Bài 1: Hiểm nguy rình rập

Quốc lộ 1A là con đường huyết mạch chạy dọc đất nước, nối các vùng miền. Với cánh lái xe, ngoại trừ đoạn từ Ninh Bình đi Thanh Hóa và đường tránh thành phố Huế còn nhiều đoạn đang xuống cấp hoặc đang được thi công nâng cấp, mở rộng thì hầu hết các đoạn đường đều rộng, mặt đường đẹp. Có thể nói, giờ đây quốc lộ 1 là một trong những con đường đẹp, thoáng cho phép các phương tiện vận tải có thể lưu thông nhanh hơn. Song có lẽ cũng chính vì thế mà đâu đó trên suốt quãng đường dọc dài đất nước, tử thần luôn rình rập.

Tôi cũng đã nhiều lần đi trên con đường huyết mạch này. Cái cảm giác về sự thoáng đãng khiến tôi sung sướng vô cùng khi được thoát khỏi cảnh ùn tắc giao thông diễn ra như cơm bữa ở Hà Nội vốn luôn đông đúc và chật chội. Thế nhưng khi nhận nhiệm vụ đi viết về an toàn giao thông, tôi lại thấy run, nhất là khi nghe nhiều đồng nghiệp dặn dò trước lúc lên đường: "Nhớ đi đến nơi, về đến chốn!". Chẳng lẽ một con đường to đẹp như thế lại luôn ẩn chứa sự nguy hiểm? Xuất phát từ Hà Nội, chúng tôi lên đường để thực hiện chuyến đi tới những nơi được coi là "điểm đen" về tai nạn giao thông trên quốc lộ 1A. Trong cái nắng nhẹ nhẹ đầu mùa, con đường cứ trải rộng hun hút trước mặt. Đường rộng, nhưng vì là con đường huyết mạch nên lượng xe lưu thông khá đông. Song, có một điều dễ nhận thấy là hầu hết các xe trên đường, nhất là xe khách, đều gắng chạy đua với thời gian. Thỉnh thoảng những vết trượt dài đen ngòm, hậu quả của những cú phanh gấp, lại xuất hiện. Những mảnh kính vỡ, những vũng dầu loang lổ, một vài đoạn phòng vệ cứng đổ rạp bên đường méo mó dường như không làm bận tâm các tay lái. Cứ đi, cứ phóng một cách vô tâm như không cần biết đến những tai nạn thảm khốc trước đó. Cho đến khi bất chợt có chướng ngại vật xuất hiện thì hỡi ơi… đã muộn.

Lật giở hồ sơ về các vụ tai nạn giao thông tại Ủy ban ATGT và CSGT trên địa bàn các tỉnh, tôi thật sự đau xót khi biết nguyên nhân chủ yếu dẫn đến các tai nạn chết người là do lái xe phóng nhanh, vượt ẩu, đi lấn đường, không làm chủ được tốc độ… Ngày 17-1-2012, tại km 623+700 quốc lộ 1A thuộc địa phận xã Quảng Thuận, huyện Quảng Trạch, xe ô tô tải BKS 98H-0500 đang chạy theo hướng Nam - Bắc, khi đến địa điểm trên thì xe ô tô khách BKS 43H-6110 do Phạm Đình Nam, SN 1979, trú tại phường Hòa Khánh, quận Liên Chiểu, Đà Nẵng chạy từ phía sau vượt lên. Do vượt ẩu, không làm chủ tốc độ, phần đuôi của chiếc xe khách do Nam điều khiển đã va vào mép sau bên trái xe ô tô tải. Sau cú va chạm mạnh, phần đuôi phía sau xe ô tô khách bị toác một khoảng rộng đồng thời hất văng chị Phạm Thị Thơ, SN 1985, trú tại Hậu Lộc (Thanh Hóa) và chị Hoàng Thị Kim Loan, SN 1992, trú tại Tĩnh Gia (Thanh Hóa) xuống đường. Chị Thơ tử vong trên đường đưa đi cấp cứu còn chị Loan may mắn thoát khỏi lưỡi hái của tử thần. Còn tại địa phận Quảng Ngãi, vào khoảng 14 giờ 30 ngày 18-2-2012, trên quốc lộ 1A tại khu vực cầu Bản Thuyền, xã Tịnh Phong, huyện Sơn Tịnh (Quảng Ngãi) đã xảy ra vụ tai nạn giao thông đặc biệt nghiêm trọng làm hai người chết và ba người bị thương. Xe ô tô biển kiểm soát 76M-2694 chạy theo hướng Bắc - Nam, đến khu vực cầu Bản Thuyền đã tông vào xe mô tô biển kiểm soát 76C1-01551, trên xe có ba người là anh Phan Thanh Hùng, chị Lê Thị Mến và con trai Phan Thanh Huy (8 tuổi) đi ngược chiều. Sau khi đâm vào chiếc mô tô trên, ô tô tiếp tục húc vào xe mô tô biển kiểm soát 76V3-1883 trên xe có hai người là anh Nguyễn Văn Đông và chị Ao Thị Thanh ở xã Bình Thanh Đông, huyện Bình Sơn (Quảng Ngãi). Hậu quả vụ tai nạn khiến anh Phan Thanh Hùng, chị Lê Thị Mến chết tại chỗ, ba người còn lại bị thương nặng được người dân đưa đi cấp cứu tại Bệnh viện Đa khoa Quảng Ngãi. Theo phản ánh của những người chứng kiến thì tài xế ô tô có dấu hiệu say rượu bia, chạy đánh võng liên tục trên đường, sau khi tông vào hai xe máy.

