẽ phải đàm phán với các đảng nhỏ và nghị sĩ độc lập để thành lập chính phủ liên hiệp. Theo cục diện hiện nay, khả năng hình thành chính phủ thiểu số hoặc liên minh là rất cao do cử tri Australia ngày càng quan tâm đến tính đa dạng trong Quốc hội, với kỳ vọng về một chính phủ lắng nghe tiếng nói của nhiều nhóm cộng đồng.

Ngoài 150 ghế tại Hạ viện, cuộc bầu cử lần này sẽ chọn ra 40/76 ghế tại Thượng viện. Thành phần Thượng viện không ảnh hưởng trực tiếp đến việc đảng nào thành lập chính phủ và thường có tính phân mảnh cao hơn Hạ viện.

Chỉ còn vài tuần nữa là đến ngày bầu cử, sự cạnh tranh sẽ càng trở nên quyết liệt hơn. Kết quả cuối cùng không chỉ định hướng tương lai của Australia mà còn ảnh hưởng đến vị thế của quốc gia này trên trường quốc tế.