Bát nháo thị trường trái cây nhập ngoại

Được coi là một trong những vựa trái cây lớn ở Đông Nam Á, nhiều loại trái cây Việt nam đã được xuất khẩu ra nước ngoài. Tuy nhiên hiện nay, chúng ta lại đang nhập ồ ạt trái cây ngoại để tiêu dùng, trong đó có cả những loại mà chúng ta vẫn nỗ lực trồng và xuất khẩu với trữ lượng lớn, như dưa hấu, xoài, thanh long...

Cùng với đó, các cửa hàng, quầy bán hoa quả tươi nhập khẩu mọc lên ngày càng nhiều với giá bán “cắt cổ” các loại trái cây được quảng cáo nhập ngoại như: táo Mỹ, nho Mỹ, lê Australia, dâu tây Pháp...

Nếu như vài năm về trước, các loại trái cây nhập ngoại như vậy chỉ dám bày trong siêu thị (với giá rất đắt) thì giờ đây, ở bất cứ địa điểm nào, từ vỉa hè tới góc chợ cũng gặp những loại trái cây "đặc sản" dán mác phương Tây đàng hoàng, được chủ quầy ra sức chào mời, với cam đoan 100% hàng ngoại nhập khẩu, đảm bảo chất lượng.

Hoa quả mang mác ngoại xuấn hiện tràn lan với giá đắt "cắt cổ". (Ảnh: A.T)

Tại các chợ ở Hà Nội, nơi là đầu mối các loại trái cây dồn về như chợ Long Biên, chợ Đồng Xuân (Hà Nội), chợ Thổ Tang (Vĩnh Phúc)… mỗi đêm vẫn đón nhận hàng trăm lượt xe tải chở trái cây nhập khẩu từ Trung Quốc qua ba ngả cửa khẩu chính là Lào Cai, Tân Thanh (Lạng Sơn) và Móng Cái (Quảng Ninh) đổ về cung cấp cho TP Hà Nội và đổ vào miền Trung và miền Nam để tiêu thụ.
Tuy nhiên, tại nhiều chợ đầu mối và các cửa hàng cũng như các sạp hoa quả nhỏ lẻ trên đại bàn TP Hà Nội, hoa quả Trung Quốc “mất dạng”, tìm mỏi mắt không thấy trong khi trái cây ngoại với các xuất xứ được giới thiệu dễ làm người tiêu dùng bị "mê hoặc" như Mỹ, Australia, Chile, New Zealand… thì tràn ngập.

Đánh vào tâm lý sính hàng ngoại, các tư thương đã vô tư sử dụng tem nhập khẩu, tem mác ngoại để dán lên vỏ trái cây Trung Quốc, rồi bán với giá "trên trời" nhằm móc túi người tiêu dùng. Chẳng hạn táo Mỹ giá 120.000 đồng/kg, nho đen (đỏ) Australia không hạt 200.000 đồng/kg, cam vàng Mỹ 110.000 đồng/kg, lê Australia 250.000 đồng/kg…

Chị Nguyễn Thị Liên vừa chọn mua hoa quả tại cửa hàng chuyên hoa quả nhập ngoại trên phố Sơn Tây - Hà Nội chia sẻ: “Hoa quả tại đây đắt gấp nhiều lần hoa quả nội nên chắc sẽ đảm bảo an toàn. Thực ra, thấy cửa hàng có dán nhãn mác hoa quả nhập khẩu nên mua thôi chứ cũng không nắm được quy trình nhập thế nào”.

Theo ông Phan Huy Thông, Phó cục trưởng Cục Trồng trọt (Bộ NN-PTNT), thực tế vẫn có một lượng trái cây được nhập khẩu từ phương Tây, nhưng không đáng kể. Tình trạng trái cây gắn nhãn mác giả nhập ngoại hiện nay bán nhan nhản trên thị trường càng làm cho người tiêu dùng lo ngại vì không thể phân biệt được thật, giả.

Hơn thế, chỉ vì tâm lý sính ngoại, tin tưởng rằng loại trái cây được nhập khẩu từ phương Tây có một quy trình sản xuất sạch, không sử dụng các loại dư lượng, hóa chất độc hại, có cả hệ thống kiểm soát tiêu chuẩn chất lượng chặt chẽ… đảm bảo an toàn cho sức khỏe, nên ngày càng nhiều người tiêu dùng đổ xô mua trái cây ngoại, nhưng vô tình bị móc túi bởi mua nhầm trái cây Trung Quốc.

Hoa quả nội bị nhiều người tiêu dùng nghi ngờ về chất lượng an toàn thực phẩm.

Về việc quản lí nguồn gốc các loại trái cây nhập khẩu hiện nay, ông Nguyễn Việt Hùng, Phó chi cục trưởng Chi cục Quản lí thị trường Hà Nội thừa nhận: Mặc dù việc chống hàng giả là trách nhiệm của QLTT, nhưng muốn phát hiện có đúng trái cây Trung Quốc dán nhãn mác ngoại hay không thì phải kiểm tra giấy tờ, chứng nhận, thậm chí truy xuất nguồn gốc.

Tuy nhiên vấn đề hiện nay là chúng ta vẫn chưa thực hiện được việc bắt buộc phải có chứng nhận nguồn gốc đối với hoa quả nhập khẩu, mặc dù đã có quy định, nên không phải lúc nào cũng kiểm soát được. Trong khi chỉ nhìn mắt thường thì không thể biết đâu là táo Mỹ, New Zealand, nho Trung Quốc. Vì thế, người mua cần phải để ý kỹ để tránh bị “qua mặt”.

Bộ NN-PTNT vừa ban hành quy định sẽ thực hiện việc kiểm tra an toàn thực phẩm đối với các loại hàng hóa nhập khẩu có nguồn gốc thực vật từ ngày 1/7/2011. Theo đó, Hàng hóa có nguồn gốc thực vật nhập khẩu phải kiểm tra ATTP bao gồm: Quả thuộc chi cam quýt, quả nho, các loại dưa, quả táo, lê và quả mộc qua, quả anh đào, khoai tây, cà chua, bắp cải, hoa lơ, cải xoăn, lúa mạch đen, lúa đại mạch, yến mạch...