Trò chuyện với chúng tôi, Đại úy Phan Thanh Hải, Đội phó Đội Tham mưu, Phòng CSGT CA tỉnh Quảng Trị luôn bức xúc cho rằng, hầu hết các vụ tai nạn giao thông là do người điều khiển phương tiện phóng nhanh, vượt ẩu, không tuân thủ các quy định về an toàn giao thông. Kể cho chúng tôi nghe mà anh Hải không khỏi xót xa về một vụ đặc biệt nghiêm trọng khiến ba người trong một gia đình tử nạn.

Đó là vụ việc xảy ra vào hồi 8 giờ 20 ngày 18-11-2011, tại km 752+700 trên quốc lộ 1A thuộc địa phận xã Cam An, huyện Cam Lộ. Bữa đó, xe mô tô BKS 74K8-1463 do anh Nguyễn Minh điều khiển, phía sau chở bà Đỗ Thị Nguyện, SN 1940 (mẹ anh Minh) và cháu Nguyễn Lộc, SN 2007 (con trai anh Minh) chạy theo hướng Bắc - Nam đã va chạm với xe ô tô BKS 77L-4014 đang kéo rơ moóc 77R-0952 do anh Lê Văn Sơn, SN 1979, điều khiển chạy cùng chiều phía trước. Cú va chạm đã nghiến nát chiếc mô tô khiến cả ba người ngồi trên xe tử nạn một cách đau đớn. Điều tra nguyên nhân, cơ quan công an kết luận: Anh Minh đã vượt sai quy định khiến lái xe ô tô không thể xử lý được tình huống. Đại úy Phan Thanh Hải tâm sự: Vẫn biết mỗi khi xảy ra tai nạn thì CSGT phải có mặt, bảo vệ hiện trường cũng như phối hợp với cơ quan điều tra làm rõ nguyên nhân. Nhưng phải chứng kiến những tai nạn thương tâm tôi thấy bức xúc quá. Giá như mọi người biết tôn trọng luật giao thông hơn thì đâu có nhiều tai nạn đến thế!

Theo thống kê của Phòng CSGT CA tỉnh Quảng Trị thì trên 50% số tai nạn giao thông trên quốc lộ 1A có nguyên nhân từ việc phóng nhanh, vượt ẩu, không làm chủ được tốc độ. Nếu như tính trung bình năm 2011, trên địa bàn này cứ hai ngày có một vụ tai nạn làm một người chết và một người bị thương. Còn thống kê của CSGT tỉnh Quảng Bình thì trên địa bàn này mỗi ngày xảy ra hai vụ tai nạn giao thông làm một người chết và hai người bị thương. Đại tá Nguyễn Quốc Tường, Trưởng phòng CSGT CA tỉnh Quảng Bình cho biết, mặc dù các đoạn đường thuộc địa bàn khá đẹp, nhưng những năm gần đây, lưu lượng phương tiện giao thông tăng cao nên tình hình trật tự an toàn giao thông vẫn diễn biến rất phức tạp. Các vi phạm an toàn giao thông chủ yếu là vi phạm tốc độ, vượt ẩu, chở quá số người quy định, điều khiển phương tiện trong tình trạng sử dụng rượu bia quá nồng độ cho phép, thiếu chú ý quan sát khi tham gia giao thông. Những vi phạm này có thể được coi là hành vi "giỡn mặt tử thần". Chính vì thế, mặc dù các cơ quan chức năng đã cố gắng kiềm chế số vụ tai nạn giao thông nhưng số người chết vẫn ở mức cao.