Bất cập của chính sách tạm nhập - tái xuất

TNTX, theo Quyết định số 1311/1998/QĐ-BTM ngày 31-10-1998 của Bộ Thương mại (nay là Bộ Công thương), là việc thương nhân Việt Nam mua hàng của một nước để bán cho một nước khác, có làm thủ tục nhập khẩu hàng hóa vào Việt Nam và làm thủ tục xuất khẩu chính hàng hóa đó ra khỏi Việt Nam. Hàng hóa xuất nhập khẩu khi vận chuyển theo phương thức TNTX chỉ được thực hiện tại các cửa khẩu, cảng biển quốc tế và các khu kinh tế cửa khẩu.

Thế nhưng, lợi dụng hình thức TNTX, nhiều doanh nghiệp, cá nhân đã nhập về và tiêu thụ tại thị trường nội địa các loại hàng lậu, hàng kém chất lượng, thậm chí cả những mặt hàng có nguy hại đến sức khỏe con người và môi trường sống như phế thải công nghiệp, thực phẩm "bẩn"... Qua tổng kiểm tra hàng hóa tồn đọng tại các cảng biển năm 2011, cơ quan hải quan đã phát hiện, tạm giữ hàng trăm container hàng TNTX là hàng cấm, hàng không khai báo trong hồ sơ, là hàng thực phẩm như chân gà, thịt đông lạnh, nội tạng động vật... không rõ nguồn gốc xuất xứ, đều đang phân hủy, bốc mùi và không đạt yêu cầu về an toàn vệ sinh thực phẩm. Mới đây nhất, đầu tháng 11-2011, tại cảng Hải Phòng, cơ quan thú y phát hiện 108 tấn chân gà đông lạnh do Công ty TNHH Chế biến thủy sản xuất khẩu Quảng Ninh nhập từ Ấn Độ về để gia công xuất khẩu sang Trung Quốc, hay như cơ quan chức năng tại TP Hồ Chí Minh phát hiện trong kho của một DN có gần 15 tấn chân bò đông lạnh là hàng TNTX. Còn tại các chợ dân sinh ở Hà Nội, cơ man là lòng mề tim gan gà, lợn đông lạnh không rõ xuất xứ... nếu không là nhập lậu thì cũng từ hàng TNTX "tuồn" ra. Tất cả những thứ hàng này đều không bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm và thật khủng khiếp nếu chúng được đưa ra tiêu thụ ngoài thị trường, "lên" bàn ăn của người tiêu dùng.

Được biết, mới đây, Bộ Công thương đã đưa ra đề xuất trình Chính phủ xóa bỏ hẳn hình thức TNTX vì thu không được bao nhiêu song tác hại lại vô cùng lớn. Đây là biện pháp được người tiêu dùng rất hoan nghênh bởi nếu khi thực thi nghiêm túc sẽ bịt được một cửa quan trọng đưa thực phẩm "bẩn" vào tiêu thụ tại thị trường nội địa, trực tiếp đầu độc người tiêu dùng.