Bài ca không quên

Vốn là bài hát viết cho bộ phim cùng tên của cố đạo diễn Nguyễn Văn Thông khởi chiếu vào năm 1982, nhưng “Bài ca không quên” của nhạc sĩ Phạm Minh Tuấn đã vượt ra khỏi bộ phim, trở thành ca khúc sống mãi cùng năm tháng.

Phạm Minh Tuấn tên thật là Phạm Văn Thành, quê Nam Định, sinh năm 1942 ở Campuchia. 18 tuổi ông về nước gia nhập Đoàn văn công Giải phóng, trực tiếp chiến đấu, nếm trải nhiều gian khó trên các chiến trường Nam Bộ.

Về ca khúc này, nhạc sĩ tâm sự: "Trong bài hát có một phần nỗi đau riêng của gia đình tôi trong nỗi đau chung của dân tộc. Năm 1964, con gái đầu của tôi chào đời trong hoàn cảnh hai vợ chồng cùng hoạt động bí mật trong rừng, nuôi con vô cùng khó khăn, vất vả. Lần đó, tôi đi công tác Bến Tre, vợ tôi dẫn đoàn cán bộ đi qua vùng có địch phục kích giáp Tây Ninh. Sợ con khóc sẽ bị lộ, vợ tôi đành chọn cách cho con bú và áp thật chặt con vào bầu ngực mình. Nào ngờ, khi địch đi qua thì con gái tôi đã ngạt thở. Cháu đã ra đi đau thương như vậy và nằm lại một mình giữa rừng sâu lạnh lẽo...".

Bài hát như lời tự răn mình và nhắc nhở các thế hệ đi sau, nhất là lớp trẻ sinh ra trong hòa bình, về một thời máu lửa với bao người đã hy sinh: “Bài ca tôi đã hát/ Với em yêu, với đồng đội, với cả lòng mình/ Tôi không thể nào quên...”.

Phạm Minh Tuấn còn viết nhạc phim, kịch nói, giảng dạy âm nhạc và từng làm Phó Giám đốc Nhạc viện thành phố Hồ Chí Minh, Phó Giám đốc Sở Văn hóa - Thông tin thành phố Hồ Chí Minh, Phó Tổng Thư ký Hội Nhạc sĩ Việt Nam. Ông được tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học - Nghệ thuật (2001), Huân chương Lao động hạng Nhất, Giải thưởng Văn học - Nghệ thuật Nguyễn Đình Chiểu, Giải âm nhạc xuất sắc phim “Bài ca không quên”, kịch “Ngôi sao biển” cùng nhiều giải thưởng khác.

Nhạc sĩ Phạm Minh Tuấn năm nay tròn 80 tuổi, hiện ông sống cùng gia đình tại thành phố Thủ Đức (thành phố Hồ Chí Minh).