Bài đầu: Nỗi lo bệnh chồng… bệnh

Ngay giữa lòng Thủ đô, con ngõ 121 Lê Thanh Nghị (quận Hai Bà Trưng) 21 năm nay vẫn được gọi bằng cái tên quen thuộc “xóm chạy thận”. Xóm trọ có khoảng 50 phòng trọ ẩm thấp, gắn bó với số phận của hơn 130 bệnh nhân đang từng ngày, từng giờ chống chọi với căn bệnh suy thận nguy hiểm. Tại thời điểm quận Hai Bà Trưng "lọt vào top các điểm nóng" về dịch sốt xuất huyết, những người bệnh này lại gánh thêm nỗi lo bệnh chồng… bệnh.

Mắc màn cả ngày lẫn đêm

Chiều 11-8, giữa cái nắng oi bức, ngột ngạt, chúng tôi tìm đến “xóm chạy thận”. Xóm trọ là những căn phòng xập xệ, ẩm thấp, nóng nực nằm san sát nhau và rộng chưa tới 10m2. Vì phòng ở quá chật hẹp, hành lang rêu mốc được tận dụng triệt để làm lối đi và nơi sinh hoạt. Đủ thứ, từ xe cộ, quần áo đến bếp, nồi xoong, chậu, giá đựng bát… để khắp nơi.

Chúng tôi được những cư dân trong xóm chào đón với thái độ thân thiện, cởi mở. Chị Lê Thị Ninh (44 tuổi, ở huyện Thạch Thất) dáng người gầy gò, khắc khổ, mời chúng tôi vào phòng và không ngần ngại chia sẻ cuộc sống của mình cũng như những bệnh nhân chạy thận nơi đây. Chị Ninh kể, hầu hết bệnh nhân ở đây đều suy thận nặng, phải lọc máu liên tục ở Bệnh viện Bạch Mai hoặc Bệnh viện Bưu điện để kéo dài sự sống. “Xóm chạy thận” ban đầu do “trưởng xóm” là anh Nguyễn Văn Tấn (quê tỉnh Bắc Giang) lập nên. Ngày đầu, ở đây có khoảng gần chục bệnh nhân, đến nay, số người chạy thận tập trung về lên đến hơn 130 người.

Mắc bệnh 11 năm, chị Ninh cũng có chừng ấy năm cư ngụ tại đây. Chị Ninh tâm sự, mỗi tuần bệnh nhân phải lọc máu 3 lần. Với những ai ở xa thì riêng việc tàu xe đi lại cũng mất đứt một ngày, nên việc thuê nhà trọ ở gần bệnh viện là giải pháp tối ưu. Đa số bệnh nhân có hoàn cảnh khó khăn, họ chỉ đủ “sức” thuê những căn phòng nhỏ nhất, rẻ nhất để tiết kiệm tiền chữa bệnh.

Dù “xóm chạy thận” nằm trên địa bàn có dịch bệnh sốt xuất huyết đang gia tăng, song may mắn chưa một bệnh nhân chạy thận nào ở đây mắc. Nhưng chị Lê Thị Ninh vẫn nơm nớp lo sợ bị sốt xuất huyết “tấn công”. Theo chị Ninh, mùa hè, tiết trời nóng ẩm là điều kiện lý tưởng cho muỗi sinh sôi, phát triển. Trong khi phòng trọ xuống cấp, điều kiện vệ sinh không bảo đảm, nhất là với người bệnh. Ngày nắng thì nóng như thiêu đốt, ngày mưa thì nước ngập, mưa dột tứ phía. Dù căn phòng trong ngày hè nóng như “lò bát quái”, nhưng chị Ninh vẫn phải mắc màn cả ngày lẫn đêm vì lo sợ bị muỗi đốt truyền bệnh sốt xuất huyết. “Người bệnh như “ngọn đèn trước gió”, bây giờ mắc thêm bệnh nữa thì không thể đủ sức chống chọi...” - chị Ninh than thở.

