Bác sĩ tại nhà: Phát hiện ung thư bằng xét nghiệm máu có chính xác?

(huyện Gia Lâm, Hà Nội)

Đáp: Thực hiện các xét nghiệm máu để phát hiện ung thư như bạn hỏi, trong chuyên môn y học gọi là chất chỉ điểm ung thư trong máu. Đây là chất có trong tế bào ung thư, mô và dịch cơ thể (máu, nước tiểu, dịch não tủy). Các chất chỉ điểm ung thư thường được áp dụng để đánh giá hiệu quả điều trị, tiên lượng, theo dõi tình trạng tái phát, di căn của ung thư đã được chẩn đoán trước đó.

Tuy nhiên, chất chỉ điểm có thể tăng do viêm nhiễm hoặc các bệnh lý lành tính. Hơn nữa, có nhiều trường hợp ung thư ở giai đoạn muộn mà chất chỉ điểm vẫn không tăng. Vì vậy, xét nghiệm máu có một phần giá trị trong tầm soát ung thư.

Cần khẳng định rằng, chất chỉ điểm ung thư trong máu không hoặc có vai trò rất ít trong chẩn đoán xác định bệnh ung thư mà chỉ có giá trị trong theo dõi bệnh trong và sau điều trị. Dù vậy, cũng có một số chất chỉ điểm tương đối đặc hiệu như PSA với ung thư tuyến tiền liệt, alpha FP với ung thư gan. Bất cứ cơ sở y tế nào có máy chuyên dụng để định lượng nồng độ của chất chỉ điểm ung thư đều có thể định lượng chính xác nồng độ chất chỉ điểm ung thư trong máu của bạn.

Song, như đã nói ở trên, chất chỉ điểm không thể phát hiện được các loại ung thư. Ung thư là bệnh đa hình thái, có trên 200 loại ung thư khác nhau và ở tất cả các bộ phận của cơ thể. Mỗi loại ung thư có phương pháp phát hiện sớm khác nhau. Vậy nên, khi bạn có các triệu chứng bất thường dẫn đến nghi ngờ bị ung thư thì nên đến các cơ sở y tế chuyên khoa có uy tín để khám và điều trị, không nên chỉ làm mỗi xét nghiệm máu để chẩn đoán bệnh.

Giáo sư Trần Văn Thuấn
(Chủ nhiệm bộ môn Ung thư, Đại học Y Hà Nội)