Ở cùng xóm trọ, chị Nguyễn Thị Thơm (ở huyện Ứng Hòa) lên chăm sóc mẹ chồng là bà Dư Thị Tân (sinh năm 1935) chạy thận 6 năm nay, cho hay trong xóm già có, trẻ có, tất cả đều giống nhau ở điểm là nghèo khó và bệnh tật. Sống nhiều năm trong cảnh tạm bợ nhưng họ vẫn phải chấp nhận bởi dù muốn cũng không có tiền đi thuê chỗ khác tốt hơn. Thậm chí, để có tiền trang trải cho sinh hoạt và thuốc men, người còn sức vẫn đi làm. Có những người vừa rút kim truyền, lại quay quắt đi kiếm sống. Một tuần ba lần vào bệnh viện, những ngày còn lại họ chọn những công việc để mưu sinh như: Bán nước, đánh giày, nhặt vỏ chai…

Tự phòng bệnh cho bản thân

Với những bệnh nhân nhiều tuổi, sau khi đã trải qua một hành trình dài mệt mỏi chạy thận, cái chết có lẽ như một sự giải thoát. Nhưng ở xóm chạy thận, có những người mới ngoài 20 tuổi, mọi thứ mới chỉ bắt đầu...

Chuẩn bị thỏa ước mơ trở thành cô giáo mầm non thì Vương Thị Hoàng Anh (ở Nam Sách, Hải Dương) đã phải gác lại để xuống Hà Nội chạy thận. Kéo cánh tay áo với chi chít vết tích của những lần mổ cầu tay, Vương Thị Hoàng Anh chia sẻ: Ban đầu khi biết bị bệnh, em đã sốc nặng, không còn thiết gì cả. Được gia đình động viên và luôn quan tâm chăm sóc, em đã cố gắng vượt qua. Tại xóm trọ, em đã gặp được “một nửa” của cuộc đời mình. Anh ấy cũng mắc bệnh thận và chúng em dọn về sống chung để nương tựa nhau chống chọi với bệnh tật. Căn phòng chật hẹp nóng như thiêu như đốt có hai cái quạt chạy liên tục vẫn không đủ mát, nên có hôm hai vợ chồng phải dắt nhau ra đầu ngõ ngồi đến nửa đêm cho thoáng. Những hôm mưa to, gió lớn dột khắp nhà, chồng thương vợ dậy che mưa, hứng nước…

Lo sợ cuộc sống sinh hoạt của người dân nơi “xóm chạy thận” không bảo đảm vệ sinh, dễ phát sinh dịch bệnh, chính quyền địa phương đã thường xuyên tiến hành các đợt tổng vệ sinh môi trường, phun thuốc diệt muỗi, diệt bọ gậy. Bệnh nhân nơi đây cũng được tuyên truyền, nâng cao nhận thức về cơ chế lây bệnh, cách phòng, chống bệnh sốt xuất huyết. Chị Lê Thị Ninh cho biết, trước đây, khi còn trẻ, chị đã chủ quan trước bệnh tật. Chỉ đến khi mắc bệnh nặng, mới biết sức khỏe quý đến nhường nào.

Ở xóm trọ này, điều kiện sinh hoạt không được tốt, bữa cơm cũng chẳng đủ chất dinh dưỡng để tăng sức đề kháng chống chọi bệnh tật. Vì vậy, khi biết dịch bệnh sốt xuất huyết đang bùng phát ngay địa bàn sinh sống, chị Ninh và những người bệnh đã tự trang bị thêm kiến thức phòng bệnh. Dù xóm trọ thỉnh thoảng bị mất nước nên phải tích trữ nước để dùng, song những bệnh nhân nơi đây đã nhắc nhau thường xuyên vệ sinh, đậy kín và thay nước hằng tuần tất cả các vật dụng chứa nước để không cho bọ gậy, muỗi vằn sinh trưởng, chặn nguồn lây bệnh sốt xuất huyết…

“Xóm chạy thận” chứng kiến nhiều lớp người đến và đi. Đã đến đây là không hẹn ngày về, vì chẳng biết sẽ “ra đi” lúc nào. “Thôi còn ngày nào thì cố gắng ngày đó. Cũng có khi phải nhờ đến hàng xóm, láng giềng ở xóm trọ khi đau yếu. Mọi người sống như một gia đình, có miếng ngon sẵn sàng sẻ chia. Mọi người cũng ý thức cố gắng giữ gìn vệ sinh chung, nhất là trong thời điểm dịch bệnh sốt xuất huyết bùng phát như hiện nay” - chị Ninh nói trong nghẹn ngào.

(Còn nữa)